Notes on wetland restoration problems in the Narew River valley

• Autorzy: Dabkowski S. L. , Dembek W. , Piorkowski H. , Oswiecimska-Piasko Z. , Szewczyk M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Experience from works on the natural basis of restoration concepts for five objects in the upper Narew valley are presented. Special attention was paid to verifying the initial aims due through field surveys. According to the assumptions, the restoration aim was to maintain and create habitats for valuable wetland and open water birds and to limit organic soil degradation. Presented examples show how many circumstances determine the final restoration concept e.g. adopted goal and direction of the restoration, economic and ownership determinants, use of the reclaimed areas, their transformation and a predicted effect the actions on the surrounding grounds. The authors described the study method applied to degraded wetlands and then, based on the investigation of each object, they verified their initial assumptions with respect to the directions and range of the restoration.

PL

Autorzy artykułu w ciągu ostatnich kilku lat zaangażowani byli w tworzenie przyrodniczych podstaw projektów renaturalizacji fragmentów doliny górnej Narwi. Celem pracy jest przedstawienie zebranych w toku prac doświadczeń naukowych i sformułowanie wskazówek metodycznych odnoszących się do zasad postępowania w projektowaniu renaturalizacji. Po przedstawieniu ogólnej charakterystyki przyrodniczej doliny górnej Narwi i jej przemian antropogenicznych omówiono metodykę opracowania przyrodniczych podstaw renaturalizacji zastosowaną w badaniach przeprowadzonych na pięciu obiektach. Przedmiotem badań było rozpoznanie: -aktualnego stanu środowiska, w tym szaty roślinnej i gleb, -stanu uwilgotnienia i kierunku rozwoju procesów glebowych, -technicznej infrastruktury obiektów służących gospodarce wodnej, -naturalnej sukcesji ekosystemów, -warunków środowiskowych w fazie poprzedzającej odwodnienie. Planując wstępne działania renaturalizacyjne zakładano, na podstawie znajomości obiektów z okresu przed melioracją, że działania będą ukierunkowane na restytucję pierwotnych warunków siedliskowych. W trakcie prac studialnych, w odniesieniu do czterech obiektów konieczna okazała się korekta początkowych założeń. Tylko w jednym przypadku (torfowisko Wizna) można mówić o niemalże całkowitej zgodności pierwotnie założonych celów z wnioskami płynącymi z badań. Na podstawie przeprowadzonych badań sformułowano następujące wnioski: 1.celem renaturalizacji zmeliorowanych obszarów dolinowych nie zawsze może być przywrócenie stanu pierwotnego, 2.w działaniach renaturalizacyjnych prowadzonych w dolinie górnej Narwi nie było możliwe zastosowanie jednego schematu, a każdy z obiektów wymagał indywidualnego podejścia, 3.opracowana w IMUZ metoda transektów stratygraficzno-wysokościowych oraz klasyczne metody badań fitosocjologicznych okazały się przydatne przy rozpoznawaniu kierunków zachodzących zmian warunków przyrodniczych obiektów, 4.na obecnym etapie zakres renaturalizacji limitowany jest w poważnym stopniu uwarunkowaniami własnościowymi gruntów, 5.ważnym ograniczeniem zakresu działań renaturalizacyjnych może być ich wpływ na sąsiednie tereny, znajdujące się poza granicami obiektów.

Słowa kluczowe

EN

wetland; river valley; restoration; hydrology; Narew Valley; Narew River; biodiversity; water management; Upper Narew Valley

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2000
• Numer: 04
• Opis fizyczny: p.33-53,fig.,ref.

Twórcy

autor

Dabkowski S. L.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Dembek W.

autor

Piorkowski H.

autor

Oswiecimska-Piasko Z.

autor

Szewczyk M.

