Structure of a population of Trollius europaeus L. at a locality near Barczewo in the Olsztyn Lakeland

• Autorzy: Juskiewicz-Swaczyna B , Endler Z. , Szczesna S.

Warianty tytułu

PL

Struktura populacji Trollius europaeus L. na stanowisku w okolicy Barczewa na Pojezierzu Olsztynskim

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A population of Trollius europaeus whose locality was found near the town of Barczewo (NE Poland) was analyzed in the study. This species is a very rare component of flora in the Olsztyn Lakeland. The aim of the population survey conducted in 2005 and 2007 was to determine the abundance and density of the tested population, the type of its spatial structure, as well as selected characteristics of specimen architecture, such as the height and width of clumps of the European globeflower, and the number of vegetative and fertile shoots. The survey was carried out in three areas differing in terms of habitat conditions. In order to determine the spatial pattern of the population, the index of concentration was calculated as the variance-to-mean ratio. The following statistical measures were determined: arithmetic mean, standard deviation and mode. The mean ecological concentration was 4.76. The highest number of specimens per m² was recorded in an open meadow, and the lowest – at the edge of a forest. The analysis of the spatial structure of the population showed that all three research areas were characterized by a uniform distribution of specimens, with a tendency towards a clustered distribution. Differences in clump size between particular research areas were slight. The height of flowering plants ranged from 22 to 60 cm. The average number of vegetative shoots per clump was 21.34, while the number of fertile shoots varied from 0 to 15. Vegetative reproduction was predominant, as confirmed by the number of vegetative rosettes per fertile shoot in a clump. The most flowering specimens were recorded near a ditch, under high humidity conditions, whereas the fewest – in an open meadow.

PL

Przedmiotem badań była populacja Trollius europaeus występująca na stanowisku w okolicy Barczewa. Gatunek ten jest bardzo rzadkim elementem flory Pojezierza Olsztyńskiego. Badania populacyjne przeprowadzono w roku 2005 i 2007. Zakres pracy obejmował określenie liczebności i zagęszczenia ekologicznego populacji, typu struktury przestrzennej oraz analizę wybranych cech architektury osobnika – wysokość i szerokość kęp pełnika europejskiego, a także liczbę pędów wegetatywnych i generatywnych. Badania przeprowadzono na trzech powierzchniach różniących się warunkami siedliskowymi. W celu określenia typu struktury przestrzennej populacji wyznaczono wskaźnik skupiskowości jako stosunek wariancji do średniej. W opracowaniu statystycznym uwzględniono średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe oraz średnią modalną. Średnie zagęszczenie ekologiczne wynosiło 4,76. Największą liczbę osobników na powierzchni 1 m² stwierdzono na otwartej łące, a najmniejszą na powierzchni pod lasem. Analiza struktury przestrzennej populacji wykazała, że wszystkie trzy powierzchnie badawcze cechują się równomiernym rozkładem osobników z tendencją do rozkładu skupiskowego. Wielkość kęp na poszczególnych powierzchniach była zróżnicowana w niewielkim stopniu. Wysokość roślin kwitnących wahała się od 22 do 60 cm. Średnia liczba pędów wegetatywnych w kępie wynosiła 21–34, a liczba pędów generatywnych – 0–15. Stwierdzono, że dominował wegetatywny typ reprodukcji, o czym świadczyła liczba rozet wegetatywnych przypadająca na jeden pęd generatywny w obrębie kępy. Najwięcej osobników kwitnących odnotowano na powierzchni przy rowie, cechującej się największą wilgotnością, natomiast najmniej – na otwartej łące.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2008
• Tom: 23
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.598-610,fig.,ref.

Twórcy

autor

Juskiewicz-Swaczyna B

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Oczapowskiego 5, 10-719 Olsztyn, Poland

autor

Endler Z.

autor

Szczesna S.

