Ksztaltowanie rolniczej przestrzeni przy zastosowaniu wskaznika dojazdow uzasadnionych technologicznie

• Autorzy: Laguna T M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono propozycję zastosowania dojazdów uzasadnionych technologicznie do racjonalizacji przestrzeni produkcyjnej i reorganizacji produkcji na użytkach rolnych. Dojazdy (i powroty) uzasadnione technologicznie mogą być miernikiem natężenia interakcji przestrzennych między ośrodkiem dyspozycyjnym a obsługiwanymi użytkami (strefami). Badania nad potencjalną i rzeczywistą liczbą dojazdów do gruntów ornych [77], trwałych użytków zielonych [44], użytków leśnych [14] i wód użytkowych [43], oprócz wykazania różnic w zakresie realizowanych technologii produkcji - w stosunku do modelowych i w rzeczywistej liczbie dojazdów - w stosunku do potencjalnych, pozwoliły na opracowanie wskaźników charakteryzujących obszar pod względem transportochłonności. Wskaźniki te mogą być wykorzystane do oceny, a następnie do kształtowania optymalnych rozłogów w gospodarstwach rolnych.

RU

EN

A proposal of using technologically reasonable accesses in rationalization of production space and production on farms is presented in this paper. The technologically reasonable accesses (and ways back) might be indicators of spatial interaction intensity between the disposing centre and the grounds (areas) which are served. The study of potential and actual number of accesses to: lough land [77], permanent meadows and pastures [44 ], forests [14] and usable waters [43] apart from showing differences, in he field of production technologies put into practice - in comparison with model technologies and in actual number of accesses - in comparison with potential values, made it possible to elaborate indexes describing tne areas in respect of demands for transport. These indexes might be used in valuation, and then in forming optimum expanse of large farms.

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwa rolne; uzytki rolne; rolnicza przestrzen produkcyjna; dojazdy technologiczne; wskaznik dojazdow uzasadnionych technologicznie; optymalizacja; rozlog gruntu; ekonomika i organizacja

EN

farm; arable land; agricultural production area; agricultural transportation; optimization; cropland expanse; economics; organization

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Oeconomica
• Rocznik: 1993
• Tom: 27,Suppl.A
• Opis fizyczny: s.1-63,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Laguna T M

• Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie,Instytut Gospodarki Przestrzennej

