EN
The purpose of the studies conducted in the years 1996-1998 was to determine the quantitative composition of bacteria and fungi populations in the rhizosphere of spring wheat, winter wheat, potato and soybean, and in non-rhizosphere soil. Besides, the effect of root exudates of these plants on the formation of antagonistic microorganisms is presented. A microbiological analysis found out that 1 g of rhizosphere soil dry weight of the examined plants and non-rhizosphere soil contained from 4.24 x 10⁶ to 5.97 x 10⁶ bacteria colonies on average. The lowest number of bacteria was found in non-rhizosphere soil (4.24 x 10⁶ on average), and the highest in rhizosphere of potato (5.97 x 10⁶ on average). The fewest fungi colonies (28.59 x 10³ on average) were isolated from 1 g of dry weight of winter wheat rhizosphere, and the most (93.41 x 10³) from soybean rhizosphere. Antagonistic bacteria of genera Bacillus and Pseudomonas, and fungi of Gliocladium, Penicillium and Trichoderma genera dominated in winter wheat rhizosphere. Soybean roots exuded the greatest number of aminoacids (1.088 mg/ml of the solution), while spring wheat roots exuded the smallest amount (0.148 mg/ml of the solution). The percentage of aromatic and alkaline aminoacids was the lowest in potato root exudates, whilc the highest was found out in the exudates of winter wheat.
PL
Celem badań przeprowadzonych w latach 1996-1998 było określenie składu ilościowego zbiorowisk bakterii i grzybów w ryzosferze pszenicy jarej, pszenicy ozimej, ziemniaka, soi oraz w glebie pozaryzosferowej. Ponadto starano się wyjaśnić, jaki wpływ na kształtowanie się mikroorganizmów antagonistycznych dla grzybów patogenicznych mogły mieć wydzieliny korzeniowe tych roślin. W wyniku przeprowadzonej analizy mikrobiologicznej stwierdzono, że w 1g s. m. gleby średnia liczebność bakterii i grzybów w glebie ryzosferowej badanych gatunków roślin była z reguły większa, aniżeli w glebie pozaryzosferowej. Antagonistyczne Bacillus spp., Pseudomonas spp., Gliocladium spp., Penicillium spp. i Trichoderma spp. dominowały w glebie ryzosferowej pszenicy ozimej. Najwięcej ogółem aminokwasów wydzielały korzenie soi, a najmniej korzenie pszenicy jarej. Wydaje się, że wydzieliny korzeniowe pszenicy ozimej wykazywały najbardziej stymulujący wpływ na wzrost jednostek propagacyjnych bakterii i grzybów antagonistycznych. Natomiast w ryzosferze soi wystąpiło najmniej antagonistów, co może sugerować hamujące oddziaływanie związków wydzielanych przez korzenie tej rośliny. Wydzieliny korzeniowe pszenicy jarej wpłynęły korzystniej na liczebność antagonistycznych bakterii i grzybów aniżeli wydzieliny korzeniowe ziemniaka.