EN
Two groups of Mallards wintering on the river Svisloch (Byelorussia) were investigated: 1. the group feeding and roosting on an unpolluted sector of the river, 2. the group wintering on the river sector heavily polluted by urban and industrial outflows. Concentrations of zinc (Zn), chromium (Cr), cadmium (Cd), iron (Fe), nickel (Ni), manganese (Mn), lead (Pb) and copper (Cu) in pectoral muscles (major), liver, kidney, oil glauds were analyzed in connection with physiological condition of birds studied. In spite of extremally high level of heavy metal concentrations in food, Mallards maintained the chemical composition of tissues on relatively unchanged level. Only nickel concentration in liver and kidney were significantly higher in birds from polluted habitat, than from unpolluted one. Cadmium and lead concentrations in kidney were also significantly higher in polluted habitat, but they were inadequate to the degree of environmental contamination. The main part of heavy metals ingested with food was discharged with droppings. Birds from polluted habitat had high liver and kidney indices, and lower body weight in comparison with those from unpolluted sector of the river. This shows, that high intake of pollutants leads to some strains in body metabolism.
PL
Przedmiotem badań były dwie grupy krzyżówek zimujące na rzece Swisłocz na Białorusi. Jedna grupa badanych ptaków stale przebywała i żerowała na mało zanieczyszczonym odcinku rzeki powyżej Mińska. Druga grupa w podobny sposób związana była z odcinkiem poniżej tego miasta - silnie zanieczyszczonym przez ścieki komunalne i przemysłowe. Skażenie środowiska metalami ciężkimi było tam bardzo wysokie (tab. 1). Stan badanych ptaków określano na podstawie ich ciężaru oraz wskaźników obliczanych dla wybranych organów wewnętrznych (tab. 2) - jako stosunek między ciężarem badanego organu (g) do długości skrzydła (cm). Zawartość metali ciężkich określano metodą spektrofotometryczną. Badaniom poddano próbki mięśni piersiowych, wątroby, nerek, żołądka, gruczołów tłuszczowych, treści przełyku i odchodów. Zmiany większości wskaźników w ciągu okresu zimowania były u obu badanych grup podobne (ryc. 1). Zawartość metali ciężkich w tkankach, mimo ich wysokiej zawartości w pokarmie na zanieczyszczonym odcinku rzeki, nie wykazała istotnych różnic miedzy obu badanymi grupami krzyżówek (tab. 3). Tylko zawartość niklu w wątrobie i nerkach była wyraźnie wyższa u ptaków z odcinka zanieczyszczonego, jednak w proporcji niższej od różnicy skażeń środowiska (tab. 1 i 3). Główna część pobieranych w pokarmie metali ciężkich była przez ptaki wydalana w odchodach (tab. 4). Obie grupy krzyżówek różniły się wskaźnikami większości badanych organów (tab. 2). Ptaki z odcinka zanieczyszczonego miały wyższe wskaźniki wątroby i nerek, natomiast niższy ciężar ciała (tab. 2, ryc. 1). Wskazuje to, że skażenia powodowały zakłócenia w ich metabolizmie.