Evolution of the bank to reef complex in the Devonian of the Holy Cross Mountains

• Autorzy: Racki G
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Givetian and Frasnian stromatoporoid-coral limestone of the Kowala Formation in the southern Holy Cross Mts is subdivided stratigraphically, and correlated with strata elsewhere on the basis of identified sea-level cyclicity, with support from conodonts and other selected benthic fossils. After the Eifelian hypersaline sabkha phase, an extensive two-step regional colonization of the Kielce Region carbonate platform took place during the Eifelian/Givetian passage interval and the Middle Givetian. At least four deepening pulses resulted in intermittent drowning of the vast carbonate platform and sequential replacement of the undifferentiated Stringocephalus biostromal bank by the Sitkówka bank complex and, subsequently, by the Dyminy reef complex. The reef developed in the central Dyminy belt as result of the early Frasnian accelerated sea-level rise after some period of biotic stagnation near the Givetian-Frasnian boundary. Final demise of the reef resulted from combined eustatic and tectonic movements during the late Frasnian major crisis interval.

PL

Żywecko-frańska seria stromatoporoidowo-koralowcowa Formacji z Kowali w południowej części Gór Świętokrzyskich została podzielona stratygraficznie i skorelowana z innymi sekwencjami na podstawie cykli sedymentacyjnych o charakterze sekwencji spłycających się ku stropowi (shallowing upward). Datowanie podstawowych poziomów transgresywnych przez konodonty oraz wybrane skamieniałości bentoniczne (ramienionogi, koralowce) wskazuje, że cykliczność ta odzwierciedla głównie eustatyczne zmiany poziomu morza. Zakończenie eifelskiej fazy hypersalinarnej depozycji typu „sabkha” było przypuszczalnie wynikiem zmian klimatu na bardziej humidny i (lub) pulsów transgreswnych. Rozległa dwuetapowa kolonizacja platformy węglanowej Regionu Kieleckiego nastąpiła na pograniczu eiflu i żywetu oraz w środkowym żywecie. Co najmniej 4 pulsy pogłębień spowodowały skokowe zatapianie wielkiej platformy węglanowej i zastąpienie niezróżnicowanej stringocefalowej ławicy biostromalnej („biostromal bank”) przez sitkówczański kompleks ławicowy, a następnie - dymiński kompleks rafowy. Wymieranie pod koniec żywetu w regionie świętokrzyskim zachodziło w warunkach destabilizacji ekosystemu szelfowego przez raptowne zmiany eustatyczne. Późnożywecki zalew miał najbardziej rozległe skutki, powodując zatopienie części platformy oraz napływ nowej grupy gatunków ze strefy łysogórsko-kostomłockiej. Okres pewnej stagnacji biotycznej w interwale przejściowym żywetu i franu był urozmaicony jedynie zdarzeniem epejrogenicznym. Rzutowało ono m.in. na przejściową poprawę cyrkulacji wód i rozwój bardziej bogatych zespołów bentosu w śródpłyciznowym obszarze chęcińskim. Wzrost rafy w centralnej strefie dymińskiej byl efektem rosnącego tempa transgresji we wczesnym franie oraz dopływu trzeciej fali imigrantów, w tym unikatowej biocenozy kopców mułowych typu kadzielniańskiego oraz rafotwórczych zaspołów stromatoporoidów i cjanobakterii. Ostateczny upadek rafy był następstwem połączonych ruchów eustatycznych i tektonicznych, zintensyfikowanych w trakcie wielkiego kryzysu późnofrańskiego.

Słowa kluczowe

PL

faza eifelska; wymieranie gatunkow; konodonty; skamienialosci; Polska; zywet; ruchy tektoniczne; bentos; ramienionogi; koralowce; Gory Swietokrzyskie; eifel; ruchy eustatyczne; stratygrafia; rafy koralowe; paleontologia; fran; dewon

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1992
• Tom: 37
• Numer: 2-4
• Opis fizyczny: s.87-182,fot.,wykr.,rys.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Racki G

• Uniwersytet Slaski, Katowice

Bibliografia

• Ager, D.V., 1973. The Nature of the Stratigraphical Record. 114 pp. The Macmilian Press, London.
• Aristov, V.A. (Аристов, B.A.) 1988. Девонские конодонты Главного Девонского Поля. Труды Геологического Института Академии Наук СССР 432, 1-119.
• Austin, R.L., Orchard, M.J., & Stewart, I.J. 1985. Conodonts of the Devonian System from Great Britain. In: A.C. Higgins & R.L. Austin (eds) A Stratigraphical Index of Conodonts, 93-166. Lelus Harwood, Chichester.
• Baliński, A. 1973. Morphology and paleocecology of Givetian brachiopods from Jurkowice-Budy, Poland. Acta Palaeontologica Polonica 18, 269-297.
• Baliński, A. 1979. Brachiopods and conodonts from the Frasnian of the Dębnik Anticline, southern Poland. Palaeontologia Polonica 39, 3-95.
• Bandel K. & Meyer D.E. 1975. Algenriffkalke, allochtone Riff-blocke and autochtone beckenkalke im Südteil der Rheinischen Eugeosynklinale. Mainzer geowissenschaftliche Mitteilungen 4, 5-65.
• Bathurst, R.G.C. 1991. Pressure-dissolution and limestone bedding: the influence of stratified cementation. In: G., Einsele, A., Seilacher, & W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 450-463. Springer, Berlin.
• Belka, Z. & Wendt, J. 1992. Conodont biofacies patterns in the Kellwasser Facies (upper Frasnian/lower Famennian) of the eastern Anti-Atlas, Marocco. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 91, 143-173.
• Biernat, G. & Szulczewski, M. 1975. The Devonian brachiopod Phlogoiderhynchus polonicus (Roemer, 1866) from the Holy Cross Mountains, Poland. Acta Palaeontologica Polonica 20, 199-221.
