PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Czasopismo

2000 | 33 |

Tytuł artykułu

Przestrzenna charakterystyka powierzchni wlasciwej gleb ornych Polski

Treść / Zawartość

Warianty tytułu

EN
Spatial characterisation of specific surface area of arable soils in Poland

Języki publikacji

PL

Abstrakty

PL
Powierzchnia właściwa jest ważną cechą glebową, bowiem charakteryzuje łącznie ilość i jakość składników mineralnych i organicznych gleb, a także wynikające z nich właściwości fizykochemiczne i fizyczne gleb. Właściwości te traktowane indywidualnie, nie dają tak dokładnej informacji o stanie gleby, jak w przypadku jej powierzchni właściwej. Ponadto, poprzez wzajemne zależności pomiędzy wielkością różnych rodzajów powierzchni właściwej (całkowitej, zewnętrznej, wewnętrznej, między pakietowej) a zawartością poszczególnych minerałów ilastych, frakcji granulometrycznych i związków próchnicznych w glebach, powierzchnię właściwą można wykorzystać do łącznej interpretacji zjawisk i procesów kształtujących możliwości produkcyjne gleb i stan środowiska przyrodniczego. Kartograficzne przedstawienie powierzchni właściwej gleb uzasadnia włączanie jej do tworzenia przestrzennych hydrofizycznych i żyznościowych modeli prognostycznych procesów zachodzących w środowisku glebowym.
EN
Specific surface area is an important feature of soil. It characterize both quantity and qualityof mineral and organic soil components and also their physical and physicochemical properties. These properties treated separately do no give such exact information about the state of the soil as specific soil surface area. Moreover, the knowledge of different kinds of specific surface area (total, external internal) and their relations to clay content, texture and humus composition in soil allow us for joint interpretation of phenomena and processes affecting productive properties of soil and natural environment. Cartography of specific surface area of soils gives possibility to include it to creation spatial hydrophysical and fertile prognostic models of soil processes.

Wydawca

-

Czasopismo

Rocznik

Tom

33

Opis fizyczny

s.1-48,map.,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor
  • Instytut Agrofizyki PAN, Lublin
autor
autor
autor

