Badanie olejku eterycznego i związków fenolowych melisy lekarskiej (Melissa officinalis L.) uprawianej w Polsce

• Autorzy: Klimek B , Majda T. , Gora J. , Patora J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Melisa lekarska (Melissa officinalis L., Lamiaceae) jest znaną rośliną leczniczą o działaniu uspokajającym, przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym. Za główne substancje czynne rośliny uważane są olejek eteryczny i kwas rozmarynowy. Inne składniki nie zostały wystarczająco zbadane. W pracy podjęto próby określenia składników czynnych melisy lekarskiej uprawianej w Polsce. Olejek eteryczny otrzymany poprzez destylację z parą wodną analizowano metodami GC i GC- MS. Zawartość olejku w badanych próbkach surowca wahała się w granicach 0,06-0,25 ml/100 g. Jako główne składniki otrzymanych olejków eterycznych zidentyfikowano aldehydy monoterpe- nowe geranial i neral oraz seskwiterpeny - tlenek kariofilenu i kariofilen. Poszczególne olejki wykazywały jednakże dość znaczne różnice w zawartości takich składników jak: cytronelal, ge- raniol, octan geraniolu, linalol, octan linalolu, limonen. Składniki nielotne analizowano metodą TLC. Ze związków fenolowych wykryto w surowcu: kwas rozmarynowy i kawowy jako główne składniki; po hydrolizie dodatkowo kwasy p-kumarowy i ferulowy. Ponadto wykryto glikozydy flawonoidowe (sześć związków), dające w wyniku hydrolizy luteolinę i apigeninę. Badania składników melisy lekarskiej będą kontynuowane.

EN

Melissa officinalis L. is a well-known medicinal plant of Lamiaceae with sedative, antiviral and antibacterial activities. Essential oil and depsides (rosmarinic acid) are considered to be the main active substances of that raw material. Other constituents have not been examined sufficiently. We have attempted to determine the active constituents of Melissa officinalis cultivated in our country. Essential oil was obtained by water distillation and volatile compounds were further investigated by GC-MS method. The contents of essential oil in the investigated samples of plant material were in the range 0.06-0.25 ml/100 g. Monoterpene aldehydes geranial and neral were identified as main compounds of the investigated Melissa oils in addition to sesquiterpenes caryophyllene oxide and caryophyllene. However, the essential oils obtained from six samples of lemon balm differed not only in percentage composition but also in occuring of such compounds as citronellal, geraniol, geranyl acetate, linalool, linalyl acetate and limonen. Non volatile constituents were investigated by means of TLC. Rosmarinic and caffeic acids were recognized as the main phenolics. Additionally, ferulic and p-coumaric acids were detected after acid hydrolysis. Glycosidic bound flavonoids (six compounds) gave after acid hydrolysis luteolin and apigenin. The studies on the constituents of lemon balm will be continued.

Słowa kluczowe

PL

analiza chemiczna; fitochemia; rosliny lecznicze; uprawa roslin; melisa lekarska; Polska; Melissa officinalis; substancje biologicznie czynne; fenole; olejki eteryczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herba Polonica
• Rocznik: 1998
• Tom: 44
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.324-331, rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Klimek B

• Akademia Medyczna, Muszynskiego 1, 90-151 Lodz

autor

Majda T.

autor

Gora J.

autor

Patora J.

Bibliografia

• 1. ADZET T. i wsp.: Planta Med. 1992, 58, 558.
• 2. AGATA I. i wsp.: Chem. Pharm. Bull. 1993, 41, 1608.
• 3. BAERHEIM-SVENDSEN A., MERKX I.M.J.: Planta Med. 1989, 55, 38.
• 4. BORKOWSKI B., STYRYLSKA D.: Acta Polon. Pharm. 1954, 11, 153.
• 5. HAGER'S Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, Bd. 5. Springer, 1993, s. 814.
• 6. KĘDZIA B. i wsp.: Herba Pol. 1994, 40, 5.
• 7. KOCH-HEITZMANN I., SCHULTZE W.: Z. Phytother. 1988, 9, 77.
• 8. MULKENS A., KAPETANIDIS I.: Pharm. Acta Helv. 1987, 62, 19.
• 9. SKWAREK T. i wsp.: Herba Pol. 1994, 40, 42.
• 10. THIEME H., KITZE C.: Pharmazie 1973, 28, 69.