• Boucot, A. J. 1982. Ecostratigraphic framework for the Lower Devonian of the North American Appohimichi Subprovince. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen 163, 1-22.
• Boucot, A.J. 1988. Devonian biogeography: an update. Canadian Society of Petroleum Geologists. Memoir 14 (3), 211-228.
• Boucot, A.J. 1990. Silurian and pre-Upper Devonian bio-events. In: E.G. Kauffman & O.H. Walliser (eds) Extinction Events in Earth History, Lecture Notes in Earth Sciences 35, 125-132. Springer, Berlin.
• Boulvain, F. & Preat, A. 1987. Les calcaires laminaires du Givétian Superieur du bord sud du Bassin de Dinant (Belgique, France): témoins d’une evolution paléoclimatique. Annales de la Société Géologique de Belgique 109, 609-619.
• Braithwaite, C.J.R. 1967. Carbonate environments in the Middle Devonian of South Devon. England. Sedimentary Geology 1, 283-320.
• Braun, W.K., Norris, A.W., & Uyeno, T.T. 1988. Late Givetian to early Frasnian biostratigraphy of western Canada: The Slave Point: Waterways boundary and related events. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 93-112.
• Brenner, R.L. & McHargue, T.R. 1988. Integrative Stratigraphy Concepts and Applications. 419 pp. Prentice Hall, New Haven.
• Brett, C.A., Dick, V.B., & Baird, G.C. 1991. Comparative taphonomy and paleoecology of Middle Devonian dark gray and black shale facies from western New York. New York State Museum Bulletin 469, 5-36.
• Brice, D. 1982. Comments on the distribution of some selected brachiopods for the latest Givetian and early Frasnian periods in the Boulonnais (Ferques) and the Massif Armoricain (Rade de Brest). In: P. Sartener (ed.) Papers on the Frasnian-Givetian boundary, 5-16. Geological Survey of Belgium, Brussels.
• Buggisch, W. 1991. The global Frasnian-Famennian ‘Kelwasser Event’. Geoloqische Rundschau 80, 49-72.
• Bultynck, P. 1974. Conodontes de la Formation du Fromelennes du Givetien de lʼArdenne franco-beige. Bulletin de lʼInstitut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Sciences de la Terre 50 (10), 1-30.
• Bultynck, P. 1982. Conodont succession and general faunal distribution across the Givetian- Frasnian boundary beds in the type area. In: P. Sartenaer (ed.) Papers on the Frasnian-Givetian boundary. 34-59, Geological Survey of Belgium, Brussels.
• Bultynck, P. 1986. Accuracy and reliability of conodont zones: the Polygnathus asymmetricus Zone and the Givetian-Frasnian boundary. Bulletin de lʼInstitut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Sciences de la Terre 56, 269-280.
• Bultynck, P., Coen-Aubert, M., Dejonghe, L. et al. 1990. Les Formations du Devonien Moen de la Belgique. Mémoires pour servir á lʼExplication des Cartes Géologiques et Minièr de la Belgique, Mémoire 30, 1-106.
• Bultynck, P., Walliser, O.H., & Weddige, K. 1991. Conodont based proposal for the Eifelian- Givetian boundary. In: Morocco Field Meeting of the SDS, Guide-Book. 13-15.
• Burchette, T.P. 1981. European Devonian reefs: a review of current concepts and models. Society of Economic Paleontologists and Mineralogists, Special Publication 30, 85-142.
• Chlupač, I. 1988. The Devonian of Czechoslovakia and its stratigraphic significance. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 481-498.
• Clausen, C.D. & Ziegler, W. 1989. Die neue Mittel-/Oberdevon-Grenze - ihre Anwendung- smoglichkeiten im Rheinischen Schiefergebirge. Fortschritte der Geologie Rheinland und Westfalen 35, 9-30.
• Cocozza, T. & Gandin, A. 1990. Carbonate deposition during early rifting: the Cambrian of Sardinia and the Triassic-Jurassic of Tuscany, Italy. Special Publications of the International Association of Sedimentologists 9, 9-37.
• Coen, M. & Coen-Aubert, M. 1971. L’Assise des Fromelennes aux bords sud et est du Basin de Dinant et dans le Massif de la Vesdre. Annales de la Société Géologique de Belgique 94, 5-20.
• Cook, H.E. 1972. Miette platform evolution and relation to over-lying bank (‘reefʼ) localization, Upper Devonian, Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 20, 439-497.
• Copper, P. 1988. Ecological succession in Phanerozoic reef ecosystems: is it real? Palaios 3, 136-151.
• Coppold, M.P. 1976. Buildup to basin transition at the Ancient Wall Complex (Upper Devonian), Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 24, 154-192.
• Cutler, W.G. 1983. Stratigraphy and sedimentation of the Upper Devonian Grosmont Formation, northern Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 31, 282-325.
• Czarnocki, J. 1927. Sprawozdanie z badań, wykonanych w r. 1926, w związku z ogólnym poglądem na budowę mas mezozoicznych regionu chęcińskiego. Posiedzenia Naukowe P1G 17, 4-14.
• Czarnocki, J. 1948. Przewodnik XX zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego w Górach Świętokrzyskich w r. 1947. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 17, 237-299.
• Czarnocki, J. 1950. Geologia regionu łysogórskiego w związku z zagadnieniem złoża rud żelaza w Rudkach. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego 1, 1-404.
• Czarnocki, J. & Samsonowicz, J. 1911. O dewonie górnym na górze Miedziance. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 4, 314-321.
• Czermiński, J. 1960. Rozwój litologiczny serii węglanowej dewonu południowej części Gór Świętokrzyskich. Prace Instytutu Geologicznego 30, 31-121.
