Wystepowanie symptomow chorobowych i wybranych czynnikow biotycznych zwiazanych ze zjawiskiem zamierania buka [Fagus sylvatica L.] w drzewostanach Magurskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Rojek P

Warianty tytułu

EN

Occurrence of disease symptoms and selected biotic factors connected with beech [Fagus sylvatica L.] dieback phenomenon in stands of the Magurski National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w 12 drzewostanach bukowych, rosnących na siedlisku lasu górskiego świeżego w Magurskim Parku Narodowym. Drzewostany różniły się wystawą (północna i południowa) oraz wiekiem - wyróżniono drzewostany młodszych klas wieku (21-60 lat) i starszych klas wieku (81-120 lat). Celem pracy była ocena częstotliwości występowania symptomów chorobowych w koronach drzew i na pniach buków. Odnotowywano również obecność oraz miejsce usytuowania na pniach grzyba Ascodichaena rugosa oraz owadów Cryptococcus fagisuga i Ectoedemia liebwerdella mogących mieć związek z nekrozami kory buka. W każdym drzewostanie analizie poddano 50 drzew, rosnących obok siebie w części środkowej drzewostanu. Wśród 600 zbadanych drzew Fagus sylvatica, u 2,6% stwierdzono martwy wierzchołek. Przerzedzenie korony wykazywało 51,8% drzew. Częściej stwierdzano je w drzewostanach starszych klas wieku, lecz na ogół obejmowało nie więcej niż ¼ stanu ulistnienia. Ponadto w koronach 4,1% drzew wystąpiło chlorotyczne przebarwienie liści. Najczęstszym objawem na pniach buków były lokalne nekrozy (98% drzew), które niekiedy były połączone z wyciekami śluzu (3,3%). Nekrozy najliczniej występowały na południowych stronach pni oraz w drzewostanach rosnących na wystawie południowej. Cryptococcus fagisuga występował głównie w drzewostanach starszych klas wieku. Nasilenie jego występowania było podobne w drzewostanach rosnących na wystawie południowej i północnej (odpowiednio 48,3% i 53,3%). Poszczególne partie pni owad ten zasiedlał ze zbliżoną częstotliwością niezależnie od strony świata (N-29,3 %; S-21,7%; W-22,7%; E-26,2%), oraz od liczby nekroz występujących na pniach. Grzyb Ascodichaena rugosa występował na 8,6% drzew, częściej na północnych stronach pni (7,3%).W miejscach zasiedlenia pni przez A. rugosa nie występował czerwiec C. fagisuga. Oznaki minowania kory przez larwy Ectoedemia liebwerdella występowały głównie na pniach buków rosnących na wystawie południowej (43%), zajmując głównie południowe ich strony (35,5%). Nie stwierdzono zależności pomiędzy minowaniem kory przez te larwy a występowaniem lokalnych nekroz.

EN

The studies were carried out in 12 beech stands, growing on mountain fresh forest site in Magurski National Park. Stands differed in respect of exposition (northern and southern) and age - lower age classes (21-60 years old) and higher age classes (81-120 years old). This paper presents evaluation of frequency of disease symptoms occurrence in the crowns and on the trunks of beeches. The presence and the place of occurrence of fungus Ascodichaena rugosa and insects Cryptococcus fagisuga and Ectoedemia liebwerdella, which could be connected with beech bark necrosis on the trunks were noted down. In each stand 50 trees, growing side by side in center of the stand, were analyzed. Among 600 analyzed trees of Fagus sylvatica, 2.6% had a dead top. Crown thinning were present on 51.8% of trees. It appeared frequently in higher age class stands and didn’t cover more than ¼ of the crown. Moreover, in crowns of 4.1% of trees the leaf chlorosis appeared. The most frequent symptom on trunks of beeches were local necroses (98% of trees), that were sometimes connected with slime fluxing (3.3%). Necroses were the most number in stands growing on the southern exposition and on south parts of the trunks. Cryptococcus fagisuga appeared mostly in high age class stands. Intensity of its appearance was similar on the trees growing on the southern and northern exposition (respectively, 48.3% and 53.3%). Particular parts of the trunks were colonized with similar frequency by C. fagisuga irrespective of cardinal points (N-29.3%; S-21.7%; W-22.7%; E-26.2%) and number of necroses on the trunks. Ascodichaena rugosa appeared on 8.6% of trees, more frequently on their north parts of the trunks (7.3%). In the places colonized by fungi A. rugosa, insect C. fagisuga was absent. Occurrence of larvae of Ectoedemia liebwerdella was mostly found on trunks of beeches growing on the southern exposition (43.0%), on 35.3% of trees they colonized south parts of trunks. There wasn’t observed any connection between the occurrence of these larvae and symptoms of local necroses.