Bibliografia

• BANASZUK H., 1996. Paleogeografía. Naturalne i antropogeniczne przekształcenia doliny górnej Narwi. (Paleogeography. Natural and anthropogenic transformation of the upper Narew valley). Wyd. Ekonomia i Środowiska.
• BANASZUK P., 1996. Siedliska glebotwórcze i gleby w dolinie górnej Narwi od Suraża do ujścia Biebrzy. W: Rolniczo i ekologicznie zrównoważone zasady gospodarowania zasobami wodnymi i walorami przyrodniczymi w dolinie górnej Narwi. (Soils and soil forming habitats in the upper Narew valley from Suraż to the Biebrza outflow. In: Principles of sustainable management of water and natural resources in the upper Narew valley). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. nr 428.
• DĄBKOWSKI S., OKRUSZKO H., OŚWIT J., DEMBEK W., 1998. Przyrodnicze i techniczne podstawy re¬stytucji naturalnych warunków wodnych Bagna Tykocin. (Natural and technical bases for the resti¬tution of natural water conditions in the Tykocin Bog) Ekspertyza wykonana na zlecenie Północno- podlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. IMUZ Falenty (maszynopis).
• DĄBKOWSKI S., OKRUSZKO H., OŚWIT J„ DEMBEK W., 1999. Zasady restytucji Bagna Tykocin. (Prin¬ciples of the restitution of the Tykocin Bog). W: Aktualna problematyka ochrony mokradeł. Mater. Semin. 44 Falenty: Wyd. IMUZ.
• DEMBEK W., OŚWIT J., 1992. Rozpoznawanie warunków hydrologicznego zasilania siedlisk mokra- dłowych. (Recognition of the hydrological recharge of wetlands). Bibl. Wiad. IMUZ 79 p. 15-38.
• DEMBEK W., OKRUSZKO H., 1996. Zagadnienia gospodarcze i sozologiczne dotyczące doliny Górnej Narwi.
• W: Rolniczo i ekologicznie zrównoważone zasady gospodarowania zasobami wodnymi i walorami przyrodniczymi w dolinie górnej Narwi. (Economic and environmental problems of the upper Na¬rew valley. In: Principles of sustainable management of water and natural resources in the upper Narew valley). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. nr 428.
• DEMBEK W., DANIELEWSKA A., 1996. Zróżnicowanie siedliskowe doliny Górnej Narwi od zbiornika Sie¬mianówka do Suraża. W: Rolniczo i ekologicznie zrównoważone zasady gospodarowania zasobami wodnymi i walorami przyrodniczymi w dolinie górnej Narwi. (Habitat differentiation of the upper Narew valley from the Siemianówka reservoir to Suraż. In: Principles of sustainable management of water and natural resources in the upper Narew valley). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. nr 428. i. DEMBEK W., OKRUSZKO H., OŚWIT J., NAZARUKG., 1997: Przyrodnicze, hydrologiczne i organizacyjne za¬sady renaturalizacji i ochrony Bagna Wizna. (Natural, hydrological and organizational principles of resto¬ration and protection of the Wizna Bog). Ekspertyza wykonana dla Północnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Falenty: IMUZ.
• DEMBEKW., OŚWIT J„ OSTRZYŻEKS., KANIAJ., SZULECKAW., 1998: Wpływ restytucji ujściowego odcinka rzeki Rudni na środowisko przyrodnicze. (The environmental effect of restitution of the mouth section of the Rudnia River). Falenty: IMUZ (maszynopis).
• JĘDRYKA B., KOTOWSKI W., RYCHARSKI M„ SZEWCZYK M., Dembek W., OSTRZYŻEK S., BORYS M., 1998. Meandryzacja koryta dolnej Rudni - ocena wpływu na środowisko przyrodnicze oraz założe¬nia przyrodniczo-techniczne.(Meandering of the lower Rudnia channel - the environmental impact assessment and natural-technical assumptions) Praca wykonana dla Północnopodlaskiego Towarzy¬stwa Ochrony Ptaków. Falenty: IMUZ (maszynopis).
• JĘDRYKA E., KOTOWSKI W., OŚWIECIMSKA-PIASKO Z., PIÓRKOWSKI H., SZEWCZYK M., DEMBEK W. (kier. pracy), 1999. Renaturalizacja Łąk Sumiackich; założenia przyrodniczo-techniczne oraz ocena oddziaływania na środowisko przyrodnicze. (Restoration of the Sumiackie Meadows: natural- technical assumptions and the environmental impact assessment). Praca wykonana dla Północnopo¬dlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Falenty: IMUZ (maszynopis).
• KALSKI R., 1999. Ochrona i renaturalizacja regionu górnej Narwi - koncepcje i działania organizacji pozarządowej (Protection and restoration of the upper Narew region - concepts and the activity of a non-governmental organization). W: Aktualna problematyka ochrony mokradeł. Mater. Semin. 44 Falenty: Wyd. IMUZ.
• LEAKEY R., LEWIN R. 1999. Szósta katastrofa. (The sixth disaster). Prószyński i S-ka.
• LEWARTOWSKt Z. 1993. Raport o stanie omitofauny oraz niektórych grup kręgowców Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. (Report on the state of avifauna and some vertebrates of the Narew River Landscape Park). Białowieża (maszynopis).
• LEWARTOWSKI Z. 1995. Szczegółowa waloryzacja awifauny lęgowej doliny górnej Narwi na odcinku od granicy państwa do Wizny wraz z opracowaniem wniosków w zakresie potrzeb ochrony ostoi ptaków wodno-błotnych. (Detailed evaluation of the breeding avifauna in the upper Narew river valley from the state border to Wizna together with conclusions on the need for protecting waterfowl refuges). Proj. Bad. Nr 5 5706 92 03, Falenty: IMUZ (maszynopis).
• LEWARTOWSKI Z. 1996. Waloryzacja awifauny lęgowej doliny górnej Narwi i konieczność jej ochro¬ny. W: Rolniczo i ekologicznie zrównoważone zasady gospodarowania zasobami wodnymi i walo¬rami przyrodniczymi w dolinie górnej Narwi. .(Evaluation of the breeding avifauna in the upper Narew valley and the necessity of its protection. In: Principles of sustainable management of water and natural resources in the upper Narew valley). Zesz. Probl. Post. NaukRol. nr 428.
• MIODUSZEWSKI W. 1997. Podstawowe problemy gospodarki wodnej w zlewni górnej Narwi. (Basic problems of water management in the upper Narew watershed). SITWM - Informacje naukowe i techniczne nr 2.
• OKRUSZKO H., DEMBEK W., OŚWIT J., 1999: Możliwości podniesienia wartości przyrodniczych Ba¬gna Wizna. (Possibilities to improve natural values of the Wizna Bog). Aktualna problematyka ochrony mokradeł. Mater. Semin. 44 Falenty: Wyd. IMUZ.
• OŚWIT J., 1991. Roślinność i siedliska zabagnionych dolin izecznych na tle warunków wodnych. (Vegeta¬tion and habitats of the boggy river valleys against water conditions). Rocz. Nauk Roi. Ser. D t. 221.
• REDLIŃSKI W., 1968. Melioracje obiektu Bagno Wizna. (Reclamation of the Wizna Bog). Wiad. Melior. nr 1 s. 6-8 nr 2 s. 42-45.
• RYCHARSKTM., JĘDRYKA E., KOTOWSKI W., SZEWCZYKM., DEMBEK W., 1999. Meandryzacja koryta dolnej Rudni jako podstawa renaturalizacji jej doliny. (Meandering the channel of the lower Rudnia as a basis for restoration of its valley). Aktualna problematyka ochrony mokradeł. Mater. Semin. 44 Falenty: Wyd. IMUZ.
• SOLON J., BARTOSZUKH., KŁOSZEWSKA E., 1990: Roślinność rzeczywista doliny Narwi na odcinku Suraż- Rzędziany. (Actual vegetation of the Narew valley between Suraż and Rzędziany). Nauka i Praktyka z. 1. OBN, Białystok.