• Dolphin, D.R. & Klovan, J.E. 1970. Stratigraphy and paleoecology of the Upper Devonian carbonate bank, Saskatchewan River Crossing, Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 18, 289-331.
• Dott, R.H. 1982. Episodic seimentation-How normal is average? How rare is rare? Does it matter? Journal of Sedimentary Petrology 53, 5-23.
• Ebert, J. 1992. Events around the Pharciceras Stufe. Fifth International Conference on Global Bioevents Abstract Volume, 128. Göttingen.
• Einsele, G., Seilacher, A., & Ricken, W. (eds) 1991. Cycles and Events in Stratigraphy. 955 pp. Springer, Berlin.
• Embry, A.F. & Klovan, J.E. 1971. A Late Devonian reef tract on north-eastern Banks Island, Northwest Territories. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 19, 730-781.
• Fagerstrom, J.A. 1987. The Evolution of Reef Communities. 600 pp. J. Wiley, New York.
• Feist, R. & Klapper, G. 1985. Stratigraphy and conodonts in pelagic sequence across the Middle-Upper Devonian boundary, Montaigne Noire, France. Palaeontographica A 188, 1-18.
• Ficner, F. & Havliček, V. 1978. Middle Devonian brachiopods from Čelechowice, Moravia. Sbornik Geologiceských Věd, Paleontologie 21, 49-106.
• Filonowicz, P. 1967. Wapienie ze Stringocephalus w Czarnowie k/Kielc. Kwartalnik Geologiczny 11, 958.
• Filonowicz, P. 1969. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski. Arkusz Bodzentyn. 86 pp. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Filonowicz, P. 1973. Budowa geologiczna SW części Gór Świętokrzyskich. Unupublished Doctoral Thesis. State Geological Institute, Warszawa.
• Filonowicz, P. 1976. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski. Arkusz Daleszyce. 77 pp. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Galie, A., Friakova, O., Hladil, J., Kalvoda, J., Krejci, Z., & Zukalova, V. 1988. Biostratigraphy of Middle and Upper Devonian carbonates of Moravia, Czechoslovakia. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14, 633-645.
• Galii, G. 1986. Ecology and dispersion of the fauna of the Cima Ombladet carbonate succession (Devonian, Carnic Alps, Northern Italy). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 49, 265-275.
• Gekker, R.F. (Геккер, Р.Ф.) 1980. Экология населения древних бассейнов геологического прошлого. In: Экостратиграфия и Экологические Системы Геололического Прошлого, 12-20. Наука, Ленинград.
• Gekker. R.F. (Геккер, Р.Ф.) 1983. Тафономические и экологические особенности фауны и флоры Главного Девонского Поля. Труды Палеонтологического Института АН СССР 190, 1-141.
• Głazek, J., Karwowski, D., Racki, G., & Wrzołek, T. 1981. The early Devonian continental/marine succession at Chęciny in the Holy Cross Mts, and its paleogeographic and tectonic significance. Acta Geologica Polonica 31, 233-251.
• Głazek, J. & Romanek, A. 1978. Jaworznia. In: Zechstein of the Holy Cross Mts, Guide of Excursions, Symposium on Central European Permian. 41-49. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Głuchowski, E. (in press) Crinoid assemblages in the Polish Givetian and Frasnian. Acta Palaeontologica Polonica 38.
• Godefroid, J. & Racki, G. 1990. Frasnian gypidulid brachiopods from the Holy Cross Mountains (Poland). Comparative stratigraphic analysis with the Dinant Synclinorium (Belgium). Bulletin de l’Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Sciences de la Terre 60, 43-74.
• Gogolczyk, W. 1956. Rodzaj Amphipora w dewonie Polski. Acta Paleontologica Polonica 1, 211-240.
• Gogolczyk, W. 1959. Rodzaj Stachyodes (Stromatoporoidea) w dewonie Polski. Acta Palaeontologica Polonica 4, 353-387.
• Goldhammer, R.K. & Elmore, R.G. 1984. Paleosols capping regressive carbonate cycles in the Pennsylvanian Black Prince Limestone, Arizona. Journal of Sedimentary Petrology 54, 1124-1137.
• Goodwin, P.W. & Anderson, E.J. 1985. Punctuated aggradational cycles: a general hypothesis of episodic stratigraphic accumulation. Journal of Geology 93, 515-553.
• Gürich, G. 1896. Das Paläozoikum des Polnischen Mittelgebirge. Verhandlungen der Russischen Kaiserlichen Gesselschaft zu St. Petersburg II 32, 1-539.
• Hallam, A. 1992. The Permo-Triassic boundary event. Fifth International Conference on Global Bioevents Abstract Volume, 43. Göttingen.
• Havard, C. & Oldershaw, A. 1976. Early diagenesis in back-reef sedimentary cycles, Strip Lake Reef Complex, Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 24, 27-69.
• Heckel, P.H. 1983. Diagenetic model for carbonate rocks in Midcontinent Pensylvanian eustatic cyclothems. Journal of Sedimentary Geology 53, 733-759.
• Hering, G. 1992. Cycles and rhytms in a Middle Devonian back-reef environment. Fifth International Conference on Global Bioevents Abstract Volume, 130. Göttingen.
• Hladil, J. 1986. Trends in the development and cyclic patterns of Middle and Upper Devonian buildups. Facies 15, 1-34.
• Hladil, J. 1988. Structure and microfacies of Middle and Upper Devonian Carbonate buildups in Moravia, Czechoslovakia. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14, 607-618.
• Hoffmann, M. & Paszkowski, M. 1992. Mikrobiálne budowle organiczne górnego dewonu w synklinie kieleckiej. Przegląd Geologiczny 40, 606-607.
• House, M.R. 1985. Correlation of mid-Paleozoic ammonoid evolutionary events with global sedimentary perturbations. Nature 313 (5997), 17-22.