Słowa kluczowe

PL

Magurski Park Narodowy; szkodniki roslin; drzewa lisciaste; czynniki abiotyczne; temperatura powietrza; choroby roslin; objawy chorobowe; czynniki chorobotworcze; drzewostany; buk zwyczajny; czerwiec bukowiec; czynniki biotyczne; Cryptococcus fagisuga; Fagus sylvatica; zamieranie drzew

EN

Magura National Park; plant pest; deciduous tree; abiotic factor; air temperature; plant disease; pathogenic symptom; tree stand; European beech; biotic factor; Cryptococcus fagisuga; Fagus sylvatica; tree decline

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2005
• Tom: 58
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.441-452,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rojek P

• Katedra Fitopatologii Leśnej, Akademia Rolnicza, ul.29 Listopada 46, 31-425 Krakow

Bibliografia

• Braun H.J., 1977: Das Rindensterben der Buche, Fagus sylvatica L., verursacht durch die Buchenwollschildlaus Cryptococcus fagi Bär. II. Ablauf der Krankheit. Eur. J. For. Path., 7: 76-93.
• Dimitri L.,1967: Untersuchungen über die Ätiologie des „Rindensterbens” der Buche. Forstwiss. Centralblatt, 5: 257-276.
• Ehrlich J., 1934: The beech bark disease, a Nectria disease of Fagus following Cryptococcus fagi Bär. Can. J. For. Res., 10: 539-692.
• Fernandez M.R.,Boyer M.G., 1988: Beech bark disease: A survey of the Toronto area (Canada). Can. Dis. Surv. 68 (2): 157-160.
• Houston D.R., Parker E.J., Lonsdale D., 1979: Beech bark disease: Patterns of spread and development of the initiating agent Cryptococcus fagisuga. Can. J. For. Res. 9 (3): 336-344.
• Kowalski T., Kleban J., 1999: Badania nad występowaniem i przyczynami lokalnych nekroz na pniach Fagus sylvatica L. w wybranych drzewostanach nadleśnictwa Dukla. Zesz. Nauk. Akad. Rol. im. H. Kołłątaja, Krak., ser. Leśn. 362, (28): 27-38.
• Lang K. J., 1982: Present state of beech bark disease in Germany. I.U.F.R.O. Beech bark disease Working Party Conference, Hamden C. T, U.S.A., 27 Sep. to 7 Oct., 1982: USDA, For. Service, Gen. Techn. Rep. WO-37, p. 10-12.
• Lonsdale D., 1980: Nectria infection of beech bark in relation to infestation by Cryptococcus fagisuga Lindiger. Eur. J. For. Path. 10: 161-168.
• Magasi L.P., Newell W.R., 1982: The status of beech bark disease in the maritime provinces of Canada in 1980. I.U.F.R.O. Beech bark disease Working Party Conference, Hamden C. T., U.S.A., 27 Sep. to 7 Oct., 1982: USDA, For. Service, Gen. Techn. Rep. WO-37, p. 13-17
• Miller-Weeks M., 1982: Current status of beech bark disease in New England and New York. I.U.F.R.O. Beech bark disease Working Party Conference, Hamden C. T., U.S.A., 27 Sep. to 7 Oct., 1982: USDA, For. Service, Gen. Techn. Rep. WO-37, p. 21-23
• Oszako T., 1997: Zamieranie buków w Polsce. Biblioteczka Leśniczego, Zeszyt 81. Warszawa, Wyd. Świat.
• Parker E.J., 1974: Beech bark disease . Forestry Commission Forest Record 96. HMSO, London. 15p.
• Parker E.J., 1982: Beech bark disease in Great Britain. I.U.F.R.O. Beech bark disease Working Party Conference, Hamden C. T., U.S.A., 26 Sep. to 6 Oct., 1982: USDA, For. Service, Gen. Techn. Rep. WO-37, p. 1-6
• Perrin R., 1982: Current status of beech bark disease in France. I.U.F.R.O. Beech bark disease Working Party Conference, Hamden C. T., U.S.A., 27 Sep. to 7 Oct., 1982: USDA, For. Service, Gen. Techn. Rep. WO-37, p. 7-9
• Rykowski K.,Oszako T., Sierota Z., 1989: Zagrożenie buka w Bieszczadach. Las Polski 15: 5-8
• Zycha H., 1951: Das Rindensterben der Buche. Phytopath. Zeitschr., 17:444-461.
• Zycha H., 1960: Die kranken Buchen Ursachen und Folgerungen. Flolz-Zentralblatt, 146: 1-8.