EN
Habitat use, feeding, diet composition, changes in body mass and interior indices, time budget, sex ratio and mortality of Mallards wintering in Belarus were investigated in 1980-1992. Counts and individual tagging allowed to reveal in wintering Mallards several functional groups, which use of wintering area was independent. The estimated number of Mallards in every wintering ground depended on food abundance in unfrozen feeding water bodies. The main food of 80% of Mallards wintering in Minsk city district was active silt from sewage plant. 80-90% of Mallards wintering in Lukomlskoe Lake (rural area) fed on Zebra Mussels Dreissena polymorpha. Body mass of Mallards studied increased from October till December and decreased from January till the middle of March (24% in females and 23% in males), and could have negative impact on reproductive success of sedentary Mallards. Time expenditure on flights and swimming decreased and foraging time increased from December till March. Mortality rate fluctuated between 1 and 6% in different winters.
PL
Badania prowadzono podczas zim (grudzień- marzec) w latach 1980-1992. Przedmiotem badań były zagadnienia: wykorzystanie terenu, żerowanie, zmiany ciężaru ciała i wskaźników organów wewnętrznych, budżet czasu, skład płciowy, śmiertelność. Obserwacje przemieszczeń oraz zmian liczebności stad w miejscach ich dziennego i nocnego pobytu, a także indywidualne znakowanie 56 osobników — pozwoliły wyróżnić odrębne grupy ptaków, wykorzystujące osobne tereny zimowania (ryc. 2 i 4). Ten terytorializm sprzyja efektywniejszemu wykorzystaniu miejsc zimowania. Liczebność grup w miejscach ich przebywania zależy od zasobów pożywienia w wodach niezamarzających przy mrozach poniżej -10 °C. Najczęściej warunki takie stwarzały miejsca spustu podgrzanych wód. Około 80% krzyżówek zimujących w strefie podmiejskiej Mińska żerowało w mule oczyszczalni ścieków (ryc. 5). Podstawą pożywienia dla 80-90% krzyżówek na jez. Lukomlskoje była małża racicznica Dreissena polymorpha. Dla krzyżówek zimujących w samym Mińsku największe znaczenie miały resztki pokarmowe z oczyszczalni ścieków. Ciężar ciała zimujących krzyżówek wzrastał w okresie od października do grudnia, a później do marca zmniejszał się — u samic o 24%, a u samców— o 23% (tab. 1 i 2). Ciężar ciała samic u populacji przylatującej w marcu był w istotnym stopniu wyższy niż u krzyżówek zimujących w Białorusi (tab. 3), u których może to być przyczyną opóźnienia i obniżonego sukcesu lęgów. W ciągu całego okresu zimowania, od grudnia do marca, udział czasu zużywanego przez ptaki na zdobywanie pokarmu, stopniowo wzrastał kosztem czasu przelotów i pływania.śmiertelność krzyżówek w okresie zimowania wynosiła 1-6% w różnych latach i poszczególnych badanych grup ptaków.