• House, M.R. 1992. Nature and interpretation of the Devonian Taghanic Event. Fifth International Conference on Global Bioevents Abstract Volume, 53. Göttingen.
• Huddle, J.W. 1971. Revised descriptions of some Late Devonian polygnathid conodonts. Journal of Paleontology 44, 1029-1040.
• Jamieson, E.R. 1971. Paleoecology of Devonian reefs of western Canada. North American Paleontological Convention Proceedings J, 1300-1340.
• Jansa, L.F. & Fischbuch, N.R. 1974. Evolution of a Middle to Upper Devonian sequence from a clastic coastal-deltaic complex into overlying carbonate reef complexes and banks, Sturgeon Mitsue area, Alberta. Geological Survey of Canada Bulletin 234, 1-105.
• Johnson, J.G. 1990. Lower and Middle Devonian brachiopod-dominated communities of Nevada, and their position in a biofacies-province-realm model. Journal of Paleontology 64, 902-941.
• Johnson, J.G., Klapper, G., & Sandberg, C.A. 1985. Devonian eustatic fluctuations in Euramerica. Geological Society of America Bulletin 96, 567-587.
• Johnson. J.G., Klapper, G., & Trojan, W.R. 1980. Brachiopod and conodont successions in the Devonian of the northern Antelope Range, central Nevada. Geologica et Palaeontologica 14, 77-116.
• Johnson, J.G. & Sandberg, C.A. 1988. Devonian eustatic events in the Western Unites States and their biostratigraphic responses. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 171-179.
• Kaljo, D.D. & Klaaman, E. (Кальо, Д.Д. и Клааман, Э.) (eds) 1986. Теория и Опыт Экострариграфии. 295 рр. Валгус, Таллин.
• Karczewski, L. 1988. Ślimaki i małże dewońskie z Gór Świętokrzyskich. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 363, 97-133.
• Kauffman, E.G. 1986. High resolution event stratigraphy: regional and global Cretaceous bio-events. In: O.H. Walliser (ed.) Global Bio-Events, Lecture Notes in Earth Sciences 8, 279-335. Berlin, Springer.
• Kaźmierczak, J. 1971a. Kamieniołom na Górze Zamkowej. Bolechowice, kamieniołom Panek. In: H. Żakowa (ed.) Przewodnik 43 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 26-30. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Kaźmierczak, J. 1971b. Morphogenesis and systematics of the Devonian Stromatoporoidea from the Holy Cross Mountains, Poland. Paleontologia Polonica 26, 1-150.
• Kaźmierczak, J. & Goldring, R. 1978. Subtidal flat-pebble conglomerate from the Upper Devonian of Poland: a multiprovenant high-energy product. Geological Magazine 15, 359-366.
• Kaźmierczak, J., Ittekot, V., & Degens, E.T. 1985. Biocalcification through time: environmental challenge and cellurar response. Paläontologische Zeitschrift 59, 15-33.
• Kenter, J.A.M. 1990. Carbonate platform flanks: slope angle and sediment fabric. Sedimentology 37, 777-794.
• Khalymbadzha, V.G., Chernysheva, N.G., & Baryshev, V.N. (Халымбаджа, В.Г, Чернышева, Н.Г и Барышев, В.Н.) 1985. Биостратиграфия среднего девона западнего скона Урала по конодонтам. In: Средний Девон СССР, его границы и ярусное расчленение, 69-74. Наука, Москва.
• Kidwell, M.S. 1991. Taphonomic feedbeck (live/dead interactions) in the genesis of bioclastic beds: keys to reconstructing sedimentary dynamics. In: G. Einsele, A., Seilacher, & W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 268-282. Springer, Berlin.
• Kirchgasser, W.T., Baird, G.C., & Brett, C.E. 1985. Regional placement of Middle/Upper Devonian (Givetian-Frasnian) boundary in Western New York State. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 113-118.
• Kirikov, V.P. 1988. Devonian Period in evolution of the Russian Platform. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 513-526.
• Klapper, G., Feist, R., & House, M.R. 1987. Decision for the Middle/Upper Devonian Series boundary. Episodes 10, 97-101.
• Klapper, G. & Johnson, J.G. 1980. Endemism and dispersal of Devonian conodonts. Journal of Paleontology 54, 400-455.
• Klapper, G. & Lane, H.R. 1985. Upper Devonian (Frasnian) conodonts of the Polygnathus biofacies, N.W.T., Canada. Journal of Paleontology 59, 904-951.
• Kliuzhina, M.L. (Клюжина, М.Л.) 1981. Палеотечения в доманиковом бассейне. In: Литология и условия образования докембрийских и палеозойских отложении Урала, 27-37. Академия Наук СССР, Свердловск.
• Kłossowski, J. 1985. Sedymentacja środkowego dewonu w regionie lysogórskim (profil Świętomarz/Śniadka). Przegląd Geologiczny 33, 264-167.
• Klovan, J.E. 1964. Facies analysis of the Redwater reef complex, Alberta, Canada. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 12, 1-100.
• Klovan, J.E. 1974. Development of western Canadian Devonian reefs and comparison with Holocene analogies. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 58, 787-799.
• Kotański, Z. 1959. Przewodnik Geologiczny po Górach Świętokrzyskich I-II. 448 pp. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Kowalczewski, Z. 1963. Transwersalne założenia w budowie cokołu paleozoicznego antyklinorium świętokrzyskiego. Kwartalnik Geologiczny 7., 571-586.
• Kowalczewski, Z. & Malec, J. 1990. Regionalne aspekty badań skał dewonu z otworu Podgace IG 1 w Górach Świętokrzyskich. Kwartalnik Geologiczny 34, 561-563.
• Krebs, W. 1974. Devonian carbonate complexes of Central Europe. Society of Economic Paleontologists and Mineralogists Special Publication 18, 155-208.
