Residues of hexachlorobenzene in Baltic fish and estimation of daily intake of this compound and pentachlorobenzene with fish and fishery products in Poland

• Autorzy: Falandysz J
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

An attempt has been made to review pollution of the Baltic fish and fishery products by hexachlorobenzene (HCBz) and to estimate daily intake of HCBz and pentachlorobenzene (PCBz) with marine and freshwater fishes and fishery products in Poland. The calculated arithmetic mean weighed concentrations of HCBz in muscle tissue of the Baltic fish are 22 ng/g wet weight in herring in 1973-1985 (n = 3115) and 4.3 ng/g in 1986-1992 (n = 371); 14 ng/g in sprat in 1971-1985 (n = 939); 6.4 ng/g in salmon in 1976-1982 (n = 151); 14 ngig in eel in 1981-1982 (n = 480); 200 ng/g m cod-liver in 1973-1978 (n = 72) and 85 ng/g in 1979-1990 (n = 918); 0.65 ng/g in cod in 1981-1992 (n = 527); 2.2 ng/g in flatfishes in 1974-1992 (n = 396); 0.96 ng/g in perches in 1983-1992 (n = 70) and 2.8 ng/g in other fish species in 1981-1992 (n = 192). The intake of HCBz has been assessed for 60 to 92 ng/person/day in the years 1973-1985 and from 45 to 56 ng/person/day (mean 52 ng) in 1989-1996, while of PCBz for 7.8 to 11 ng/person/day (mean 9.4 ng) in 1989-1996.

Słowa kluczowe

EN

Baltic Sea; Poland; environment pollution; hexachlorobenzene; pentachlorobenzene; residue; fish; Baltic fish; fish product; dietary intake; food; daily intake

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Environmental Studies
• Rocznik: 2000
• Tom: 09
• Numer: 5
• Opis fizyczny: p.377-383,fig.,ref.