Bibliografia

• Bogusławski, F., J. Żukrowski, 1952. Wpływ konfiguracji na transport wewnętrzny i nakłady pracy w gospodarstwie rolnym. PWRiL, Warszawa.
• Chilczuk, M., J.Siemiński. 1977. Przekształcenia osadnictwa wiejskiego w Polsce. PWN, Warszawa,
• Chojnicki, Z., 1970. Podstawowe tendencje metodologiczne współczesnej geografii ekonomicznej. Prz. Geogr., XLII (2): 199-214.
• Dembowska, Z., Z.Lachert, 1974. Zagospodarowanie przestrzen­ne wsi a warunki produkcji roślinnej w gospodarstwach chło­pskich. PWN, Warszawa. T.I.
• Dembowska, Z., Z.Lachert, 1975. Zagospodarowanie przestrzen­ne wsi a warunki hodowli bydła w gospodarstwach chłopskich. PAN - IRWiR - PWN, Warszawa, Т.II.
• Domański, R., 1980. Dostępność efektywność i przestrzenna organizacja. Prz. Geogr., LII (1); 13-39.
• Fereniec, J., 1970. Transport rolniczy na tle typu gospodar­czego oraz poziomu technicznego w PGR położonych na terenie powiatów: Inowrocław, Ciechanów i Kutno. Rocz. Nauk Rol., G-79 (2): 187-219.
• Fereniec, J., 1975. Transport w produkcji i obsłudze rolnic­twa. Wieś i Rol., 2: 99-110.
• Fereniec, J., 1975. Transportowa obsługa rolnictwa. Obsługa rolnictwa i ludności jako czynnik kształtujący formy osad­nictwa wiejskiego. IKS, PWN, Warszawa.
• Fereniec, J., 1976. Transportowa obsługa rolnictwa w ramach kompleksu gospodarki żywnościowej, PWN, Warszawa.
• Findeisen, W., J.Szymański., J.Wierzbicki, 1980. Teoria i metody obliczeniowe optymalizacji. PWN, Warszawa.
• Głowania, В., S.Harasimowicz, 1975. Intensywność produkcji a rozłóg gospodarstwa rolnego. Cz.I. Zależność intensywności gospodarstwa rolnego od elementów rozłogu wyrażonych w for­mie wskaźników względnych. Zesz. Nauk. AR Kraków, Geodezja, 5: 45-61.
• Głowania, B., S.Harasimowicz, 1975. Intensywność produkcji a rozłóg gospodarstwa rolnego. Cz.II. Zależność intensywności gospodarstwa od elementów rozłogu określonych przez wskaźni­ki bezwzględne. Zesz. Nauk. AR Kraków, Geodezja, 5: 61-74.
• Grodecki, J., Т.M.Łaguna, H.Żebrowski, 1988. Technologiczna dostępność transportowa użytków leśnych. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Geod. Ruris Regulat., 19: 191-197.
• Harasimowicz, S., 1986. Optymalizacja podziału wsi na gos­podarstwa ze względu na odległość gruntów od siedlisk. Zesz. Nauk. AR Kraków, Rozprawy, 110.
• Harasimowicz, S., 1983. Wpływ elementów rozłogu na ilość po­bytów na polu pracowników i środków transportowych. Zesz. Nauk. AR Kraków, Geodezja, 8: 83-96.
• Harasimowicz S., W. Morzyniec, 1980. Wpływ rozłogu pola na kształtowanie się nakładów pracy i transportu przy uprawie zbóż w terenach górskich. III Sympozjum Naukowe nt. Nowe tendencje w teorii i praktyce urządzania terenów wiejskich. AR Wrocław.
• Harasimowicz, S., W.Przegon, 1983. Wielkość i struktura mas przemieszczanych między polem a siedliskiem w procesie pro­dukcji rolniczej na przykładzie Kotliny Żywieckiej. Zesz. Nauk. AR Kraków, Geodezja,8: 97-109.
• Hopfer, A., 1976. Formowanie areałów wielkotowarowych gospo­darstw rolnych (studium metodyczne na przykładzie wybranego obszaru Pojezierza Iławskiego). Rozprawy i Materiały. OBN im. W.Kętrzyńskiego w Olsztynie, 57.
• Hopfer, A., A.Kobyłecki, W.Żebrowski, 1980. Kształtowanie sieci dróg na terenach wiejskich. PWRiL, Warszawa.
• Hopfer, A., Т.M.Łaguna, 1990. Konieczność racjonalizacji rozłogów wielkoobszarowych gospodarstw rolnych jako główny zabieg dostosowawczy PPGR do warunków ekonomiczno - społecz­nych. Procesy dostosowawcze w PGR do nowych warunków ekono­miczno-społecznych. IX Konferencja naukowa. ART - PTE, Olsz­tyn.
• Hopfer, A., Т.M.Łaguna, 1992. Zagadnienia wyceny państwowych gruntów rolnych. Sesja Sekcji Geodezji Rolnej i Leśnej, War­szawa, Stowarzyszenia Geodetów Polskich, (maszynopis).
• Hopfer, A., Т.M.Łaguna, J.Suchta, 1991. Aktualne problemy związane z wyceną nieruchomego majątku trwałego w Państwo­wych Przedsiębiorstwach Gospodarki Rolnej (PPGR). Stan i perspektywy funkcjonowania PPGR... X Konferencja naukowa, listopad 1991, ART - PTE, Olsztyn.
• Hopfer, A., Т.Н.Laguna, W.Zebrowski, 1991. Wykorzystanie liczby dojazdów uzasadnionych technologicznie do lokalizacji płodozmianów w gospodarstwach wielkoobszarowych. V
• semina­rium płodozmianowe, ART Olsztyn - VSZ Brno.