• Krebs, W. 1979. Devonian basinal facies. Special Paper in Palaeontology 23, 125-139.
• Kucia, W. 1987. Żywet i dewon górny antykliny Zbrzy (Góry Świętokrzyskie). Unpublished MSc. thesis, Silesian University, Sosnowiec.
• Kulicka, R. & Nowiński, A. 1983. The Devonian Tabulata of the southern part of the Świętokrzyskie/Holy Cross Mts. Acta Palaeontologica Polonica 28, 467-490.
• Laevitt, E.M. 1968. Petrology, paleontology, Carson Creek North Reef Complex, Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 16, 298-413.
• Lane, N.G. 1981. A nearshore sponge spicule mat from the Pennsylvanian of west-central Indiana. Journal of Sedimentary Geology 51, 197-202.
• Lecompte, M. 1970. Die Riffe im Devon der Ardennen und ihre Bildungsbedingungen. Geologica et Palaeontologica 4, 25-71.
• Lenkiewicz, J. 1981. Wykształcenie i stratygrafia utworów dewonu środkowego wschodniej części Gór Świętokrzyskich okolic Krępy. Unpublished MSc. thesis, Silesian Univesity, Sosnowiec.
• Lindholm, R.C. 1969. Carbonate petrology of the Onondaga Limestone (Middle Devonian), New York: a case of calcisiltite. Journal of Sedimentary Petrology 39, 268-275.
• Liszkowski, J. & Racki, G. 1993. Ichthyoliths and deepening events in the Devonian carbonate platform of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontoogica Polonica 37, 407-426.
• Longman, M.W. 1981. A process approach to recognizing facies of reef complexes. Society of Economic Paleontologists and Mineralogists Special Publication 30, 9-40.
• Lyashenko, А.I. (Ляшенко, А.И) 1973. Брахиоподы и стратиграфия нижнефранских отложении Тимана и Волго-Уральской нефтегазоносной Провинции. 279 рр. Недра, Москва.
• Machielse, S. 1972. Devonian algae and their contribution to the Western Canadian sedimentary basin. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 20, 187-237.
• Malec, J. 1984. Nowe dane o stratygrafii dewonu w profilu Grzegorzowice-Skały. Kwartalnik Geologiczny 23, 782.
• Malec, J. 1991. Uwagi o stratygrafii utworów dewonu dolnego i środkowego w zachodniej części Gór Świętokrzyskich. Kwartalnik Geologiczny 35, 525-526.
• Malec, J. & Racki, G. 1993. Givetian and Frasnian ostracod associations from the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontologica Polonica 37, 359-384.
• Małkowski, K. 1981. Upper Devonian deposits at Górno in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 31, 223-232.
• Martinsson, A. 1980. Ecostratigraphy: limits of applicability. Lethaia 13, 363.
• McGhee, G.R., Bayer, U., & Seilacher, A. 1991. Biological and evolutionaiy responses to transgressive-regressive cycles. In: G. Einsele, A., Seilacher, & W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 696-708. Springer, Berlin.
• Miller, K.B., Brett, C.E., & Parsons, K.M. 1988. The paleoecologic significance of storm-generated disturbance within a Middle Devonian muddy epeiric sea. Palaios 3, 35-52.
• Modliński, Z. 1982. Rozwój litofacjalny i paleotektoniczny ordowiku na obszarze platformy prekambryjskiej w Polsce. Prace Instytutu Geologicznego 102, 1-66.
• Narkiewicz, M. 1973. Dewon Pasma Góry Zamkowej w Chęcinach. Unpublished MSc. Thesis, Warsaw University, Warsaw.
• Narkiewicz, M. 1981. Budy-kamieniołom dolomitów i wapieni środkowego dewonu. Sobiekurów - odsłonięcie wapieni gruzłowych franu. In: H. Żakowa (ed.) Przewodnik 53 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 276-284, 289-291. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Narkiewicz, M. 1988. Turning points in sedimentary development in the Late Devonian in southern Poland. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (2), 619-636.
• Narkiewicz, M. 1991. Procesy dolomityzacji mezogenetycznej na przykładzie żywetu i franu Gór Świętokrzyskich. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego 132, 1-54.
• Narkiewicz, M. & Racki, G. 1984. Stratygrafia dewonu antykliny Dębnika. Kwartalnik Geologiczny 28, 513-546.
• Narkiewicz, M. & Racki, G. 1987. Korelacja i rozwój sedymentacji dewonu górnego między Dębnikiem i Zawierciem. Kwartalnik Geologiczny 31, 241-256.
• Narkiewicz, M., Racki, G., & Wrzołek, T. 1990. Litostratygrafia dewońskiej serii stromatoporoidowo-koralowcowej w Górach Świętokrzyskich. Kwartalnik Geologiczny 34, 433-456.
• Neumann, A.C. & Macintyre, I. 1985. Reef response to sea-level rise: keep-up, catch-up or give-up. Proceedings of the Fifth International Coral Reef Congress 3, 105-110.
• Nicoll, R.S. 1985. Multielement composition of the conodont species Polygnathus xylus xylus Stauffer, 1940 and Ozarkodina brevis (Bischoff & Ziegler, 1957) from the Upper Devonian of the Canning Basin, western Australia. BMR Journal of Australian Geology and Geophysics 9, 133-147.
• Noble, J.P.A. 1970. Biofacies analysis. Cairn Formation of Miette Reef Complex (Upper Devonian), Jasper National Park, Alberta. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 18, 493-543.
• Norris, A.W. & Uyeno, T.T. 1981. Stratigraphy and paleontology of the lowermost Upper Devonian Slave Point Formation on Lake Claire and the lower Upper Devonian Waterways Formation on Birch River, northeastern Alberta. Geological Survey of Canada Bulletin 334, 1-53.
