EN
The paper describes the use of liposomes and erythrocytes membrane as a real membrane models to evaluate the potential benefits of several plants extracts and two flavones in relation to lipid peroxidation. The antioxidant behaviour of the plant extracts from pine (Pinus silvestris L), hawthorn (Crataegus oxyacantha L, two extracts: from hawthorn’s leaves-l and bark-b), evening primrose (Oenothena paradoxa Hudziok – three extracts differ in procyanidins content P1, P2 and P3) and rosemary (Rosmarinus officinalis, as a standard for extracts) and flavones of baicalin and rutin have been studied. The results obtained showed that the studied extracts exhibited differentiated, dose-dependent antioxidant activity against phospatidylcholine liposomes (rosemary>pine≈hawthorn-l>hawthorn-b≈P1≈P2≈P3; statistically significant differences were observed between the extracts at p≤0.05) and erythrocyte membranes (rosemary≥hawthorn-b≈hawthorn-l>P1≈pine>P2≈P3) when the oxidation was induced by UV-C radiation. They also reduce the oxidation of liposomes and erythrocyte membrane when its oxidation was induced by 2,2’-azobis(2-amidinopropane) dihydrochloride (pine≥P1≈P2≈rosemary≈P3 in the case of liposomes and rosemary>> pine≥P1≈P2≥P3 in a case of erythrocyte). Moreover, the results of the study show that baicalin is characterised by high inhibition ability towards liposome PC peroxidation, as well as towards erythrocyte ghosts, when oxidation was initiated by UV radiation. However, at the same experimental conditions, the inhibitory capacity of rutin was about 7-8 times weaker. The presence of cholesterol in liposome membrane decreased the level of membrane peroxidation but do not influenced on the antioxidant activity of hawthorn extract.
PL
W pracy zastosowano liposomy oraz błony erytrocytów jako modele błon biologicznych do opisu procesu utleniania lipidów. Zbadano antyoksydacyjne działanie ekstraktów roślinnych z sosny (Pinus silvestris L), głogu (Crataegus oxyacantha L,dwa ekstrakty: z liści i kory głogu), wiesiołka (Oenothena paradoxa Hudziok, trzy ekstrakty różniące się zawartością procyjanidyn oznaczone P1, P2 and P3) and rozmarynu (Rosmarinus officinalis, jako standardu dla ekstraktów) oraz flawony bajkaliny i rutyny. Uzyskane wyniki badań wykazały zależną od stężenia, zróżnicowaną aktywność antyoksydacyjną ekstraktów w stosunku do błon liposomów (rozmaryn>sosna≈głóg-l>głóg-b≈P1≈P2≈P3; oraz błon erytrocytów (rozmaryn≥głóg-b≈głóg-l>P1≈sosna>P2≈P3) w sytuacji gdy utlenianie indukowano promieniowaniem UV-C. Redukują one także utlenienie liposomów i błon erytrocytów indukowane 2,2’-azobis(2-amidinopropane)dihydrochloride (AAPH) (sosna≥P1≈P2≈rozmaryn≈P3, w przypadku liposomów and rozmaryn>>sosna≥P1≈P2≥P3, w przypadku erytrocytów). Bajkalina posiada wysoką zdolność inhibicji peroksydacji zarówno liposomów PC jak i cieni erytrocytów w sytuacji utleniania indukowango promieniami UV, natomiast rutyna w tych warunkach jest ok. 7-8 krotnie słabszym inhibitorem procesu. Obecność cholesterolu w błonach liposomów w zasadzie zmniejsza poziom peroksydacji liposomów (różnice istotne statystycznie) lecz nie wpływa na aktywność antyoksydacyjną ekstraktu z liści głogu.