• Hopfér, A., Т.Н.Laguna, W.Zebrowski, 1991. Ocena i kształto­wanie areałów wielkoobszarowych gospodarstw rolnych przy zastosowaniu liczby dojazdów uzasadnionych technologicznie. Wybrane metody matematycznej analizy stosowane w urządzaniu przestrzeni rolniczej. Pr. Zbior., pod red. A. Hopfera, Wyd. ART, Olsztyn, 329-339.
• Hopfer, A., M.Urban, 1984. Geodezyjne urządzanie terenów rolnych. PWN, Warszawa.
• Hopfer, A., H.Żebrowski, 1991. Projektowanie dróg transportu rolnego. Wyd. ART Olsztyn.
• Jaworowski, J. Z.Wrześniowski, W.Wyszkowski, 1991. Kierunki przekształceń dużych przedsiębiorstw rolnych (Kombinaty rol­ne i PPGR) na przykładzie KR Łyna. Studia Olsztyńskie. Roz­prawy i materiały Ośrodka Badań Naukowych im. W.Kętrzyńskiego w Olsztynie, 127: 27-39.
• Jóżwiak, W., 1991. Kierunki przekształceń organizacyjnych w PGR. Cele i metody przekształceń własnościowych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej. Konferencja naukowa, SGGW - IEiOGR - MRiGZ, Warszawa.
• Kanafa, S., 1980. Metoda oceny efektywności ekonomicznej inwestycii drogowych w wielkoobszarowych gospodarstwach rol­nych. IBMER, Warszawa, XXVII (512).
• Konowrocki, A., 1979. Możliwości optymalizacji warunków obsługi transportowej procesów produkcyjnych w rolnictwie. Nowe Rol., 3/4: 19-22; oraz 5: 11-14.
• Konowrocki, A., 1979. Problem siły pociągowej w rolnictwie. Nowe Rol., 13: 4-9.
• Korbut, A.A., J.J.Finkelsztein, 1974. Programowanie dyskret­ne. Warszawa.
• Kosicki, J., 1961. Wielkość gospodarstwa uspołecznionego a jego efektywność. PWRiL, Warszawa.
• Kostrowicki, J., 1976. Obszary wiejskie jako przestrzeń wie­lofunkcyjna (zagadnienia badawcze i planistyczne). Prz. Geogr., XLVIII (4): 601-611.
• Kowalski, E., 1978. Ocena ekonomiczna efektywności mechani­zacji robót ładunkowych w transporcie rolniczym gospodarstw wielkoobszarowych. Nowe Rol., 17: 17-19.
• Kowalski, E., 1976. Przewozy istotnym problemem w PGR - za­dania i środki do ich realizacji. Nowe Rol., 24: 6-9.
• Kowalski, J., 1981. Teoria rozwoju regionalnego w świetle koncepcji szwedzkich. Biul. KPZK. PAN, 114.
• Leopold, A., 1991. Rolnictwo w gospodarce rynkowej. Cele i metody przekształceń własnościowych państwowych przedsię­biorstw gospodarki rolnej. Konferencja naukowa. SGGW - IEiOGR - MRiGŻ, Warszawa.
• Łaguna, Т.M., 1991. Długość przejazdów jako kryterium oceny ukształtowania rozłogu. Prz. Geod., LXIII, 1: 13-15.
• Łaguna, Т.M., 1993, Rzeczywista (faktyczna) liczba dojazdów uzasadnionych technologicznie do poszczególnych rodzajów użytków gruntowych. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. Geod. Ruris Regulat. 23.
• Łaguna, T.M., 1993. Liczba dojazdów uzasadnionych technolo­gicznie jako miernik stanu urządzenia rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Zesz. Nauk. AR im. H. Kołłątaja w Krakowie. Nowe tendencje w teorii i praktyce.
• Łaguna, Т.M., 1993. Dojazdy do pól jako miernik stanu urzą­dzenia rolniczej przestrzeni produkcyjnej i potrzeb jej przekształcania. Doskonalenie metod prognozowania i oceny efektów prac z zakresu urządzania obszarów wiejskich. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. Geod. Ruris Regulat., 22.
• Łaguna, Т.M., K.Turkowski, H.Żebrowski, 1989. Liczba dojaz­dów uzasadnionych technologicznie do wód użytkowych na przykładzie modelowego gospodarstwa stawowego. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. Geod., Ruris Regulat., 19: 181-190.
• Łaguna, Т.M. , W.Żebrowski, 1985. Dostępność technologiczna trwałych użytków zielonych. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Geod., Ruris Regulat., 15: 193-200.
• Malisz, В., 1979. Koreferat do opracowań na seminarium KPZK PAN TUP w sprawie metod opracowania planów województw. Praca zbiorowa pod red. B. Malisza. Doskonalenie metod opracowania planów przestrzennego zagospodarowania województw. Biul. KPZK PAN - PWN, Warszawa, 106: 200-226.
• Moszczeński, S., 1927. Nowy sposób ujmowania kształtu rozło­gu ziemi oraz położenia zabudowań w posiadłościach wiejskich dla celów organizacji komasacji i wyceniania. Bibl. Pułaska, Warszawa.
• Manteuffel, R. . 1981. Rolnictwo w przestrzennym zagospodaro­waniu kraju. Biul. KPZK PAN, 116: 34-49.
• Niedzielski, E., 1991. Kierunki przemian organizacyjnych i własnościowych w państwowych gospodarstwach rolnych. Studia Olsztyńskie. Rozprawy i materiały Ośrodka Badań Naukowych im. W.Kętrzyńskiego w Olsztynie, 127: 15-26.
• Nietupski, Т., 1979. Próba określenia dopuszczalnego obszaru gospodarstwa wielorolnego. Zag. Ekon. Rol., 6: 78-93.
• Nijkamp, P., 1975. Reflections on gravity and entropy models. Regional Science and Urban Economics. 5 (2): 203-225.
• Pearman, A.D., 1979. The structure of the solution set to network optimization problems. Transportation Research. 13 В (1): 81-90.
• Pijanowski, Z., 1977. Charakterystyka prac urządzeniowo-rolnych w Szwajcarii na przykładzie kantonu Schaffhausen II Sympozjum Naukowe nt. Nowe tendencje w teorii i praktyce urządzania terenów wiejskich. PWN, Warszawa.
• Potrykowski, M., Z.Taylor, 1982. Geografia transportu (zarys problemów, modeli i metod badawczych). PWN, Warszawa.
• Przybyłowski, K., 1989. Mierniki oceny i kształtowania zew­nętrznych granic jednostek gospodarki rolnej. Praca doktor­ska, ART Olsztyn, (maszynopis).
• Przybyłowski, K., 1977. Graficzne metody oceny i projektowa­nia zewnętrznych granic jednostek gospodarki rolnej. Zesz. Nauk. AR Kraków, 133: 171-187.
• Rucz-Pruszyńska, H., 1981. Stan prac nad planami gmin o peł­nej problematyce. Miasto, XXXI (8-9): 17-24.
• Stelmach, M., 1989. Projektowanie urządzenioworolne i planistyczno-przestrzenne oraz systemy typu ekspertowego w technice mikrokomputerowej. Sprawozdanie z II etapu badań 1988-1989). RPBR nr 21 "Urządzanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej". Komunikaty. Raporty. Opracowania. AR Wrocław.
• Thünen, J.H., 1921. Der isolierte Staat in Beziehung auf Landwirtschaft und Nationalökonomie. Jena.
• Urbanowski, J., W.Ziętara, 1990. Kierunki przekształceń własnościowych w państwowych gospodarstwach rolnych. SGGW-AR, Warszawa.
• Ustawa z dnia 19.Х.1991r o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa. DzU 107, poz. 464.
• Urban, M., 1977. Ekonomiczne problemy urządzania terenów wiejskich. Nowe tendencje w teorii i praktyce urządzania terenów wiejskich. ART Olsztyn.
• Urban, M., 1975. Rozważania nad metodą oceny kształtu pola płodozmianowego. Seminarium Naukowe nt. Nowe tendencje w teorii i praktyce urządzania terenów wiejskich. AR Wrocław.
• Urban, M., 1977. Rozważania na temat scalania i wymiany gruntów. Nowe Rol., 10: 26-28.
• Urban, M., 1983. Wybrane problemy oceny prac urządzenioworolnych. Seminarium Naukowe nt. Planowanie przestrzenne i urządzenia rolne w kształtowaniu wsi i gospodarstw. Wrocław.
• Urban, M., 1970. Wskaźniki oceny w pracach urządzenioworolnych. Zag. Ekon. Rol., 4: 7 5-98.
• Wilson, A.G., 1971. A family of interaction models and associated developments. Environament of Planing, 3 (1): 1-32.
• Wolszczan, J., 1963. Elementy teorii transportu w zastosowa­niu do gospodarstwa rolnego. Zesz. Nauk. P. Szczecin, 41.
• Wójcicki, Z., 1982. Eksploatacja ciągników i maszyn rolniczych. Zag. Ekon. Roln. 4/5: 39-48.
• Wójcicki, Z., 1986. Efekty i efektywność postępu techniczne­go w rolnictwie. Maszyny i Ciągniki Rolnicze, 1: 5-8.
• Wójcicki, Z., 1986. Ocena stanu i ilościowe zapotrzebowanie rolnictwa na ciągniki różnych klas i mocy. Maszyny i Ciągni­ki Rolnicze, 9: 4-6.
• Wójcicki, Z., 1987. Efektywność postępu technicznego w produkcji rolniczej PGR. Mech. Roln., 2-3: 20-22 i 35.
• Wójcicki, Z., 1989. Problemy eksploatacji środków technicz­nych w rolnictwie. Nowe Roln., 1-2: 4-9.
• Zabielski, В., 1976.Urządzanie lasu, PWRiL, Warszawa: 161-175.
• Zalewski, F., 1974. Kształt pól uprawnych jako element rozłogu gruntów gospodarstw rolnych. Prz. Geod., 7: 274-277.
• Zalewski, F., 1974. Przestrzenne rozmieszczenie gruntów jako element rozłogu gruntów gospodarstw. Prz. Geod., 8: 329-331.
• Żebrowski, W., Т.M.Łaguna, 1984. Dostępność technologiczna gruntów ornych. Zesz. Nauk. ART Olsztyn, Geod. i Urz. Rolne, 14 : 239-249.
• Żebrowski, W., 1987. Dostępność terenów wiejskich jako czyn­nik równowagi transportowej. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Geod. et Ruris Regulat., 16 (A): 1-53.
• Żebrowski, A., A. Arciszewski, 1984. Podstawy ekonomicznej efektywności inwestycji drogowych w terenach wiejskich. W: Ekonomiczne aspekty wybranych zagadnień planowania przes­trzennego i urządzania terenów wiejskich. Praca zbior. pod red. J. Suchty. Wyd. ART, Olsztyn: 209-230.