Rynek uslug doradczych w rolnictwie

• Autorzy: Zegar A. M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu podjęto próbę identyfikacji podmiotów na rynku usług doradczych dla rolników i opisania podstawowych form ich działalności. W tej dziedzinie, w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych po stronie podaży najważniejszą rolę odgrywały na wsi Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR) tj. bezpłatne doradztwo państwowe. Jednocześnie na rynku usług doradczych wzrastało znaczenie doradztwa - także bezpłatnego - świadczonego przez zakłady produkcyjne powiązane z przetwórstwem rolno-spożywczym i produkcją środków produkcji dla rolnictwa. Wyrazem tego jest między innymi fakt, że w wielu badanych wsiach rolnicy sytuowali ten typ doradztwa na pierwszym miejscu przed doradztwem państwowym. Znaczenie i zakres działania pozostałych firm i instytucji świadczących usługi doradcze dla rolników było znacznie mniejsze. W segmencie usług doradczych sytuowali rolnicy usługi realizowane przy okazji weterynaryjnej opieki nad zwierzętami, świadczone przez - w większości sprywatyzowane - lecznice weterynaryjne. Były to jedyne ogólnie dostępne płatne usługi doradcze, a w niektórych wsiach w ogóle jedyne, na które rolnicy mogli liczyć. Zasięg korzystania z usług doradczych nie zmienił się w latach 1992-1996 w sposób istotny, w 1996 roku skorzystało z nich około 15% rolników. Zmieniła się natomiast struktura gospodarstw korzystających z nich, formy współpracy, a także nastąpiły zmiany terytorialne w zakresie intensywności korzystania z omawianej formy usług. W opracowaniu scharakteryzowano rolników korzystających z usług doradczych i ich gospodarstwa oraz porównano z ogółem badanych. Rynek doradztwa rolniczego stawiał głównie na rolników aktywnych, tymczasem najwięcej potrzeb - w większości zresztą nieuświadamianych - jest tam, gdzie przede wszystkim trzeba przełamać postawy bierne, także wobec doradztwa. Wobec powolnych przemian strukturalnych doradztwo rolnicze może być najkorzystniejszą formą stymulacji postaw, a w wielu przypadkach pomoc doradcza może okazać się tańsza i skuteczniejsza niż pomoc społeczna. Obecny system doradztwa rolniczego nie jest ani nastawiony, ani przygotowany (kadrowo i finansowo ) na rozwiązywanie takich problemów.

RU

В разработке представлена проба идентификации субъектов на рынке консультативных услуг для земледельцев и описи основных форм их деятельности. В этой области, во второй половине 90-х годов, наиважнейшую роль в деревне играли государственные центры бесплатных сельскохозяйственных консультаций . Одновременно на рынке консультативных услуг возросло значение ( также бесплатных ) консультаций, оказывыемых протзводственными предприятиями, связанными с сельскохозяйственно-продоволственной переработкой и производством средств производства для сельского хозяйства. Выражением этого является также факт, что во многих исследуемых деревнях земледельцы отдавали первенство этому, а не государственному типу консультаций. Значение и сфера действия остальныхъ фирм и учреждений, оказывающих консультативные услуги для земледельцев, были невелики. Земледельцы предпочитали получать консультацию одновременно с ветеринарной опекой сельскохозяйственных животныхъ, осуществляемой преимущественно приватизированными ветеринарными лечебницами. В некоторых деревнях такие консультации были единственно доступными услугами, на которые могли расчитывать земледельцы. Пользование консультативными услугами не изменилось существенным образом в 1992-1996 гг. В 1996г. воспользовалось ими ок. 15% земледельцев. Однако изменилась структура хозяйств и формы сотрудничества, а также произошли территориальные изменения в области интенсивности пользования рассматриваемыми формами услуг. В разработке дана характеристика земледельцев и их хозяйств, пользующихся консультативными услугами, и проведены сравнения последних с общим числом исследуемых единиц. Рынок сельскохозяйственных консультаций был, в основном, ориентирован на активных земледельцев, в то время как больше всего потребностей ( в основном неосознанных ) имеется там, где надо, в первую очередь, преодолеть пассивный подход талже к консультациям. По отношению к медленным структурным преобразованиям сельскохозяйственные консультации могут быть наиболее выгодной формой стимулирования облика (подхода), а во многих случаях консультативная помощь может оказаться более дешевой и эффективной, чем общественная помощь. Настоящая система сельскохозяйственного консультирования не только ни наставлена, но и не подготовлена (в кадровом и финансовом отношении) к решению таких проблем.

EN

The author of the paper attempts to identify units existing on the consulting market and dealing with advisory services for farmers. He also describes the basic forms of their activities. In the second half of the nineties Agricultural Extension Centres /ODR-s/ played an important role in the country offering free consulting to the farmers. In the same time, other forms of consulting services - also payable - rendered by some processing plants or by enterprises producing production means for agriculture, were being developed. Farmers of many studied villages placed that kind of advisory services on the first place on the ranking list, even before the state consulting. Some services rendered by the veterinary infirmaries - mostly privatized - taking care of farm animals, were considered by the farmers as consulting services too. These were the only available payable advisory services and in some villages the only ones farmers could rely on. The scope of making use of the advisory services did not change much in the years 1992- 1996. In 1996 only 15 percent of the total number of farms took advantage of consulting services. However, the structure of farms using advisory offers has changed, as well as the forms of collaboration, its territorial scope and intensity. Farmers taking advantage of consulting have been characterized in the paper on the background of total farmers population. Consulting business has addressed itself mainly to the active farmers, while most needs for advisory services occered in farms showing passive attitudes also towards consulting. Taking into consideration relatively slow pace of structural changes agricultural consulting may prove to be the most effective form of farmers stimulation for better professional activity. It may also turn out to be less expensive and more effective than social aid. However, currently prevailing consulting system is neither aimed at nor well prepared to solving of such problems.

Słowa kluczowe

PL

uslugi doradcze; uslugi; rolnictwo; doradztwo rolnicze

• Wydawca: -
• Czasopismo: Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 1998
• Numer: 420
• Opis fizyczny: s.1-26,tab.

Twórcy

autor

Zegar A. M.