• Norris, A.W. & Uyeno, T.T. 1983. Biostratigraphy and paleontology of Middle-Upper Devonian boundary beds, Gypsum Cliffs area, Northeastern Alberta. Geological Survey of Canada Bulletin 313, 1-125.
• Nowiński, A. 1976. Tabulata and Chaetetida from the Dévonian and Carboniferous of southern Poland. Palaeontologia Polonica 35, 1-125.
• Nowiński, A. 1993. Tabulate corals from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains and Silesian Upland. Acta Palaeontologica Polonica 37, 183-216.
• Olempska, E. 1979. Middle to Upper Devonian Ostracoda from the southern Holy Cross Mountains, Poland. Palaeontologia Polonica 40, 57-162.
• Ozonkowa, H. 1961. Dewon w profilu Iwaniska-Piskrzyn (Góry Świętokrzyskie). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego 31, 85-102.
• Pajchlowa, M. 1957. Dewon w profilu Grzegorzowice-Skały. Biuletyn Instytutu Geologicznego 122, 145-254.
• Pajchlowa, M. & Stasińska, A. 1965. Formations récifales du Devonien des Monts de Sainte-Croix (Pologne). Acta Palaeontologica Polonica 10, 249-260.
• Playford, P.E. 1980. Devonian ‘Great Barrier Reef of Canning Basin, Western Australia. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 64, 814-840.
• Playford, P.E., Hurley, N.F., Kerans, C., & Middleton, M.F. 1989. Reefal platform development, Devonian of the Canning Basin, Western Australia. Society of Ekonomie Paleontologists and Mineralogists, Special Publication 44, 187-202.
• Pohler, S.M.L. & Barnes, C.R. 1990. Conceptual models in conodont paleoecology. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 118, 409-440.
• Pożaryski, W., Grocholski, A., Tomczyk, H., Karnkowski P., & Moryc, W. 1992. Mapa tektoniczna Polski w epoce waryscyjskiej. Przegląd Geologiczny 40, 643-651.
• Pratt, B.R. 1982. Stromatolitic framework of carbonate mud mounds. Journal of Sedimentary Petrology 52, 1202-1227.
• Preat, A. & Mamet, B. 1989. Sédimentation de la plate-forme carbonatée givétienne Franco-Belge. Bulletin des Centres Rechearche Exploration-Production Aquitaine 13, 47-86.
• Preat, A. & Racki, G. (in press) Small-scale cyclic sedimentation in the Lower Givetian of the Holy Cross Mountains: comparison with the Ardenne sequence. Annales Societatis Geologarum Poloniae.
• Purdy, E.G. 1964. Sediments as substrates. In: J. Imbrie & N.D. Newell (eds) Approaches to Paleoecology, 230-271. J. Wiley. New York.
• Racki, G. 1980. Znaczenie konodontów dla biostratygrafii wapieni stromatoporoidowo-koralowcowych dewonu Gór Świętokrzyskich. Przegląd Geologiczny 28, 215-219.
• Racki, G. 1981. Stratygrafia i tektonika utworów dewonu środkowego i górnego w kamieniołomach Jaźwica. In: H. Żakowa (ed.) Przewodnik 53 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 171-178. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Racki, G. 1985a. A new atrypid brachiopod, Desquamatia macroumbonata sp. n., from the Middle to Upper Devonian boundary beds of the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 35, 61-72.
• Racki, G. 1985b. Cykliczność sedymentacji a podział stratygraficzny dewońskiej serii stromatoporoidowo-koralowcowej Gór Świętokrzyskich. Przegląd Geologiczny 33, 267-270.
• Racki, G. 1986a. Brachiopod ecology of the Devonian carbonate complex, and problem of brachiopod hyposalinity. Biostratigraphie du Paléozoique 4, 363-373.
• Racki, G. 1986b. Middle to Upper Devonian boundary beds of the Holy Cross Mts: brachiopod responses to eustatic events. In: O.H. Walliser (ed.) Global Bio-Events, Lecture Notes in Earth Sciences 8, 203-212. Springer, Berlin.
• Racki, G. 1988. Middle to Upper Devonian boundary beds of the Cross Mts, Central Poland: introduction to ecostratigraphy. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 119-131.
• Racki, G. 1990. Frasnian/Famennian event in the Holy Cross Mts, Central Poland: stratigraphic and ecologic aspects. In: E.G. Kauffman & O. Walliser (eds) Extinction Events in Earth History, Lecture Notes in Earth Sciences 30, 169-181. Springer, Berlin.
• Racki, G. 1991. O eustatyce, tektonice i innych zdarzeniach w późnym dewonie Gór Świętokrzyskich. Przegląd Geologiczny 39, 193-198.
• Racki, G. 1993. Brachiopod assemblages in the Devonian Kowala Formation of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontologica Polonica 37, 297-357.
• Racki, G. & Baliński, A. 1981. Environmental interpretation of the atrypid shell beds from the Middle to Upper Devonian boundary of the Holy Cross Mts and Cracow Upland. Acta Geologica Polonica 31, 177-197.
• Racki, G., Głuchowski, E., & Malec, J. 1985. The Givetian to Frasnian succession at Kostomłoty in the Holy Cross Mts, and its regional significance. Bulletin of Polish Academy of Sciences, Earth Sciences 33, 159-171.
• Racki, G., Makowski, I., Miklas, J., & Gawlik, S. (in press a) Brachiopod biofacies in the Frasnian reef-complexes: an example from the Holy Cross Mts. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Geologia 12-13.
• Racki, G., Nowak, B., Wrzołek, T., & Słupik, A. (in press b) Nowe dane o dewonie antykliny Siewierza na podstawie wiercenia WB-12. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Geologia 12-13.
• Racki, G. & Racka, M. 1981. Ecology of the Devonian charophyte algae from the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 31, 213-222.
