PL
W pierwszym etapie badań testowano trzy metody ochrony (termiczną, chemiczną i termiczno- chemiczną) nienasyconych kwasów tłuszczowych tłuszczu nasion roślin oleistych (słonecznika i rzepaku) przed mikrobiologicznym biouwodorowaniem w żwaczu. Najwyższą skuteczność ochrony uzyskano przy zastosowaniu metody termiczno-chemicznej, natomiast najmniejszą przy metodzie termicznej. W drugiej części badań do dawki pokarmowej tuczonych jagniąt dodawano preparowane, metodą termiczno-chemiczną, nasiona rzepaku i słonecznika i obserwowano zmiany zachodzące w składzie kwasów tłuszczowych tłuszczu podskórnego, śródmięśniowego i wewnątrzmięśniowego. W wyniku zastosowania powyższych dodatków we wszystkich badanych rodzajach tłuszczu nastąpił wzrost zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych przy równoczesnym spadku zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych. W wypadku preparowanych nasion rzepaku istotnie wzrosła zawartość kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, natomiast preparowanych nasion słonecznika kwasów tłuszczowych wielonienasyconych. Korzystnym zmianom w składzie kwasów tłuszczowych towarzyszyła poprawa walorów smakowych mięsa i tłuszczu. W ostatnim etapie badano wpływ zróżnicowanego okresu stosowania chronionych dodatków oraz różnej ich dawki na wielkość obserwowanych zmian w składzie kwasów tłuszczowych. Stwierdzono, że dłuższy okres ich stosowania oraz większa ilość korzystniej zmodyfikowały skład kwasów tłuszczowych powodując istotniejszy wzrost w badanych tłuszczach zawartości kwasów tłuszczowych nienasyconych przy jednocześnie większym spadku udziału kwasów tłuszczowych nasyconych.
EN
In the experiment I three method of protection (thermal, chemical, thermo-chemical) unsaturated fatty acids of plant seeds (rape, sunflower) against its microbiological biohydrogenation in rumen were tested. The best results were obtain using thermo-chemical method, while the worst with the use of thermal method. In the experiment II lambs diet was supplemented with sunflower and rape seeds protected by thermo-chemical method and changes in fatty acids composition of intramuscular, intermuscular and subcutaneous were observed. As the result of above supplements an increase of the unsaturated fatty acids and a decrease of saturated fatty acids in all studied adipose tissue was stated. Protected rape seeds may increase monounsaturated fatty acids wherease protected sunflower seeds polyunsaturated fatty acids.Profitable changes in the fatty acids composition followed an improvement of the sensoric meat and fat value. In experiment III the effect of different periods and doses of protected sunflower seeds supplement to the lamb diet on changes of fatty acids composition was tested. The longer periods and the higher doses implied more profitable modification in the fatty acids composition.