Zagrozenia naturalnych ekosystemow przez ekspansywne byliny polnocnoamerykanskie na przykladzie rodzaju Solidago L.

• Autorzy: Szymura M , Wolski K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rodzaj Solidago należy do najbardziej złożonych rodzajów w taksonomii roślin wyższych. U gatunków tego rodzaju można zaobserwować wysoką zmienność przejawiającą się zróżnicowaniem ekologicznym oraz będącą skutkiem czynników wewnętrznych, zmienność ta jest pogłębiona przez hybrydyzację i introgresję. W Europie Środkowej występuje pięć taksonów rodzaju Solidago, lecz tylko jeden gatunek, S. virgaurea jest rodzimy, pozostałe zostały sprowadzone do Europy z Ameryki Północnej w XVIII wieku jako rośliny ozdobne. Na terenie Dolnego Śląska największą częstością występowania charakteryzują się S. canadensis var. scabra i S. gigantea, zaś S. canadensis var. canadensis występuje rzadziej. Zasięg S. graminifolia obejmuje niewielki obszar na terenie Dolnego Śląska, a liczba stanowisk tylko nieznacznie się powiększyła od czasu introdukcji. Ekspansywne taksony nawłoci stanowią zagrożenie dla roślinności rodzimej (lasów i zarośli łęgowych) i całych ekosystemów. Szeroko rozpowszechnione taksony wykazują podobieństwo morfologiczne, a ich status taksonomiczny (szczególnie 5. canadensis s.l.) jest dyskusyjny. Cechami mikrometrycznymi, które mogą posłużyć do rozróżniania taksonów rodzaju Solidago są: typ liścia, owłosienie dolnej strony liścia, indeks szparkowy i grubość liścia.

EN

The Solidago genus is one of the most complexes among the genera of higher plants. Variability of this genus is still enlarged by hybridization and intro- gression, due internal properties, additionally influenced by ecological factors. In Central Europe occur naturally five representatives of Solidago (goldenrods), but only one species, S. virgaurea L. s. s. is native in Europe. Other four taxa; S. canadensis L. s.l. (var. canadensis and var. scabra), S. gigantea Aiton and S. graminifolia (L.) Elliott are of alien origin. They were introduced into Europe from areas of its original distribution in eastern North America in the 18th century as horticular plants. In Lower Silesia territory the most often taxons are S. canadensis var. scabra and .S’, gigantea, S. canadensis var. canadensis occurs rarer. Actually these species are considered as a dangerous to native vegetation and function of ecosystems of meadows and riversides in Poland. Expensive taxa of genus Solidago shows morphological similarity and they taxonomical status in Europe (particularly S. canadensis s.l.) is still discussed. To the contrary, S. graminifolia doesn’t show any evidence of aggressive expansion, area of distribution this species is limited to a single geographical locality in Lower Silesia. The micrometrical features witch depressed Solidago taxa are: leaf type, hairs on adaxial epidermis, stomata index of adaxial epidermis and leaf thickness.

Słowa kluczowe

PL

gatunki ekspansywne; gatunki obce; Solidago; epiderma; morfologia liscia; analiza dyskryminacyjna; zagrozenia; ekosystemy naturalne; nawloc

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2005
• Tom: 505
• Opis fizyczny: s.445-450,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szymura M

• Akademia Rolnicza, ul.M. Curie-Sklodowskiej 42, 50-369 Wroclaw

autor

Wolski K.

Bibliografia

• Barthlott W., Neinhuis C., Cutler D., Ditsch E, Meusel I., Theisen I., Wilhelmi H. 1998. Classification and terminology of plant epicuticular waxes. Bot. J. Linn. Soc. 126: 237 - 260.
• Butterfass T. 1979. Pattemes of chloroplast reproduction a developmental approach to protoplasmatic plant anatomy. Springer-Verlag, Wien, New York: 118 ss.
• Butterfass T. 1994. Chloroplast numbers per cell and cell volumes in apomictic Hieracium polyploids (Asteraceae). Cytologia 59: 231 - 235.
• Dąbrowska J. 1971a. Wielkość komórek szparkowych i pyłku u czterech gatunków Achillea L. Herba Polonica 17: 13 - 30.
• Dąbrowska J. 1971b. Korelacja między liczbą chloroplastów w komórkach szparkowych a poziomem ploidalności czternastu taksonów Achillea L. Herba Polonica 17: 200 - 208.
• Dilcher D. L. 1974. Approaches to the identification of Angiosperm leaf remains. Bot. Rev. 40(1): 1 - 157.
• Grime J. P. 2002. Plant strategies, vegetation processes, and ecosystem propertites. 2th edition, Wiley: 417 ss.
• Guzikowa M., Maycock P. F. 1986. The invasion and expansion of three North American spaecies of goldenrod (Solidago canadensis L. sensu lato, S. gigantea Ait. and S. graminifolia (L.) Salisb. in Poland. Acta Soc. Bot. Pol. 55(3): 367 - 384.
• Guzikowa M., Maycock P. F. 1993. Badania porównawcze biologii i ekologii północno-ameiykańskich ekspansywnych gatunków nawloci (Solidago ssp.). Wiad. Bot. 37(3/4): 221 - 223.
• Małecka J. 1988. Studies on the genus Solidago L. I. Kariotype analysis of Solidago canadensis L. s. l. Acta Biologica Cracoviensia, Ser. Bot. XXX: 137 - 145.
• Małecka J. 1989. Studies on the genus Solidago L. IV. Cyto-embryology of Solidago canadenis L. var. „scabra". Acta Biologica Cracoviensia, Ser. Bot. XXXI: 85 - 95.
• Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa: 203 - 204.
• Mc Neil J. 1973. Note on Solidago L. Bot. J. Linn. Soc. 67: 279 - 280.
• Mc Neil J. 1976. Solidago L., w: Flora Europaea. Tutin T. G., Heywood V.H., Burges N.A., Moore D. M., Valentine D. H., Walters S. M., Weeb D. A. Vol. 4. Cambridge University Press: 110 - 111.
• Musiał K. 1989. Studies on the genus Solidago L. III. Embriology of Solidago canadensis var. canadensis. Acta Biologica Cracoviensia, Ser. Bot. XXXI: 73 - 84.
• Rostański K. 1971. Solidago L. w: Flora Polska. Pawłowski B., Jasiewicz A. (red.). T. 12, PWN, Warszawa-Kraków: 117 - 121.
• Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa.