The effect of nutritional status, selected sex hormones and SHBG on plasma leptin levels in young female athletes with menstrual disorders

• Autorzy: Lagowska K. , Jeszka J.

Warianty tytułu

PL

Wplyw stanu odzywienia, wybranych hormonow plciowych oraz SHBG na poziom leptyny w surowicy krwi mlodych sportsmenek cierpiacych na zaburzenia miesiaczkowania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. This study was focused on investigations of secondary regulators of plasma leptin levels such as prolactin, testosterone, sex hormone binding globulin (SHBG) and nutritional status, in young female athletes with menstrual disorders. Material and methods. Thirty four female professional rowers with menstrual disorders (iamenorrhoea and oligomenorrhoea), aged 18.1 ±2.0, with a training period of 4.3 ±2.1 and BMI of 21.0 ±2.1 kg/m2, with too high (IL) or too Iow plasma leptin levels (DL) participated in the study. The nutritional status was evaluated based on the analysis of body composition using the BIA method - percentage of adipose tissue (FM) and fat free mass (FFM) and skinfold thickness (ST) using a Harpenden skinfold caliper. Moreover, serum levels of leptin, prolactin, testosterone and SHBG were estimated using RIA kits. Results. Values of BMI, ST, FM were significantly (p < 0.05) higher in IL athletes, while FFM was significantly (p < 0.05) lower compared to DL rowers (BMI: IL 22.3 ±2.2 kg/m2, DL 20.2 ±1.4 kg/m2, ST: IL 12.4 ±4.0 mm, DL 9.5 ±2.1 mm, FM: IL: 23.2 ±4.9%, DL: 19.3 ±3.3%, FFM: IL 76.8 ±4.9%, DL 80.7 ±3.4%). The results of plasma leptin level correlated (p < 0.05) with anthropometric parameters (age: r = -0.38, body mass: r = 0.46, BMI: r = 0.59, ST: r = 0.40), body composition (FM%: r = 0.48, FM kg: r = 0.55, FFM%: r = -0.48), prolactin (r = 0.72) and testosterone levels (r = 0.43). Conclusions. The results confirmed the strong influence of body mass and fat mass on serum leptin levels. However, high prolactin and testosterone levels may also favourably increased plasma leptin levels in athletes and also affect menstrual disorders.

PL

Cel badań. Celem pracy była ocena zależności pomiędzy stężeniem leptyny w surowicy krwi a poziomem prolaktyny, testosteronu, globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), z uwzględnieniem stanu odżywienia sportsmenek cierpiących na zaburzenia miesiączkowania. Materiał i metody. Do badań włączono 34 wioślarki cierpiące na zaburzenia miesiączkowania (amenorrhoea i oligomenorrhoea), w wieku 18,1 ±2,0, ze średnim stażem treningowym 4,3 ±2,1 i BMI 21,0 ±2,1 kg/m2, charakteryzujące się zbyt dużym (IL) lub zbyt małym (DL) stężeniem leptyny w surowicy krwi. Ocena stanu odżywienia obejmowała analizę składu ciała (tkanka tłuszczowa (FM), beztłuszczowa masa ciała (FFM)), wykonaną z zastosowaniem metody bioimpedancji elektrycznej. Średnią grubość fałdów skórno-tłuszczowych (ST) zmierzono, wykorzystując cyrkiel Harpendena. Prócz tego oznaczono poziom leptyny, prolaktyny, testosteronu oraz SFIBG z wykorzystaniem kitów RIA. Wyniki. Wartość BMI, ST, FM okazała się istotnie większa (p < 0,05) u zawodniczek IL, z kolei wartość FFM znamiennie mniejsza (p < 0.05) w porównaniu z wioślarkami z grupy DL (BMI: IL 22,3 ±2,2 kg/m2, DL 20,2 ±1,4 kg/m2; ST: IL 12,4 ±4,0 mm, DL 9,5 ±2,1 mm; FM: IL 23,2 ±4,9%, DL 19,3 ±3,3%; FFM: IL 76,8 ±4,9%, DL 80,7 ±3,4%). Poziom leptyny korelował (p < 0,05) z parametrami antropometrycznymi zawodniczek (wiek: r = -0,38, masa ciała: r = 0,46, BMI: r = 0,59, ST: r = 0,40), składem ciała (FM%: r = 0,48, FM kg: r = 0,55, FFM%: r = -0,48), poziomem prolaktyny (r = 0,72) i testosteronu (r = 0,43). Wnioski. Otrzymane wyniki potwierdziły duży związek masy ciała oraz ilości tkanki tłuszczowej z poziomem leptyny w surowicy krwi. Ponadto stwierdzono, iż wysoki poziom prolaktyny oraz testosteronu może wpływać na wzrost leptyny w surowicy krwi i przyczyniać się do zaburzeń miesiączkowania u sportsmenek.

Słowa kluczowe

EN

nutritional status; sex hormone; sex hormone binding globulin; plasma; leptin level; young female; female; athlete; menstrual disorder

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.469-476,ref.

Twórcy

autor

Lagowska K.

• Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego 31, 60-624 Poznan, Poland

autor

Jeszka J.

Bibliografia

• Beals K.A., Manore M.M., 2002. Disorders of the female athlete triad among collegiate athletes. Int. J. Sport. Nutr. Exerc. Metab. 12 (3), 281.
• Dusek T., 2001. Influence of high training on menstrual cycle disorders in athletes. Croat. Med. J. 42 (1), 79-82.
• Filip R.S., 2005. Serum lipid pattern, hormonal status and body fat distribution in relation to serum leptin in obese postmenopausal women. Diabet. Dośw. Klin. 5, 4.
• Heyward V.H., Wagner D.L., 2003. Applied body composition assessment. Human Kinetics Champaign.
• Hilton L.K., Loucks A.B., 2000. Low energy availability, not exercise stress, suppresses the diurnal rhythm of leptin in healthy young women. Endocrinol. Metab. 278 (1).
• Horlick M.B., Rosenbaum M., Nicholson M., Levine L.S., Fedun B., Wang J., Pierson R.N., Leibel R.L., 2000. Effect of puberty on the relationship between circulating leptin and body composition. J. Clin. Endocrinol. Metab. 85, 7.
• Kumru S., Ozmerdivenli R., Aydin S., Yasar A., Kilic N., Parmaksiz C., Aydin S., 2005. Effects of regular physical exercise on serum leptin and androgen concentrations in young women. J. Men’s Health Gend. 2, 2, 218-222.
• Lonnerdal B., Havel P.J., 2000. Serum leptin concentrations in infants: effects of diet, sex, and adiposity. Am. J. Clin. Nutr. 72, 484-489.
• Lutosławska G., 2002. Leptin - adipose tissue hormone and its role in metabolism. Med. Sport. 6 (3), 129-143.
• Nichols J.F., Rauh M.J., Barrack M.T., Barkai H.S., Pemick Y., 2007. Disordered eating and menstrual irregularity in high school athletes in lean-build and nonlean-build sports. Int. J. Sport. Nutr. Exerc. Metab. 17 (4), 364-377.
• Mantzoros C.S., Moschos S., Avramopoulos I., Kaklamani V., Liolios A., Doulgerakis D.E., Griveas I., Katsilambros N., Flier J.S., 1997. Leptin concentrations in relation to body mass index and the tumor necrosis factor - alpha system in humans. J. Clin. Endocrionol. Metab. 82, 408-413.
• Miles M., 2001. Leptin: A link between energy imbalance and exercise-induced amenorrhea in female athletes. Nutr. Bytes 7 (2).
• Milewicz T., Krzysiek J., Janczak-Saif A., Sztefko K., Krzyczakowska-Sendrakowska M., 2005. Age, insulin, SHBG and sex steroids exert secondary influence on plasma leptin level in women. Endokrynol. Pol. 56 (6), 883-890.
• Pasco J.A., Henry M.J., Kotowicz M.A., Collier G.R., Bali M.J., Ugoni A.M., Nicholson G.C., 2001. Serum leptin levels are associated with bone mass in nonobese women. J. Clin. Endocrinol. Metab. 86, 5, 1884-1887.
• Roemmich J.N., 1998. Gender differences in leptin levels during puberty are related to the subcutaneous fat depot and sex steroids. Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab. 275, 543-551.
• Ruhl C.E., Harris T.B., Ding J., Goodpaster B.H., Kanaya A.M., Kritchevsky S.B., Simonsick E.M., Tylavsky F.A., Everhart J.E., 2007. Body mass index and serum leptin concentration independently estimate percentage body fat in older adults. Am. J. Clin. Nutr. 85, 1121-1126.
• Schwarz M.W., Seeley R.J., 1997. Neuroendocrine response to starvation and weight loss. N. Eng. J. Med. 336, 1802-1811.
• Skałba P., 2008. Gynecological endocinology. PZWL Warszawa.
• Thong F.S.L., Mclean C., Graham T.E., 2000. Plasma leptin in female athletes: relationship with body fat, reproductive, nutritional and endocrine factors. J. Appl. Physiol. 88, 2037-2044.
• Wolińska-Witort E., 2007. The involvement of leptin in" the regulation of the hypothalamuspituitary-ovary axis. Post. Nauk Med. 10, 420-424.