Bibliografia

• ANDRZEJEWSKI R., FALIŃSKA K. 1986. Populacje roślin i zwierząt. PWN, Warszawa.
• ANTKOWIAK W. 1999. Struktura ekologiczna populacji pełnika europejskiego (Trollius europaeus L. subsp. europaeus) w Polsce północno-zachodniej. Rocz. AR Pozn. CCCXVI, Bot., 2: 3–17.
• ANTKOWIAK W. 2002. Międzypopulacyjna zmienność pełnika europejskiego (Trollius europaeus L. subsp. europaeus) w Polsce północno-zachodniej. Rocz. AR Pozn., CCCXLVII, Bot., 5: 3–14.
• ANTKOWIAK W., MACIEJEWSKA I. 1999. Budowa oraz zmienność morfologiczna kwiatów pełnika europejskiego (Trollius europaeus L.). Bibl. Fragm. Agron., 6: 97–105.
• Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych chronionych w Polsce. 1997. Red. A. ZAJĄC, M. ZAJĄC. Nakł. Prac. Chorol. Komputer., Inst.. Bot. UJ, Kraków.
• BACIECZKO W. 1996. Godny ochrony zespół situ tępokwiatowego Juncetum subnodulosi W. Koch 1926 z pełnikiem europejskim Trollius europaeus L. w dolinie Płoni na Pojezierzu Myśliborskim. Przegl. Przyr., 7: 29–34.
• ĆWIKLIŃSKI E., JASNOWSKI M. 1997. Łąki pełnikowe Polygono bistortae-Trollietum europaei na Pomorzu Zachodnim. Ochr. Przyr., 54: 59–72.
• DĄBROWSKI S., POLAKOWSKI B., WOŁOS L. 1999. Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego. UW, Wydz. Ochr. Środ. i Roln., Olsztyn.
• FALIŃSKA K. 1977. Strategia i taktyka reprodukcyjna populacji roślinnych. Wiad. Ekol., 23(3): 229–258.
• FALIŃSKA K. 1990. Osobnik, populacja, fitocenoza. PWN, Warszawa.
• FALIŃSKA K. 1996. Ekologia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• FALIŃSKA K. 2002. Przewodnik do badań biologii populacji roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• HARPER J.L. 1977. Population Biology of Plants. Academic Press, London.
• HEGI G. 1975. Illustrete Flora von Mitteleuropa. Verlag Paul Parey, Berlin-Hamburg.
• KERSHAW K.A. 1978. Ilościowa i dynamiczna ekologia roślin. PWN, Warszawa.
• KLAROWSKI R. 1983. Stanowisko pełnika europejskiego Trollius europaeus w województwie olsztyńskim. Chrońmy Przyr. Ojcz., 39(6): 88–90.
• KONDRACKI J. 1998. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• KWIATKOWSKA A.J. 1972. Analiza homogeniczności runa fitocenozy przy zastosowaniu nieparametrycznego testu serii. Phytocoenosis, 1: 37–77.
• MATUSZKIEWICZ J.M. 2001. Zespoły leśne Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• MATUSZKIEWICZ W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa.
• NOWIŃSKI M. 1967. Polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowe. PWRiL, Warszawa.
• POLAKOWSKI B. 1963. Stosunki geobotaniczne Pomorza Wschodniego. Zesz. Nauk. WSR Olsztyn, 15(1): 1–167.
• RUTKOWSKI L. 2005. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa.
• RABOTNOV T.A. 1950. Voprosy izucenija sostava populjacij dlja celej fitocenologii. Problemy Botaniki. Izd. AN SSSR, Moskva.
• RABOTNOV T.A. 1964. Opredelenie vozrastnogo sostava populjacii vidov v soobscestve. Polev. Geobot., 3: 132–167.
• Słownik botaniczny. 2003. Red. Szwejkowska A., Szwejkowski J. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• SYMONIDES E. 1979. The structure and population dynamics of Psammophytes on Inland Dunes. I. Populations of initial stages. Ecol. Pol., 27(1): 3–37.
• SZCZESNA S. 2006. Charakterystyka populacji pełnika europejskiego Trollius europaeus w leśnictwie Maruny w okolicy Olsztyna. Kat. Ekol. Stos. UWM Olsztyn (praca magisterska).
• TARANT M. 1997. Charakterystyka morfologiczno-rozwojowa pełnika europejskiego Trollius europaeus L. Biul. Ogrod. Bot. Muz Zbior., 6: 3–10.
• WILKOŃ-MICHALSKA J. 1976. Struktura i dynamika populacji Salicornia patula Duvaj-Joure. Rozpr. Nauk. UMK, Toruń.