Wplyw wegla brunatnego, torfu oraz slomy na dostepnosc pierwiastkow sladowych dla roslin

• Autorzy: Gebski M , Mercik S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono metodą doświadczeń laboratoryjnych, wazonowych i polowych. W doświadczeniu laboratoryjnym badano, przy użyciu kolumn glebowych (6 x 40 cm), mobilność Zn, Cd, Pb i Cu w glebie w zależności od dodatku słomy jęczmiennej oraz zróżnicowanego pH gleby (5,4: 6,2; 7,0). W doświadczeniu wazonowym i polowym badano natomiast pobieranie Zn, Cd i Pb przez rośliny uprawne w zależności od zastosowania trzech rodzajów materii organicznej: słomy, torfu i węgla brunatnego. Badania prowadzono na glebie silnie zanieczyszczonej Zn, Cd i Pb oraz o podwyższonej zawartości tych pierwiastków. Roślinami testowymi w doświadczeniu wazonowym i polowym były: burak ćwikłowy, sałata, żyto, jęczmień jary, ziemniak oraz pszenżyto jare. W doświadczeniu modelowym stwierdzono, że dodatek słomy zmniejszał ruchliwość cynku i kadmu w glebie kwaśnej, natomiast zwiększał mobilność ołowiu i miedzi w glebie kwaśnej i lekko kwaśnej. Dodatek słomy do gleby zwiększał również bioakumulację Pb w doświadczeniu wazonowym. Spośród badanych trzech rodzajów substancji organicznej, węgiel brunatny wykazywał najlepszą skuteczność w ograniczaniu pobierania Zn, Cd i Pb przez rośliny.

EN

The research was conducted under laboratory, green house and field conditions. In the laboratory experiment, the solubility of Zn, Cd, Pb and Cu depending on application of barley straw and soil pH (5.4; 6.2; 7.0), was estimated by using soil columns. Columns (6 x 40 cm) were filled with loam sand soil contaminated with those elements. The uptake of Zn, Cd and Pb by plants from two soils (with higher and lower heavy metals contamination) depending on the application of brown coal, peat and straw was studied in the green house and field experiments. Red beet, lettuce, rye, spring barley, potato and triticale were grown in pots and on the field. Application of straw decreased the solubility of Zn and Cd, but increased the solubility of Pb and Cu in acidic soil. Straw increased uptake of Pb by plants in the pot experiment, too. Brown coal mostly limited the uptake of Zn, Cd and Pb by plants, as compared with peat and straw.

Słowa kluczowe

PL

olow; pierwiastki sladowe; substancje organiczne; gleby; sloma; dostepnosc pierwiastkow; torf; cynk; kadm; wegiel brunatny; miedz; dodatki do gleb

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1998
• Tom: 455
• Opis fizyczny: s.73-84,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gebski M

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Rakowiecka 26/30, 02-528 Warszawa

autor

Mercik S.

Bibliografia

• BRECHTEL H.M. 1989. Immissionsbelastung des Waldes und seiner Böden - Gefahr für die Gewässer ? Mitteilungen des Deutschen Verbandes fiir Wasserwirtschaft und Kulturbau e.V., 17, 548 S.
• BREJ Т., FABISZEWSKI J. 1981. Badania nad zastosowaniem torfu w odkażaniu siedliska zawierającego metale ciężkie. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu. 134, 217-225.
• CHU L.M., WONG M.H. 1987. Heavy metal contents of vegetable crops treated with refuse compost and sewage sludge. Plant and Soil. 103: 2, 191-197.
• CURYŁO Т., JASIEWICZ CZ. 1997. Porównanie działania nawozów mineralnych i organiczno-mineralnych na pobieranie oraz toksyczność kadmu i niklu dla roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 448a: 45-52.
• ERIKSSON I.E. 1988. The effects of clay, organic matter and lime on adsorption and plant uptake of cadmium added to the soil. Water, Air and Soil Pollution., 40: 3-4, 359- 373.
• FISCHER W.R. 1986. Die Komplexierung von Cu, Pb und Cd durch heisswasserldsliche Huminstoffe. II Die Stabilitat der gebildeten Komplexe. Z. Pflanzenernähr. Bodenkd., 149: 1, 120-129.
• GORLACH E., GAMBUŚ F. 1991. The effect of liming, adding peat and phosphorus fertilization on the uptake of heavy metals by plants. Pol. J. Soil Sci., 24: 2, 199-204.
• GORLACH E., GAMBUŚ F. 1996. Badania nad możliwością ograniczenia pobierania kadmu przez rośliny z gleb zanieczyszczonych tym metalem. Rocz. Glebozn., 47: 3-4, 31-39.
• GRUHN A., MATTHIES G., PEKDEGER A., SCHOLTIS A. 1985. Die Rolle der gelösten organischen Substanz beim Transport von Schwermetallen in der ungesättigten Bodenzone. Z. Dtsch. Geol. Ges., 136, 417-427.
• HAAN DE S., RETHFELD H., DRIEL VAN W. 1985. Acceptable levels of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) in soils, depending on their clay and humus content and cation- exchange capacity. Rapport Instituut voor Bodemvruchtbaarheid. 9-25.
• HERMS U. 1982. Untersuchungen zur Schwermetall'slichkeit in kontaminierten B'den und kompostierten Siedlungsabf@llen in Abh@ngigkeit von Bodenreaktion, Redoxbedingungen und Stoffbestand. Dissertation, Kiel, 269S.
• HERMS U., BRÜMMER G. 1984. Einflussgrössen der Schwermetalllöslichkeit und - bindung in Böden. Z. Pflanzernähr. Bodenkd., 147: 3, 400-424.
• HOFSTEDE H., GOEN H. 1991. The effects of addition refining residue (red mud) on the behaviour heavy metals in compost. Heavy Metals in the Environment. Elsevier, Amsterdam, 67-94.
• KALBITZ K. 1996. Untersuchungen zur Freisetzung der gel'sten organischen Substanz des Bodens (DOM) und zum Einflu8 der DOM auf die Mobilisierung ausgew@hlter Schadstoffe in Abh@ngigkeit von Boden- und Standorteigenschaften. Dissertation. Universit@t Halle. 140S.
• LÜBBEN S., SAUERBECK D. 1991. Vergleich der Resultate von Gefäss- und Feldversuchen. Berichte aus der Ökilogischen Forschung. 6, 291-309.
• RAM N., VERLOO M. 1985. Effect of various organic materials on the mobility of heavy metals in soil. Environmental Pollution, B. 10: 4, 241-248.
• SCHACHTSCHABEL P., BLUME H.P., BRÜMMER G., HARTGE K.H., SCHWERTMANN U. 1992. Lehrbuch der Bodenkunde, Enke, Stuttgart.
• SPOSITO G., BINGHAM F.T. 1981. Computer modelling of trace metal speciation in soil solutions: Correlation with trace metal uptake by higher plants. J. Plant Nutr., 3, 35-49.
• STEVENSON F.J. 1982. Humus Chemistry, Wiley, New York.
• WÓJCIKOWSKA-KAPUSTA A., TURSKI R. 1986. Zawartość związków próchnicznych a rozpuszczalność niklu i ołowiu. Rocz. Glebozn., 37: 2-3, 351-362.