• Racki, G. & Soboń-Podgórska, J. 1993. Givetian and Frasnian calcareous microbiotas of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontologica Polonica 37, 255-289.
• Raven, J.G.M. 1983. Conodont biostratigraphy and depositional history of the Middle Devonian to Lower Carboniferous in the Cantabrian Zone (Cantabrian Mountains). Leidse Geologische Mededelingen 12, 265-339.
• Read, A.F. 1973. Paleo-environments and paleogeography Pillara Formation (Devonian), Western Australia. Bulletin of Canadian Petroleum Geology 21, 344-394.
• Read, A.F. 1985. Carbonate platform facies models. American Association of Petroleum Geologists Bulletin 69, 1-21.
• Reissner, B. 1989. The Givetian-Frasnian boundary at the southern border of the Inde Synclinorium. Annales de la Societe Geologique de Belgique 112, 165-170.
• Risk, M.J., Pagani, S.E., & Elias, R.J. 1987. Another internal clock: preliminary estimates of growth rate based on cycles of algal boring activity. Palaios 2, 323-331.
• Roche, J.E. & Carozzi, A.V. 1970. Petrography of back-reef carbonates: Traverse Group (Givetian) of the northern part of southern peninsule of Michigan. Bulletin des Centres Rechearche Pau-SNPA 4, 137-189.
• Roemer, F. 1866a. Geognostische Beobachtungen im Polnischen Mittelgebirge. Zeitschrift der Deutsche geologische Gesselschaft 18, 667-690.
• Roemer, F. 1866b. Über die Auffindung devonischer Kalksteinschichten bei Siewierz im Königreich Polen. Zeitschrift der Deutsche geologische Gesselschaft 18, 433-438.
• Rollins, H.B., West, R.R., & Busch, R.M. 1990. Hierarchical genetic stratigraphy and marine paleoecology. Paleontological Society Special Publication 5, 273-308.
• Romanek, A. & Rup, M. 1990. Podział litostratygraficzny dewonu w profilu otworu wiertniczego Kowala 1. Kwartalnik Geologiczny 34, 221-242.
• Różkowska, M. & Fedorowski, J. 1972. Genus Disphyllum de Fromentel (Rugosa) in the Devonian of Poland and its distribution. Acta Palaeontologica Polonica 18, 265-340.
• Rubinowski, Z. 1971. Rudy metali nieżelaznych w Górach Świętokrzyskich i ich pozycja metalogeniczna. Biuletyn Instytutu Geologicznego 247, 1-166.
• Rzhonsnitskaja, M.A. 1988. Biostratigraphic scheme of the Devonian of the Russian Platform. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 691-702.
• Samsonowicz, J. 1917. Utwory dewońskie wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Prace Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 20, 1-69.
• Sandberg, C.A., Ziegler, W., & Bultynck, P. 1989. New standard conodont zones and early Ancyrodella phylogeny across Middle-Upper Devonian boundary. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 110, 195-230.
• Sartenaer, P. 1980. Appartence de l’espèce Terebratula formosa de l’Eifel au genere Phlogoiderhynchus du debut du Frasnien. Senckenbergiana Lethaea 61, 17-43.
• Schlager, W. 1981. The paradox of drowned reefs and carbonate platforms. Geological Society of America Bulletin 92, 197-211.
• Schlager, W. 1989. Drowning unconformities on carbonate platforms. Society of Economic Paleontologists and Mineralogists Special Publication 44, 15-25.
• Seilacher, A. & Aigner, T. 1991. Storm deposition at the bed, facies and basin scale: the geologic perspective. In: G. Einsele, A., Seilacher, & W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 249-267. Springer, Berlin.
• Śliwiński, S. 1960. O występowaniu wapieni i dolomitów dewońskich koło Siewierza oraz możliwościach ich użytkowania. Prace Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej 1, 91-117.
• Słupik, A. (in press) Rodzaj Amphipora (Stromatoporoidea) z franu Jaworzni w Górach Świętokrzyskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Geologia 12-13.
• Sobolev, D. (Соболев, Д.) 1909. Средний девон Келецко-Сандомирского Кряжа. Материялы по Геологии России 24, 41-536.
• Sobolev, D. (Соболев, Д.) 1911. Путеводитель гля геологической экскурсии в Келецко-Сандомирский Кряж. Известья Варшавского Политехнического Института 1, 1-55.
• Sokolov, В. (Соколов, Б.) 1986. Экостратиграфия, ее место и роль в севоднящей стратиграфии. In: Д.Д. Кальё и Э. Клааман (eds) Теория и Опыт Экостратиграфии, 9-18. Валгус, Таллин.
• Stanton, R.J. & Flügel, Е. 1989. Problems with reef models: the Late Triassic Steinplatte ʻReef (northern Alps, Salzburg/Tyrol, Austria). Facies 20, 1-138.
• Stoakes, F.A. 1980. Nature and control of shale basin fill and its effect on reef growth and termination: Upper Devonian Duverney and Ireton Formations of Alberta, Canada. Bulletin of Canadian Petroleum Geologists 28, 345-410.
• Strasser, A. 1991. Lagoonal-peritidal sequences in carbonate environments: autocyclic and allocyclic processes. In: G. Einsele, A., Seilacher, & W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 709-721. Springer, Berlin.
• Straszak, G. 1986. Opracowanie mikropaleontologiczne wapieni żywetu okolic Siewierza. Unpublished MSc. thesis, Silesian University, Sosnowiec.
• Struve, W. 1964. Bericht über geologischen Exkursionen in der Prümer Mulde (20. 5. 1964) und in der Eifeier Kalkmulden Zone (20. 5. 1964). Decheniana 117, 224-244.
• Struve, W. 1982. The Eifelian the Devonian frame; history, boundaries, definitions. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 55, 401-433.