Twórcy

autor

Falandysz J

• University of Gdansk, 18 Sobieskiego Str., 80-952 Gdansk, Poland

Bibliografia

• 1. VAN BIRGELEN A.P.J.M. Hexachlorobenzene is also a dioxin-like compound: Posible impact on the TEQ. Or­ganohalogen Compounds 44, 509, 1999.
• 2. Hexachlorobenzene: Proceedings of an International Symposium. C.R. MORRIS, J.R.P. CAPBAL (ed.). International Agency for Research on Cancer, Lyon, 1986.
• 3. FALANDYSZ J. The use of pesticides and their levels in food in Eastern Europe: The example of Poland. In, Contaminants in the environment. A multidisciplinary assess ment of risks to man and other organisms. A. RENZONI, N. MATTEI, L, LARI, M.C. FOSSI (eds.). ISBN 0-87371-853- 4. Lewis Publishers, Boca Raton, pp. 247-256, 1994.
• 4. LENDER R, SCOTTI T., GOLDSTEIN J., MCELROY K. Acute and subchronic toxicity of pentachlorobenzene. J. En viron. Pathol. Toxicol. 4, 183, 1980.
• 5. VILLANEUVA E.C., JENNINGS R.W, BURSE V.W., KIMBROUGH R.D. Evidence of chlorodibenzo-A-dioxin and chlorodibenzofuran in hexachlorobenzene. J. Agric. Food Chem. 22, 916, 1974.
• 6. GOLSTEIN J.A., FRIESEN M., SCOTTI T.M., HICKMAN P., HASS J.R., BERGMAN H. Assessment of the contribution of chlorinated dibenzo-/>-dioxins and dibenzofurans to hexachlorobenzene - induced toxicity. Porphyria. Changes in mixed function oxygenases, and histopathological changes. Toxicology Appl. Pharmacol. 46, 633, 1978.
• 7. OLffi K., LUSTENHOUWER J.W.A., HUTZINGER 0. Polychlorinated dibenzo-p-dioxins and related compounds in incinerator effluents. Chemosphere 9, 501, 1980.
• 8. HALLETT D.J, NORSTROM R.J., ONUSKS F.L, COMBA M.E. Incidence of chlorinated benzenes and chlorinated ethylenes in Lake Ontario herring gulls. Chemo sphere 11, 41, 1982.
• 9. OTERO R., GRIMALT J.O. Organochlorine compounds in foodstuffs produced near a chlorinated organic solvent factory. Toxicol. Environ. Chem. 46, 61, 1994.
• 10. VAN HOOF PL., JAFVERT CT. Reductive dechlorination of chlorobenzenes in surfactant -amended sediment slurries. Environ. Toxicol. Chem. 15, 1914, 1996.
• 11. MEHENDALE H.M, FIELDS M, MATHEWS H.B. Metabolism and effect of hexachlorobenzene on hepatic microsomal enzymes in the rat. J. Agric. Food Chem. 23, 261, 1975
• 12. OLIVER E.G., NIIMII A. Bioconcentration of chlorobenzenes from water by rainbow trout: correlation with partition coefficients and environmental residues, Environ. Sci. Tech- nol. 17, 287, 1983.
• 13. Agency for Toxic Substances and Disease Registry. Report 1991, Toxicity studies of pentachlorobenzene in F344/N rats and B6C2Mi mice. U.S. Public Health Service.
• 14. MOORE J.W., RAMAMOORTHY S. Organic chemicals in natural waters. Applied Monitoring and Impact Assessment, 1984.
• 15. FALANDYSZ J, STRANDBERG L, STRANDBERG B., BERGQVIST P-A., RAPPE C. Pentachlorobenzene and hexachlorobenzene in fish in the Gulf of Gdansk. Polish J. Environ. Stud. 9, 129, 2000.
• 16. DE BOER J. Organochlorine compounds and bro- modiphenylethers in livers of Atlantic cod {Gadus morhud) from the North Sea, 1977-1987. Chemosphere 18, 2131, 1989.
• 17. FALANDYSZ J, KANNAN K., TANABE S., TAT- SUKAWA R. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in cod-liver oils: North Atlantic, Nor wegian Sea, North Sea and Baltic Sea. Ambio 23, 288, 1994.
• 18. KANNAN K, FALANDYSZ J., YAMASHITA N., TANABE S., TATSUKAWA R. Temporal trends of Organochlorine concentrations in cod-liver oil from the south ern Baltic proper, 1971-1989. Mar. Pollut. Bull. 24, 358, 1992.
• 19. BIGNERT A, OLLSON M., PERSSON W., JENSEN S., ZAKRISSON S., LITZEN K., ERIKSSON U., HAG- GBERG L., ALSBERG T. Temporal trends of organochlorines in Northern Europe, 1967-1995. Relation to global fraction, leakage from sediments and international measures. Environm. Pollut. 99, 177, 1998.
• 20. STRANDBERG B, STRANDBERG L., van BAVEL B., BERGQVIST P.-A., BROMAN D., FALANDYSZ J., NAF C, PAPAKOSTA 0., ROLFF C, RAPPE C. Concentrations and spatial variations of cyclodienes and other organochlorines in herring and perch from the Baltic Sea. Sci. Total Environ. 215, 69, 1998.
• 21. ZABDC ME, BOOREN A., ZABIK MJ, WELCH R., HUMPHREY H.: Pesticide residues, PCBs and PAHs in baked, charbroiled, salt boiled and smoked Great Lakes lake trout. Food Chem. 55, 231, 1996.
• 22. FALANDYSZ J., KANNAN K., TANABE S., TAT SUKAWA R. Persistent organochlorine residues in canned cod-livers of the southern Baltic origin. Bull. Environ. Con- tam. Toxicol. 50, 929, 1993.
• 23. FALANDYSZ J, MICHALSKA B., TROJANOWSKA J, WODECKA S. Pozostałości chlorowanych węglowodorów aromatycznych w wątrobie dorsza bałtyckiego i jej przet­worach. Roczn. PZH. 31, 163, 1980.
• 24. FALANDYSZ J. Wielkość spożycia chlordanu z żywnością, pochodzenia morskiego w Polsce. Roczn. PZH. 51, in press, 2000.
• 25. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in cod from the southern Baltic, 1981. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 181, 316, 1985.
• 26. Pesticider i danske levnedsmidler, 1982-83. Statens levned- smiddelinstitut. Publikation nr. 107, maj 1985.
• 27. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in cod from the southern Baltic, 1983. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 182, 136, 1986.
• 28. FALANDYSZ J., OSMIALOWSKI K. Pozostałości pestycydów polichlorowych i PCBs w tkance mięśniowej dorszy z Zatoki Gdańskiej. Pestycydy 1, 31, 1989.
• 29. FALANDYSZ J. Związki polichlorowe w mięśniach i wątrobie ryb bałtyckich, 1985-86. Med. Wet. 44, 525, 1988.
• 30. NOREN K., ROSEN G. Halter av klorpesticider och PCB i fisk fran svenska vattenmraden. Var Foda 28, supl. 1,1976.
• 31. ICES, lintel-national Council for the Exploration of the Sea. Studies of the pollution of the Baltic Sea. Coop. Res. Rep., March 1977; No. 63.
• 32. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in herring from the southern Baltic, 1983. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 182, 131,1985.
• 33. ANDERSSON 6, LINDER C-E., VAZ R.: Levels of or ganochlorine pesticides, PCBs and certain other organohalo- gen compounds in fishery products in Sweden, 1976-1982. Vaar Foda 36, supl. 1, 1984.
• 34. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in herring from the southern Baltic, 1981. Z. Lebensm. Unters. Forsch. 179, 20, 1984.
• 35. FALANDYSZ J. Związki polichlorowe i metale w tkance mięśniowej niektórych gatunków ryb bałtyckich, 1981-1983. Roczn. PZH. 36, 447, 1985.
• 36. FALANDYSZ J, POKOJSKA A., LORENC-BIALA K, JANKOWSKA J., GRAWINSKI E. Wstępne wyniki badan nad zawartością węglowodorów chlorowanych i metali w węgorzu z Zatoki Gdańskiej. Biul. Morsk. Inst. Ryb. w Gdyni. 14 (73-76), 48, 1983.
• 37. PERTTDLA M, TERVO V, PARMANNE R. Age de pendence of the concentrations of harmful substances in Baltic herring (Clupea harengus). Chemosphere 10, 119, 1982.
• 38. FALANDYSZ J., OSMIALOWSKI K.: Pozostałości pestycydów polichlorowych i polichlorowanych bifenyli w tkance mięśniowej śledzi z Zatoki Gdańskiej. Stud. Mat. Oceanolog. KBM PAN., Chemia Morza, 62, 27, 1992.
• 39. HAAHTI H, PERTT1LA M. Levels and trends of organochlorines in cod and herring in the northern Baltic. Mar. Pol lut. Bull. 19, 29, 1988.
• 40. JANSSON B., ANDERSSON R, ASPLUND L, LITZeN K, NYLUND K., SELLSTROM U., UVEMO U-B., WAH­LBERG C, WIDEQVIST U, ODSJO T., OLSSON M. Chlorinated and brominated persistent organic compounds in biological samples from the environment. Environ. Toxi col. Chem. 12, 1163, 1993.
• 41. MIETTIEN V, VERA M. On the heavy metals and chlorinated hydrocarbons in the Gulf of Bothnia in Finland. Finn. Mar. Res. 244, 219,1978.
• 42. FALANDYSZ J., KLAMECKA E.: Pozostałości chlorowanych węglowodorów aromatycznych w szprocie bałtyckim (Sprattus sprattus L.) i jego przetworach. Roczn. PZH. 31, 61, 1980.
• 43. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in sprats from the southern Baltic, 1981. Z. Lebensm. Unters. Forsch. 178, 461,1984.
• 44. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in sprats from the southern Baltic, 1983. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 181, 482,1985.
• 45. FALANDYSZ J. Stężenie i relacje troficzne metali oraz związków polichlorowych miedzy szprotem a planktonem w Zatoce Gdańskiej. Bromat. Chem. Toksykol. 28, 389, 1995.
• 46. FALANDYSZ J. Pozostałości pestycydów polichlorowych i polichlorowanych dwufenyli w rybach z południowego Bałtyku, 1981. Roczn. PZH. 35, 417, 1984.
• 47. LUCKAS B., LORENZEN W. Zum vorkommen von chloroorganischen Pestiziden und polychlorierten Bi- phenylen in Meerestieren der Ktisten Schleswig-Holsteins. Dtsch. Lebensm. Rdsch. 77, 437, 1981.
• 48. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in flatfish from the southern Baltic, 1983. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 181, 370, 1985.
• 49. FALANDYSZ J. Chlorinated hydrocarbons in salmon net ted in Gdansk Bay, Baltic Sea. Meeresforschung - Rep. Mar. Res. 29, 219, 1982.
• 50. FALANDYSZ J., LORENC-BIALA H. Metale i związki polichlorowe w węgorzach z Zatoki Gdańskiej i wód jej przyległych. Cz. II. Węgorze z Zalewu Wiślanego. Roczn. PZH. 38, 21, 1987.
• 51. FALANDYSZ J. Metale i związki polichlorowe w węgorzach z Zatoki Gdańskiej i wód jej przyległych. Cz. IV. Węgorze z Zatoki Gdańskiej. Roczn. PZH. 38, 244, 1987.
• 52. FALANDYSZ J., CENTKOWSKA D. Metale i związki polichlorowe w węgorzach z Zatoki Gdańskiej i wód jej przyległych. Cz. III. in: Węgorze z Zatoki Puckiej. Roczn. PZH. 38, 126, 1987.
• 53. FALANDYSZ J., JANKOWSKA J. Metale i związki polichlorowe w węgorzach z Zatoki Gdańskiej i wód jej przyległych. Cz. III. Węgorze z rejonu ujścia Wisły. Roczn. PZH. 37, 416, 1986.
• 54. FALANDYSZ J.: Związki chloroorganiczne w węgorzycy Zoarces viviparus z Zatoki Gdańskiej. Bromat. Chem. Toksykol. 26, 401, 1995.
• 55. HUSCHENBETH E. Uberwaschung der Speicherung von chlorierten Kohlenwasserstoffen im Fisch. Arch. Fisch. Wiss. 28, 173, 1977.
• 56. VON KRUSE R., KRUGER K-E. Organochlorpestizide in der Leber des Ostseedorsches -Eine aktuelle Bestandsauf­nahme. Arch. Lebensmittelhygiene. 32, 26, 1981.
• 57. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and polychlorinated biphenyls in cod liver from the Gdansk Bay, Bal­tic Sea. Meeresforschung - Rep. Mar. Res. 30, 54, 1983.
• 58. FALANDYSZ J. Pozostałości chlorowanych węglowodorów aromatycznych w wątrobie dorszy z Zatoki Gdańskiej. Biul. Morsk. Inst. Ryb. 14 (75-76), 43, 1983.
• 59. FALANDYSZ J.: Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in liver of cod from the southern Bal tic, 1981. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 179, 311, 1984.
• 60. Pesticider i danske levnedsmidler, 1982-83. Statens Levned- smiddelinstitut. Publikation nr. 107; Maj 1985.
• 61. FALANDYSZ J. Organochlorine pesticides and poly- chlorinated biphenyls in liver of cod from the southern Bal tic, 1983. Zeitsch. Lebensm. Unters. Forsch. 182, 224, 1986.
• 62. Swedish food regulations: Fereign substances in food. Swedish National Food Administration, Uppsala, 1983.
• 63. FALANDYSZ J. Badanie występowania pozostałości polichlorowanych dwufenyli (PCB) w żywności pochodzenia mor­skiego oraz proba oszacowania dziennego spożycia tych związków w Polsce w latach 1970-1982. Studia i Materiały, Seria D, nr 16. Wyd. Morskiego Instytutu Rybackiego, Gdynia 1987.