Wplyw stopnia zmurszenia na powierzchnie wlasciwa wybranych gleb torfowo-murszowych oraz na ich formy monojonowe

• Autorzy: Matyka-Sarzynska D , Sokolowska Z.

Warianty tytułu

EN

Effect of moorshing process on specific surface area of selected peaty-moorsh soils and their monoionic forms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na 6 próbkach obejmujących mursze torfiaste (Z1) i właściwe, czyli ziarniste (Z3), wytworzone z torfów torfowisk niskich. Uwzględniając wartości wskaźnika chłonności wodnej (W1) badany materiał należy do grupy utworów słabo i średnio wtórnie przeobrażonych (0,41-0,6) oraz silnie i bardzo silnie wtórnie przeobrażonych (0,61-0,8). Oznaczenie chłonności wodnej badanych utworów glebowych prowadzono metodą wirówkową zgodnie z procedurą opisaną przez Gawlika. Sporządzono izotermy adsorpcji i desorpcji pary wodnej dla utworach naturalnych oraz monojonowych form (H+, Ca+2). Następnie z równania BET obliczono powierzchnię właściwą oraz ciepło adsorpcji netto. Wszystkie otrzymane izotermy mają taki sam kształt zgodny z typem II według klasyfikacji Brunauera. Istnieje dodatnia korelacja pomiędzy powierzchnią właściwą a stopniem wtórnego przeobrażenia wyrażonego jako W1. Ponadto stwierdzono obniżenie wartości powierzchni właściwej dla form wodorowych i wapniowych względem powierzchni właściwej utworów w formie naturalnej.

EN

The present study was conducted on 6 different peaty-moorsh soils. The studied moorsfre.s belonged to two groups: peaty moorsh - Z, and proper moorsh - Z3 They represented soils of weakly, medium and strongly, very strongly secondary transformed states. The quantitative degree of the secondary transformation of the investigated materials was expressed by W, index determined according to Gawlik method. The adsorption and desorption isotherms were determined based on experimental data of the water vapour adsorption at constant temperature (20 °C). For evaluation ol the specific surface area and adsorption energy the model based on assumption of polymolecular adsorption (BET theory) had been applied. All investigations were performed on natural and monoionic (H+, Ca2+) forms of studied peaty-moorsh soils. The shape of all adsorption isotherms was similar and reflects the second type in BET classification. The results showed a positive correlation between the specific surface area and the state of secondary transformation. Furthermore, the specific surface area values obtained for natural forms were higher than for monoionic forms

Słowa kluczowe

PL

gleby; gleby organiczne; gleby torfowo-murszowe; stopien zmurszenia; struktura gleb; powierzchnia wlasciwa; torfowiska

EN

soil; organic soil; peat-muck soil; mucking; soil transformation; soil structure; specific surface area; peatland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 1999
• Tom: 23
• Opis fizyczny: s.79-86,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Matyka-Sarzynska D

• Instytut Agrofizyki PAN, ul.Doswiadczalna 4, 20-290 Lublin

autor

Sokolowska Z.

Bibliografia

• 1. Gawlik. J.: Water holding capacity of peat formations as an index of the state of their secondary transformation. Pol. J. Sci, 2, 121-126, 1992.
• 2. Gawlik J,: Przydatność wskaźnika chłonności wodnej do oceny stanu wtórnego przeobrażenia gleb torfowych. Wiad. IMUZ, 4, 197-216, 1996.
• 3. Jaroniec M., Brauer P.: Recent progress in determination of energetic heterogeneity of solids from adsorption data. Surface Sci. Reports, 6, 65-117, 1986.
• 4. Józefaciuk G.: Zmiany własności powierzchniowych gleb i minerałów ilastych w procesach zakwaszania i alkalizacji. Acta Agrophysica, 15, 1998.
• 5. Koopal L.K., Vos K.; Calculation of the adsorption energy distribution from the adsorption isotherm by singular value decomposition, Colloids and Surfaces, 14, 87-95, 1985.
• 6. Okruszko M.: Transformation of fen-peat soil under the impact of draining. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 406, 3-73, 1993.
• 7. Ościk J., Adsorpcja, PWN Warszawa 1983.
• 8. Piaścik H„ Bieniek B.: Changes in properties of agriculturally used peat soils of Madurian Lakeland as expresión of their degradation. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 460, 209-217, 1998,
• 9. Sapek B., Sapek A.: Investigations of the specificity and effects of the secundan' humication process of soils formed from various types of organic materials, Zesz. Probl, Post, Nauk, Rol. 406, 83-93, 1993.
• 10. Sokołowska Z.: Water vapor adsorption as related to liming of acidic sandy forest soil, Z. Pflannzennernahr. Bodcnk., 156, 495-499, 1993.
• 11. Stawiński J., Bowanko G., Matyka-Sarzyńska D., Sokołowska Z,; The influence of oil derivatives on specific surface area of soils determined from nitrogen adsorption, [nterntional Conference: Role of soil in functioning of ecosystems, Lublin Sept. 7-10, 1999.
• 12. Szajdak L., Matuszewska T,, Gawlik J.: Effect of secondary transformation state of peatmuck soils on their amino acid content. Int. Peat J., 8, 76-80, 1998.
• 13. Zawadzki S., Michałowska K., Stawiński J.: The application of surface area measurements of soils for determination of the content of water unavailable for plant. Polish J. Soil Sci., IV (2), 89-92, 1971.
• 14. Zółcik M.: Zależność między wielkością pF a zawartością wody w glebach torfowych o różnym stopniu zmurszenia. Wiad. IMUZ, VII (3), 153-161, 1968.