• Struve, W. 1992. Nueues zur Stratigraphie und Fauna der rhenotypen Mittel-Devon. Senckenbergiana Lethaea 73, 503-624.
• Stupnicka, E. 1989. Geologia Regionalna Polski. 286 pp. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Sweet, W.C. 1988. The Conodonta: Morphology, Taxonomy, Paleoecology and Evolutionary History of a Long-extinct Animal Phylum. 212 pp. Clarendon, Oxford.
• Szulczewski, M. 1971. Upper Devonian conodonts, stratigraphy and facies development in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 21, 1-129.
• Szulczewski, M. 1973. Famennian-Tournaisian neptunian dykes and their conodont fauna from Dalnia in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 23, 15-52.
• Szulczewski, M. 1977. Główne regiony facjalne w paleozoiku Gór Świętokrzyskiech. Przegląd Geologiczny 25, 428-432.
• Szulczewski, M. 1978. The nature of uncorformities in the Upper Devonian-Lower Carboniferous condensed sequence in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 28, 283-298.
• Szulczewski, M. 1979. Devonian carbonate platform of the Holy Cross Mts. In: Third International Symposium on Fosil Cnidaria Guidebook, 5-36, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Szulczewski, M. 1981. Stratygrafia franu wzgórz kostomłockich. In: H. Żakowa (ed.) Przewodnik 53 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 222-225. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Szulczewski, M. 1989. Światowe i regionalne zdarzenia w zapisie stratygraficznym pogranicza franu z famenem Gór Świętokrzyskich. Przegląd Geologiczny 37, 551-557.
• Szulczewski, M. & Racki, G. 1981. Early Frasnian bioherms in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica 31, 147-162.
• Talent, J.A., Mawson, R., Andrew, A.S., Hamilton, P.J., & Whitford, D.J. 1991. Middle Paleozoic extinction events: quest for isotopic signatures. In: Research Symposium on Event Markers in Earth History Abstracts, 69. Calgary.
• Talent, J.A. & Yolkin, E.A. 1987. Transgression-regression patterns for the Devonian of Australia and southern West Siberia. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 92, 235-249.
• Truyols-Massoni, M., Montesinos, R., Garcia-Alcalde, J.L., & Leyva, F. 1990. The Kačak-otomari event and its characterization in the Palentine domain (Cantabrian Zone. NW Spain). In: E.G. Kauffman & O.H. Walliser (eds) Extinction Events in Earth History, Lecture Notes in Earth Sciences 30, 133-143.
• Tsien, H.H. 1981. Ancient reefs and reef carbonates. Proceedings of 4th International Coral Reef Symposium 1, 601-609.
• Tsien, H.H. 1988. Devonian paleogeography and reef development of northwestern and central Europe. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 341-358.
• Tucker, M.E. & Wright, V.P. 1990. Carbonate Sedimentology. 482 pp. Blackwell, Oxford.
• Uyeno, T.T. 1974. Conodonts of the Waterways Formation (Upper Devonian) of northeastern and central Alberta. Geological Survey of Canada Bulletin 232, 1-93.
• Vail, P.R., Audemard, F., Bowman, S.A., Eisner, P.N., & Perez-Cruz, C. 1991. The stratigraphic signature of tectonics, eustacy and sedimentology: an overview. In: G. Einsele, A., Seilacher, &W., Ricken (eds) Cycles and Events in Stratigraphy, 617-659. Springer, Berlin.
• Van Steenwinkel, M. 1990. Sequence stratigraphy from ‘spotʼ outcrops - example from a carbonate-dominated setting: Devonian-Carboniferous transition, Dinant synclinorium (Belgium). Sedimentary Geology 69, 259-280.
• Walliser, O.H. 1985. Natural boundaries and Commission boundaries in the Devonian. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 75, 401-408.
• Walliser, O.H. 1986. Toward a more critical approach to bio-events. In: O.H. Walliser (ed.) Global Bio-Events, Lecture Notes in Earth History, 5-16. Springer, Berlin.
• Walliser, O.H. 1992. Devonian global events. Fifth International Conference on Global Bioevents Abstract Volume, 116. Gottingen.
• Weddige, K. 1988. Eifel conodonts. Courier Forschungsinstitut Senckenberg 102, 103-110.
• Wendt, J. & Belka, Z. 1991. Age and depositional environment of Upper Devonian (Early Frasnian to Early Famennian) black shales and limestones (Kellwasser Facies) in the Eastern Anti-Atlas, Marocco. Facies 25, 51-90.
• Wilson, J.L. 1975. Carbonate Facies in the Geologic History. 410 pp. Springer, Berlin.
• Witzke, B.J., Bunker, B.J., & Rogers, F.S. 1988. Eifelian through Lower Frasnian stratigraphy and deposition in the Iowa area, Midcontinent, U.S.A. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 221-230.
• Witzke, B.J. & Heckel, P.H. 1988. Paleoclimatic indicators and inferred Devonian paleolatitudes of Euramerica. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 49-66.
• Wrzołek, T. 1988. Tetracoral zonation of the Devonian stromatoporoid-coral limestones in the SW Holy Cross Mountains, Poland. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (3), 413-424.
• Wrzołek, T. 1993. Rugose corals from the Devonian Kowala Formation of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontologica Polonica 37, 217-254.
• Żakowa H., Szulczewski, M., & Chlebowski, R. 1983. Dewon górny i karbon synkliny borkowskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego 345, 5-134.
• Żbikowska, B. 1983. Middle to Upper Devonian ostracods from northwestern Poland and their stratigraphic significance. Palaeontologia Polonica 44, 1-108.
• Ziegler, A.P. 1988. Laurassia - the Old Red Continent. Canadian Society of Petroleum Geologists, Memoir 14 (1), 15-48.