Bibliografia

  • 1. Aranovich G.L.: The theory of polymolecular adsorption. Langinuir, 8, 736-739, 1992.
  • 2. Brunauer S., Emmett P.H., Teller E.: Adsorption of gases in multimolecular layers. J. Aim, Chem, Soc. 60, 309-319, 1938.
  • 3. Cases J.M., Berend (., Francois M., Uriot J.P., Michot L.J., Thomas F,: Mechanism of adsorption and Resorption of water vapor by liomo ionic montmorillonite. 3. The Mg, Ca, Sr, and Ba exchanged forms. Clay Clay Min. 45,1, 8-22, 1997.
  • 4. Chuchman G.J., Burke C.M.: Properties of subsoils in relation to various measures of surface area and water content, J. Soil Sci. 42, 463- 1991.
  • 5. Dechnik I,: Powierzchnia właściwa gleb jako wskaźnik podstawowych elementów ich potencialnej żyzności. Cz. I. Współzależność powierzchni właściwej z frakcją koloidalną i związkami próchnicznymi jako element oceny potencjalnej żyzności gleb. Ann. UMCS Sce. E, XX VII, 107-125, 1972.
  • 6. Dechnik L: Powierzchnia właściwa gleb jako wskaźnik podstawowych elementów ich potencjalnej żyzności. Cz, II Zastosowanie pomiarów powierzchni właściwej do oceny zdolności sorpcyjnych gleb jako elementu ich potencjalnej żyzności. Ann. UMCS, Sec, E, XXVII, 127- 146, 1972.
  • 7.Dechnik I., Dobrzański B., Stawiński J.: The possibilities for the application of soil surface measurements in the evaluation of some soil properties. Trans. X Inst. Congr, Soil Sci, Moscow, lzd-wo "Nauki", I, 335-340, 1974.
  • 8.Dechnik I., Stawiński J.: Powierzchnia właściwa w badaniach fizykochemicznych i fizycznych właściwości gleb. Problemy agrofizyki, 6, pp. 43, 1973.
  • 9.Dobrzański B., Dechnik I., Gliński J., Pondel H,, Stawiński J: Powierzchnia właściwa gleb Polski. Rocz. Nauk Roln. D-165, 1977, pp. 66.
  • 10.Dobrzański B,, Dechnik I., Stawiński J.: Correlation between the soil surface area and humus compounds in the soil. Polish J. Soil Sci. V, 2, 99-102, 1972.
  • 11.Dobrzański B., Stawiński J., Walczak R.: The availability of the method of thermal desorption of nitrogen for estimation of the surface area of soil material. Polish J. Soil Sci. IV, 2, SI-SR, 1972.
  • 12.Emmet P.H., Brunauer S., Love K.S.: The measurement of surface areas of soils and soil colloids by the use of low temperature van der Waals' adsorption isotherms. Soil Sci. 45,57-65, 1938.
  • 13.Gliński J., Borowiec J., Stawiński J.: The specific surface area of eroded soils formed from loess. Polish J. Soil Sci, XXI/1, 15-22, 1988.
  • 14.Gliński J., Ostrowski J,, Stępniewska Z., Stępniewski W.: Bank próbek glebowych reprezentujących mineralne gleby Polski. Problemy Agrofizyki 66, pp. 61, Ossolineum Wrocław, 1992.
  • 15.Gregg S.J., Sing K.S.: Adsorption, Surface Area and Porosity, 2nd ed. Acad. Press, London, 1980.
  • 16.Guyot J.: Mesure des surfaces specifiques des argiles par adsorption. Ann. Agron. 20, 4-11, 1969.
  • 17.Hall P.L., Astill D.M.: Adsorption of water by homoionic exchange forms of Wyoming bentonite (SWy-1). Clays Clay Miner. 37, 355-363, 1989.
  • 18.Hoffmann CM Renger M., Hajnos M., Sokołowska Z., Józefaciuk G., Marschner B.: Reactions of sewage farm soils to different irrigation solutions in a column experiment. 1, Solid phase physicochemical properties. Z. Pfl. Rodenkunde, 162, 653-659, 1999.
  • 19.Józefaciuk G.: Zmiany własności powierzchniowych gleb i minerałów ilastych w procesach zakwaszania i alkalizacji. Badania modelowe. Acta Agrophysica, 15, 1-116, 1988.
  • 20.Józefaciuk G„ Muranyi A., Szatanik-Klot A., Csillag J„ Włodarczyk T.: Changes of water vapor adsorption and variable charge properties of a brown forest soil under acid degradation in a laboratory experiment, Polish J. Soil Sci. 22(2), 23-33, 1999.
