Azot w osadach dennych wybranych rzek zlewni Gornej Narwi

• Autorzy: Skorbilowicz E
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy określono i porównano zawartości azotu i materii organicznej w osadach dennych wybranych rzek zlewni górnej Narwi. Badaniami objęto rzekę Narew w 10 przekrojach pomiarowych oraz rzekę Supraśl, na której wytypowano 6 punktów badawczych. Pobrano także próbki do analiz z 17 mniejszych i większych dopływów Narwi. Azot ogólny oznaczono metodą Kjeldahla, po uprzedniej mineralizacji na mokro w stężonym kwasie siarkowym w obecności 30% H₂O₂. Wyniki badań kształtowały się następująco: azot - od 0,37 do 8,43 g·kg⁻¹ s.m., substancja organiczna - od 0,16% do 27,81%. Zaobserwowano istotną zależność pomiędzy ilością materii organicznej a zawartością azotu w osadach dennych badanych rzek.

EN

The study defined and compared the contents of nitrogen and organic matter in bottom sediments of selected rivers from upper Narew basin. Investigations comprised 10 measuring points of Narew river and 6 points of the Supraśl river. Samples were also taken from 17 smaller and bigger tributaries of the Narew river. After mineralization in concentrated H₂SO₄ at the presence of 30% H₂O₂, total nitrogen was determined by Kjeldahl method. The results of investigations were: nitrogen - from 0.37 to 8.43 g·kg⁻¹ DM, organic matter - from 0.16% to 27.81%. Investigations showed a significant relationship between the quantity of organic matter and nitrogen content in bottom sediments from the rivers under study.

Słowa kluczowe

PL

rzeki; azot; zlewnia gornej Narwi; osady denne; zlewnie rzek; zawartosc azotu

EN

river; nitrogen; Narew catchment; bottom sediment; river catchment; nitrogen content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 513
• Opis fizyczny: s.381-388,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skorbilowicz E

• Katedra Badan Technologicznych, Instytut Inzynierii i Ochrony Srodowiska, Politechnika Bialostocka, ul.Wiejska 45A, 15-351 Bialystok

Bibliografia

• Banaszuk H. 1996. Paleogeografia: naturalne i antropogeniczne przekształcenia Doliny Górnej Narwi. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok: 213 ss.
• Barko J., Gunnison D., Carpenter S.R. 1991. Sediment interactions with submersed macrophyte growth and community dynamics. Aquat. Bot. 41: 41-65.
• Barko J., Jaamer W.F. 1998. Effects of submerged aquatic macrophytes on nutrient dynamics, sedimentation, and resuspension, w: The structuring role of submerged macrophytes in lakes. Jeppesen E., Sondergaard M., Christoffersen K.: Ecological studies. Springer-Verlag, New York, Tokyo: 197-214.
• Bojakowska I 2003. Charakteiystyka geochemiczna osadów Narwi i jej dopływów. Mat. konf. „Zagospodarowanie zlewni Bugu i Narwi w ramach zrównoważonego rozwoju, Warszawa-Popowo, 23-24 V 2003: 137-146.
• Dojlido R.J. 1995. Chemia wód powierzchniowych. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok: 342 ss.
• Garton L.S., Sylvester B.A., Autenhrieth R.L., Bonner J.S. 1993. Aquatic sediments. Wet. Environ. Res. 65: 534-547.
• Grabińska B., Koc J., Glińska-Lewczuk K. 2005. Sezonowość odpływu azotu azotanowego ze zlewni rolniczo-leśnych. J. Element. 10: 277-288.
• Hach i in. 1985. Zbiór standardowych metod Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. J. of Agricultural and Food Chemistry 33(6): 1117-1123.
• Häkanson L., Jansson M. 1983. Principles of lake sedimentology. Springer-Verlag, Berlin: 316 ss.
• Koc J., Ciećko Cz., Janicka R., Rochwerger A. 1996. Czynniki kształtujące poziom mineralnych form azotu w wodach obszarów rolniczych. Zesz. Prob. Post. Nauk Roi. 440: 175-183.
• Koc J., Szyperek U. 2004. Skuteczność barier biologicznych w ograniczeniu spływu azotu w środowisku rolniczym. Annales UMCS, Sec. E 59(1): 93-100.
• Kufel L., Kufel I. 2002. Chara beds acting as nutrient sinks in shallow lakes - a review. Aqua Bot. 72: 249-260.
• Linnik P.M., Zubenko I.B. 2000. Role of bottom sediments in the secondary pollution of aquatic environments by heavy-metal compounds. Lakes & Reservoirs: Research and Management 5: 11-21.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog, Inst. Ochr. Środ., Warszawa: 334 ss.
• Sokołowski A.W. 1991. Przyrodnicze obiekty chronione województwa białostockiego. Białystok, Wojewódzki Konserwator Przyrody: 150 ss.
• Szyperek U. 2005. Wpływ zagospodarowania zlewni na skład chemiczny osadów dennych oczek wodnych. Cz. I. Zawartość i akumulacja azotu, fosforu i potasu. J. Element. 10(2): 411-419.
• Wiśniewski R. 1995. Rola resuspensji osadów dennych w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych. Rozprawy UMK, Toruń: 102 ss.