Zawartosc metali ciezkich oraz siarki w glebach i roslinach na terenie Stacji Doswiadczalnej w Dolujach

• Autorzy: Mikiciuk G , Banaszek I.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań była próba oceny, czy i w jakim stopniu bliskość trasy komunikacyjnej o dosyć wysokiej intensywności ruchu kołowego wpływa na zawartość metali ciężkich oraz związków siarki w glebach i uprawianych na nich roślinach. Badania przeprowadzono w 1994 roku na terenie Stacji Doświadczalnej Katedry Warzywnictwa AR w Dołujach. Badaniami objęto następujące gleby: czarną ziemię właściwą, glebę murszastą oraz glebę opadowo-glejową właściwą (punkty badawcze były oddalone o 100 do 150 m od krawędzi jezdni). W materiale glebowym określono zawartość rozpuszczalnych (w HCl o stężeniu 0,1 mol‧dm⁻³) i ogólnych form: Fe, Mn, Zn, Cu, Pb, i Cd metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej oraz zawartość siarki ogólnej metodą nefelometryczną. Jesienią z poletek znajdujących się na wytypowanych glebach pobrano do analiz liście i korzenie rośliny wskaźnikowej. Na roślinę wskaźnikową wybrano seler korzeniowy odmiany Diamant. W materiale roślinnym określono zawartość ogólnych form: Fe, Mn, Zn, Cu, Pb i Cd metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej oraz siarki ogólnej metodą nefelometryczną. Badane gleby charakteryzowały się naturalną zawartością ogólnych form metali ciężkich i siarki. Wykazywały jedynie zwiększoną zawartość wymiennego Fe i Mn. Liście roślin uprawianych na wszystkich glebach charakteryzowały się zwiększoną zawartością ołowiu, zaś liście roślin rosnących na czarnej ziemi właściwej (100 m od drogi) zwiększoną zawartością kadmu. Korzenie roślin uprawianych na czarnej ziemi właściwej wykazywały zwiększoną zawartość zarówno ołowiu jak i kadmu.

EN

Experimental Station of Szczecin Agricultural University is located at Dołuje, near the main road Szczecin - Lubieszyn (border crossing). The aim of study was to determine the influence of road traffic on the contents of heavy metals and sulphur in soils and plants on the Station area. Following types of soils were investigated: proper black earth, moorsh soil and proper pseudoglay soil, located at the distance of 100-150 m away from the road. Tested plant was the celery, Diamant variety. There were determined the contents of total and HC1 soluble (0.1 mol‧dm⁻³) forms of heavy metals (Fe, Mn, Zn, Cu, Pb and Cd) and total sulphur in soils, the contents of total heavy metals forms and total sulphur in roots and leaves of the celery. The contents of heavy metals and total sulphure in analysed soils were on natural level. The leaves of all tested plants contained increased amounts of lead, leaves of plants growing on proper black earth (100 m away of road) were characterized by increased Cd content. Roots of celery growing on proper black earth contained increased Pb and Cd amounts.

Słowa kluczowe

PL

siarka; ochrona srodowiska; rosliny uprawne; gleby; Stacja Doswiadczalna w Dolujach; metale ciezkie; zanieczyszczenia gleb; stacje doswiadczalne; zagrozenia srodowiska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.219-227,bibliogr.

Twórcy

autor

Mikiciuk G

• Akademia Rolnicza, ul. Slowackiego 17, 71-374 Szczecin

autor

Banaszek I.

Bibliografia

• CZARNOWSKA K., GWOREK В. 1991. Stan zanieczyszczenia cynkiem, ołowiem i miedzią gleb Warszawy. Rocz. Glebozn. 42(1/2): 49-56.
• CZARNOWSKA K. 1994. Akumulacja niektórych metali ciężkich w glebach uprawnych i w liściach selera w pobliżu dróg wylotowych z Warszawy. Rocz. Glebozn. 45(3/4): 65-75.
• CZARNOWSKA K. 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. 47 supl.: 43-50.
• DOBROMILSKA R., ORŁOWSKI M., REKOWSKA E. 1994. Skażenie warzyw przez metale ciężkie w szczecińskich ogrodach działkowych. Mat. Symp. 30-lecia Inst. Warzywnictwa, Skierniewice 20 X 1994: 193-197.
• DOBROMILSKA R., ORŁOWSKI M., REKOWSKA E. 1996. Produkcja warzyw w pobliżu głównych ciągów komunikacyjnych miasta Szczecina. Mat. Konf. Symp. „Ekologia w ogrodnictwie", Olsztyn 30 V-1 VI 1996: 130-132.
• GUPTA U.C. 1990. Levels of micronutrient cations in different plant parts of various crop species. Communic. In Soil Science and Plant Analysis 21(13-16): 1767-1778.
• GWOREK B. 1985. Pierwiastki śladowe (Mn, Zn, Cr, Cu, Ni, Co, Pb i Cd) w glebach uprawnych wytworzonych z glin zwałowych i utworów pyłowych północno-wschodniego regionu Polski. Cz. II. Ogólna zawartość pierwiastków śladowych w glebach wytworzonych z glin zwałowych. Rocz. Glebozn. 36(2): 43-59.
• IUNG 1990. Zalecenia nawozowe. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro- i mikroelementów. IUNG, Puławy: 19-23.
• KABATA-PENDIAS A., MOTOWICKA-TERELAK Т., PIOTROWSKA M., TERELAK H., WITEK T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG Puławy: 5-20.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 364 ss.
• KABATA-PENDIAS A., PIOTROWSKA M., MOTOWICKA-TERELAK Т., MALISZEWSKA-KORDYBACH В., FILIPIAK K., KRAKOWIAK A., PIETRUCH CZ. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka, WWA. PIOŚ, Warszawa: 7-20.
• MIKICIUK G. 2000. Przynależność systematyczna oraz właściwości fizykochemiczne gleb występujących w obrębie Stacji Doświadczalnej w Dołujach. Folia Univ. Agric. Stetin. 209, Agricultura (83): 99-112.
• MOTOWICKA-TERELAK Т., DUDKA S. 1991. Degradacja chemiczna gleb zanieczyszczonych siarką i jej wpływ na rośliny uprawne. Wydaw. IUNG Puławy, Ser R 284: 95 ss.
• MOTOWICKA-TERELAK Т., TERELAK H., WITEK T. 1993. Liczby graniczne do wyceny zawartości siarki w glebach i roślinach. IUNG, Puławy, ser. P 53: 15-20.
• NOWOSIELSKI O. 1974. Metody oznaczania potrzeb nawożenia. PWRiL Warszawa: 720 ss.
• SIUTA J. 1995. Gleba. Diagnozowanie stanu i zagrożenia. IOŚ Warszawa: 219 ss.
• SKŁODOWSKI P., MACIEJEWSKA A. 1986. Pierwiastki śladowe w glebach rdzawych wytworzonych z piaskowców triasowych. Rocz. Glebozn. 37(1): 67-78.
• SZUKALSKI H. 1979. Mikroelementy w produkcji roślinnej. PWRiL Warszawa: 319 ss.
• TURSKA M. 1976. Wpływ kadmu na środowisko naturalne. Wiad. Ekol. 22(4): 354-365.
• TYKSIŃSKI W., BREŚ W., GOLCZ A., KOMOSA A., KOZIK E., ROSZYK J. 1993. Zawartość ołowiu, kadmu i innych metali ciężkich w warzywach uprawianych na obszarze Poznania. Biul. Warzywn. 40: 25-31.