  • 21.Józefaciuk G., Shin J.S.: Water vapor adsorption on soils: I. Surface areas and adsorption energies as calculated by the BET and a new Aranovich theories. Korean J. Soil Sci. and Fertilizer. 29/2, 86-91, 1996.
  • 22.Józefaciuk G., Sokołowska X., Hajnos M., Hoffmann C, Renger M.: Large effect of leaching of DOC on water adsorption properties of a sandy soil. Geoderma, 74, 125-137, 1996.
  • 23.Józefaciuk G., Sokołowska Z., Sokołowski S., Alekseev A, Alekseeva T.r Changes of mineralog i cal and surface properties of water dispersible clay after acid treatment of soils. Clay Minerals, 28, 145-148, 1993.
  • 24.Kitse E., Hanso S.: O wieliczinie udielnoj powierchnosti pachotnych poczw estonskoj SSR. Sbornik nauk trudów estonskoj siefskochozjaslw. akademii. Sostaw i swojstwa poczb. 100, 30- 56, Tartu, 1975.
  • 25.Lipiec J.: Możliwości oceny przewodnictwa wodnego gleb na podstawie ich niektórych właściwości. Problemy Agrofizyki 40, pp. 75, 1983.
  • 26.Mehra O. P., Jackson M.L.: Constancy of the sum of mica unit cell potassium surface and inter- layer sorption surface in vermiculite-illite clays. Soil Sci., Soc. Am. Proc. 23, 101 -105, 1959.
  • 27.Mehra O.P., Jackson M.L.: Specific surface determination by duo-interlayer and mono-inter- lnyer glycerol sorption for vermicuhle and montmorillonile analysis. Soil Sci. Soc. Proc. 23, 351-354, 1959.
  • 28.Nelson L.A., Hendricks S.B.: Specific surface of some clay minerals, soils and soil colloids. Soil Sci, 56, 285-296, 1943.
  • 29.Newman A.C.D.: The specific surface of soils determined by water sorption. J. Soil Sci, 34, 23- 32, 1983.
  • 30.Orchiston H.D.: Adsorption of water vapor Clays at 25°C. Soil Sci. 78,463-480, 1954.
  • 31.Pachepsky Ya.A., Polubesova T.A., Hajnos M., Józefaciuk G., Sokołowska Z.: Parameters of surface heterogeneity from laboratory experiments on soil degradation. Soil Sci. Soc. Am. J. 59, 410-417, 1995.
  • 32.Patterson E., Stawiński J.: The use of a vacuum micro balance in the investigation of the kineties of water vapour adsorption on soil components. Polish J. Soil Sci. 12, 105-1 1 I,
  • 33.Petersen L.W., Moldrup P., Jacobsen O.H,, Rolston D.E.: Relation between specific surface area and soil physical and chemical properties. Soil Sci., 161,9-21, I 996.
  • 34.Polska Norma (PN-2-19010-1). Oznaczanie powierzchni właściwej gleb metodą pomiarów adsorpcji pary wodnej.
  • 35.Roquerol, R., Avnir, D., Fairbridge, C W,, Everett, D.H., Haynes, J.H., Pernicone, N., Ramsay, J.D.F., Sing, K.S.W., linger, K.K.: Recommendations for the characterization of porous solids. PureAppl.Chem.66, 1739-1758, 1994.
  • 36.Sequi P., Aringhieri R.: Destruction of organic matter by hydrogen peroxide in the presence of pyrphosphate and its effect on the soil specific surface. Soil Sci. Soc. Am. .1., 41, 430-432, 1977.
  • 37.Sławiński C., Sokołowska Z., Walczak R.: Effects of secondary transformation of peat-moorsh soils on their physical properties. Acta Agrophysica, 26, 85-93, 2000.
  • 38.Słownik gleboznawczy i nauk pokrewnych - encyklopedyczny, cz. I PTGleb. Warszawa 1964.
  • 39.Sokołowska Z,: Rola niejednorodności powierzchni w procesach adsorpcji zachodzących na glebach. Problemy Agrofizyki, 58, 1989.
  • 40.Sokołowska Z.: A new adsorption isotherm equation for describing adsorption of gases by soils. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 388, 293-301, 1990.
  • 41.Sokołowska Z.: A note on the BET method for the surface area determination of soils. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 388, 275-288, 1990.
  • 42.Sokołowska Z.: On the role of energetic and geometric heterogeneity in sorption of water vapour by soils: Application of the fractal approach. Goderma, 52: 59-72, 1992.
  • 43.Sokołowska Z., Hajnos M., Bowanko G.: Nitrogen adsorption study of the surface properties of the secondary transformed peat moorsh soils. Acta Agrophysica, 26, 65-73, 2000,
  • 44.Sokołowska Z., Ganev S., Hajnos M, Stawiński J., Józefaciuk G-, Arsnva A., L'runiowa- Pesheva A.: Otnoszenia meżdu jonoobmennite i po werchnostnite swojstwa na niakoj predstawitelni poczwi ot Bolgaria. Poczwoznanie i Agrocbnnia vol. XXIV, No 4, 34-44, 1989,
  • 45.Sokołowska Z., Hajnos M., Dabck-Szix n i à ws ka M.: Relation between adsorption of water vapour, specific surface area and soil cultivation. Polish ,1. Soil Sci. XXX1I/2, 3-12, 1999.
  • 46.Sokołowska Z., Hajnos M,, Józefaciuk G,, Hoffmann C., Renger M.: Influence of surface coverage with liumic acids on water vapor adsorption properties of Kaolin and Quartz, Z. Pfl, Bodenkunde, 160,327-331, 1996.
  • 47.Sokołowska Z., Hajnos M., Józefaciuk G., Kozak E., Arsova A.: Profile distribution of water adsorption properties of some representative Bulgarian soils. Poczwoznanie, Agrochimia i Ekologia. 30, 171-173, 1995.
  • 48.Sokołowska Z.( Hajnos M., Matyka-Sarzyńska D., Gawlik J.: Effect of secondary transformation state of peaty-moorsh soils on adsorption isotherms of water vapour. Acta Agrophysica 26,41-45,2000.
  • 49.Sokołowska Z., Józefaciuk G., Sokołowski S., Renger M., Wilczyński W.: Water vapor adsorption as related to liming of acidic sandy forest soil. Z. Pflanzenernahr. Bodenk. 1 56, 495- 499, 1993.
  • 50.Sokołowska Z, Józefaciuk G., Sokołowski S., Urumova-Peshcva A.: Adsorption of water vapour on soils: The influence of organic matter and the components of iron and aluminum on energetic heterogeneity of soil clays. Clays Clay Minerals. 41 (3), 346-352, 1993.
  • 51.Sokołowska, Z., Patrykiejew, A., Sokołowski, S.: Application of the exponential isotherm equation to description of adsorption in soils. Polish J. Soil Sci. 21:191-201, 1988.
  • 52. Sokołowska Z., Sokołowski S.: Zastosowanie teorii fraktalnych do opisu procesu adsorpcji. Problemy Agrofizyki, 55, 1989,
  • 53. Sprawozdanie merytoryczne z realizacji projektu badawczego KBN 5 P06B02312. J. Stawiński, .1. Gliński, J. Ostrowski, E. Tusiński. Instytut Agrofizyki PAN, Lublin, Grudzień, 1999.
  • 54. Stawiński J.: Interrelationships between the specific surface and some physico-chemical properties of soils. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 197, 229-240, 1977.
  • 55. Sławiński J.: The influence of exchangeable cations on the adsorption of water vapour on soils, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 281, 209-217, 1983.
  • 56. Stawiński J., Swieboda li., Józefaciuk G,: Określanie powierzchni właściwej zewnętrznej gleb na podstawie pojedynczego pomiaru adsorpcji par czterochlorku węgla. Biuletyn LTN "Geografia", 30, 49-52, 1988,
  • 57. Stawiński J., Swieboda R., Józefaciuk G.: A method of external soil surface area measurement based on carbon tetrachloride vapour adsorption. Polish J. Soil Sci., XXI,23-28, 1988.
  • 58. Walczak R.: Modelowe badania zależności retencji wodnej od parametrów fazy stałej gleby. Problemy Agrofizyki 41, pp. 72, 1984.
  • 59.Wilczyński W., Renger M., Józefaciuk G., Hajnes M., Sokołowski Z.: Surface area and CEC as related to qualitative and quantitative changes of forest soil organic matter after liming. Z.Pflanzenernahr. Bodenk. 156: 235-238, 1993.
  • 60.Zawadzki S., Michałowska K., Stawiński J.: The application of surface area measurements of soils for detenu i nation of the content of water unavailable for plants, Polish J. Soil Sci,, IV, 89-92, 1971.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikatory

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.agro-article-450c677e-06b7-455b-affc-303a5d0ca8a0
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.