PL
Rolnictwo, zwłaszcza z dużym udziałem produkcji zwierzęcej stanowi istotne źródło zanieczyszczeń atmosfery amoniakiem. W gospodarstwie emisja amoniaku ma miejsce na każdym z etapów, poczynając od jego produkcji zwierzęcych i usuwania odchodów zwierzęcych z budynków inwentarskich, poprzez ich przechowywanie na gnojowniach i stosowanie w postaci nawozów naturalnych. Wielkość tego typu gazowych strat azotu jest znacznie zróżnicowana i zależy głównie od sposobu gospodarowania odchodami zwierzęcymi. Znaczący strumień ulatniającego się amoniaku pochodzi z gospodarskich składowisk nawozów naturalnych oraz budynków inwentarskich. Pomimo wykonania wielu opracowań zagadnienie to, zwłaszcza w kontekście identyfikacji ilościowej, jest nadal otwartym problemem badawczym. Uzyskane technika dozymetrii dynamicznej średnie dobowe wartości stężeń amoniaku, kształtowały się w przedziale od 0,73 do 3,51 mg NH₃·m⁻³, przy czym w powietrzu kanałów wentylacyjnych (wysokość 2,6 m) notowano nieco wyższe stężenia rzędu 1,00 do 4,83 mg NH₃·m⁻³ Ostatecznie oszacowana emisja amoniaku kształtowała się na poziomie od 38,3 do 44,4 mg NH₃·SD⁻¹·h⁻¹ przy systemie wentylacji grawitacyjnej, zaś 71,9 mg NH₃·SD⁻¹·h⁻¹ przy systemie wentylacji mechanicznej (pomiary techniką dozymetrii dynamicznej). Wartości uzyskane techniką dozymetru pasywnej były nieco niższe w porównaniu z techniką dozymetrii dynamicznej i tak w budynku kształtowały się pomiędzy 0,62, a 1,60 mg NH₃·m⁻³ natomiast w kanale wentylacyjnym od 0,79 do 1,93 mg NH₃·m⁻³. Wartości te miały wpływ na odpowiednio niższe wartości szacowanej emisji, kształtując się w zakresie od 11,8 do 20,7 mg NH₃·SD⁻¹·h⁻¹ przy systemie wentylacji grawitacyjnej, natomiast 62,5 mg NH₃·SD⁻¹·h⁻¹ przy systemie wentylacji mechanicznej. Należy dodać, że pomiary wykonywano zimą br. przy ujemnych temperaturach powietrza na zewnątrz budynku.
EN
The agriculture, especially directed to intensive animal production, is a great source of atmospheric pollution with ammonia. Ammonia emissions take place at all stages of animal production, since the excretion, manure removal from buildings, during storage in dunghills untill spreading in the field as natural fertilizers. The gaseous losses of nitrogen are considerably differentiated depending on the manner of manure management. Important flux of volatilized ammonia arises from the livestock buildings and dunghills. However, aport from a number of investigations having been conducted, it is still an open research problem, particularly in context of quanitative identification. The average daily ammonia concentration values measured in buildings by using the dynamic dosimetry ranged within 0.73-3.51 mg NH₃·m⁻³, whereas in the air of ventilation ducts (measured at 2.6 m hight) were higher (from 1.00 to 4.83 mg NH₃·m⁻³). Finally estimated ammonia emission values amounted from 38.3 to 44.4 mg NH₃·LU⁻¹·h⁻¹ in naturally ventilated buildings and 71.9 mg NH₃·LU⁻¹·h⁻¹ at using forced ventilation. The values of ammonion concentration determined by passive dosimetry technique were somewhat lower than those determined by dynamic dosimetry, reaching in buildings 0.62-1.60 mg NH₃·m⁻³ whereas in ventilation ducts ranging within 0.79-1.93 mg NH₃·m⁻³. These values influenced the adequately lower values of estimated emission, ranging from 11.8 to 20.7 mg NH₃·LU⁻¹·h⁻¹ at natural ventilation system whereas 62.5 mg NH₃·LU⁻¹·h⁻¹ at forced ventilation. All the measurements were taken in winter season this year at sub-zero air temperatures outside the buildings.