EN
Neem (Azadirachta indica) kernel powder (NKP) mixed 1:1 (weight basis) with some inert diluents (fine-sand, kaolin-dust, and saw-dust) were applied into the whorls of sorghum seedlings at 20, 30, 40, 50, days after sowing to provide protection against pink stalk-borer in field trials in 2002 and 2003. Carbaryl (Sevin 85) and untreated seedlings were used as check. Results showed that diluted NKP and carbaryl significantly (p ≤ 0.01) reduced leaf puncturing, dead hearts, stalk and peduncle boring below the untreated check. Although sole NKP caused scorching of leaves (phytotoxicity), this was not observed on plants treated with diluted NKP and absent with carbaryl. Mean yield increases above the untreated check for the two seasons were: 40.0% (NKP + fine-sand), 36.4% (NKP + kaolin-dust), 35.5% (sole NKP), 35.3% (NKP + saw-dust) and 29.4% (carbaryl). Cost-benefit analysis shows that it was financially most beneficial to use NKP + fine-sand to control S. calamistis on sorghum in Nigerian Sudan savanna.
PL
W doświadczeniach polowych prowadzonych w latach 2002 i 2003 młode rośliny sorgo traktowano, po 20, 30, 40 i 50 dniach od siewu nasion, proszkiem z nasion Azadirachta indica zmieszanym w stosunku wagowym 1: 1 z niektórymi obojętnymi rozcieńczalnikami (drobny piasek, pył kaolinowy, trociny) w celu ochrony roślin przed śmietką Sesamia calamistis, szkodnikiem drążącym łodygi. W kombinacji kontrolnej uwzględniono rośliny nietraktowane oraz rośliny traktowane karbarylem (Sevin 85). Uzyskane wyniki wykazały, że rozcieńczony proszek z nasion A. indica oraz karbaryl zmniejszały istotnie (p ≤ 0,001) ilość nakłuć na liściach sorgo, zamieranie liści sercowych, oraz liczbę drążonych łodyg i szypułek, w porównaniu do kontroli. Chociaż nierozcieńczony proszek z nasion A. indica wywoływał poparzenie liści (fitotoksyczność), to nie obserwowano tego zjawiska stosując proszek rozcieńczony lub karbaryl. Średni wzrost plonu sorgo w latach 2002 i 2003 wynosił 40,0% w przypadku użycia jako rozcieńczalnika drobnego piasku, 36,4% przy użyciu pyłu kaolinowego, 35,3% przy użyciu trocin, 35,5% gdy stosowano nierozcieńczony proszek z nasion A. indica i 29,4% gdy stosowano karbaryl. Przeprowadzona analiza ekonomiczna wykazała, że najlepszą skuteczność zwalczania S. calamistis oraz najwyższą opłacalność zabiegów uzyskano przy użyciu drobnego piasku jako rozcieńczalnika do sproszkowanych nasion A. indica.