Przeslanki budowy strategii i planow gospodarki odpadami komunalnymi w skali kraju i regionu

• Autorzy: Piotrowska H

Warianty tytułu

EN

Prerequisites of the strategy and plans building of the municipal wastes economy in the countrywide and regional scale

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Potrzeba opracowania krajowych i regionalnych strategii i planów gospodarki odpadami przez kraje członkowskie Unii Europejskiej wynika z ustaleń dyrektywy 91/156 EC, aktualizującej dyrektywę ramową 75/ 442 EC o odpadach. Stanowi ona jeden z warunków harmonizacji naszego prawa i naszych działań z prawem i działaniami Unii Europejskiej, ale przede wszystkim jest niezbędna dla określenia naszych własnych celów, zadań i instrumentów ich realizacji. Nowa Ustawa o Odpadach z 27 kwietnia 2001 r. (DzU nr 62, poz. 628) wprowadza obowiązek sporządzania krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami, w tym odpadami komunalnymi. Należy przyjąć, że główną drogą do osiągania założonych celów będzie możliwie maksymalne wykorzystanie odpadów, a w następnej kolejności - unieszkodliwienie z zastosowaniem najbardziej efektywnych ekonomicznie procesów przekształceń. Osiągnięty na świecie poziom rozwoju gospodarki odpadami pozwala stwierdzić, że podstawowym warunkiem efektywnego wykorzystania i przekształcania odpadów jest nie mieszanie odpadów, lecz usytuowany najbliżej źródła powstawania (najlepiej w samym źródle) - rozdział na strumienie materiałowe o możliwie jednorodnych cechach, kwalifikujących je do dalszego traktowania w sposób optymalny, umożliwiający: -odzyskiwanie wartościowych materiałów odpadowych w stanie stosunkowo czystym (co decyduje o opłacalności odzysku), - skierowanie strumieni do najwłaściwszej technologii dalszego przekształcania, gwarantującej: - dalszy odzysk materiałów lub energii, - zabezpieczenie przed powstaniem szkodliwych odpadów drugiej i następnych generacji, stanowiących wynik mieszania lub reakcji chemicznych różnych komponentów, - minimalizację odpadu końcowego, wprowadzanego do środowiska. Stworzenie - preferowanego przez Unię Europejską - krajowego i regionalnego systemu zintegrowanej i pokrywającej w sposób w optymalny wszystkie potrzeby sieci obiektów gospodarki odpadami wymaga zbilansowania strumieni materiałowych wg ich jakości i wła- ściwości technologicznych. Na podstawie analizy ilościowo-jakościowych parametrów powstawania odpadów komunalnych i zakładanego, optymalnego sposobu dalszego postępowania z nimi, oszacowano wielkość strumieni odpadów: - organicznych, - o charakterze surowców wtórnych, - "problemowych" (głównie niebezpiecznych), - mineralnych, - wielkogabarytowych. Oszacowane wielkości strumieni pozwolą na sformułowanie generalnych zadań krajowej strategii gospodarki odpadami komunalnymi, jeszcze zanim poszczególne gminy, powiaty i województwa będą w stanie zbilansować swoje odpady i wskazać drogę budowy strategii oddolnej. Nastąpi to w wyniku uruchamianego i wymagającego jeszcze znacznych wysiłków realizacyjnych monitoringu. Wielkości strumieni, oszacowane w założeniu pełnego rozdziału początkowej masy odpadów oraz narastania strumieni w miarę i przepływu przez operacje technologiczne od selekcji "u źródeł" po ostateczne składowanie są wielkościami w zasadzie teoretycznymi tj. maksymalnymi, które w praktyce mogłyby zaistnieć w przypadku idealnego rozdzielenia masy początkowej i skierowania strumieni do technologii im najwłaściwszej, gwarantującej maksymalny odzysk i minimalny "odpad końcowy". Takiego rozdziału jeszcze przez dłuższy czas nie da się uzyskać, ale należy go traktować jako docelowy pułap możliwości i poziom odniesienia dla formułowania ocen efektywności gospodarowania odpadami komunalnymi. Przy opracowywaniu operacyjnych planów gospodarki odpadami komunalnymi na szczeblu gmin, związków gmin i powiatów, krajowa i regionalne strategie zostaną skonfrontowane z administracyjno-przestrzennymi, demograficznymi i ekonomicznymi uwarunkowaniami budowy systemów zarządzania i tworzenia zintegrowanej sieci obiektów technologicznych. Sieć podstawowych obiektów gospodarki odpadami komunalnymi powinna się zamykać w terytorialnych granicach powiatowego związku gmin, w szczególnych przypadkach - w granicach związku grupującego gminy więcej niż jednego powiatu; niektóre specjalistyczne obiekty powinny obsługiwać cały region. Duży wpływ na wybór rozwiązań będzie miała ekonomika transportu odpadów.

EN

The need of working out the national and regional strategies and plans of wastes economy by the member countries of the European Union results from the statements of the directive 91/156 EC, updating the frame directive 75/442 EC about wastes. It constitutes one of harmonizing conditions of our law and our activities with law and activities of the European Union, but first of all it is necessary to define our own objectives, tasks and instruments of their realization. The new Act on Wastes from April 27, 2001, (Dz.U. No.62, p.628) introduces the duty of preparation of national, voivodeship, poviat (land district) and community wastes economy plans with the municipal wastes included. We should assume that the main way to achieve the assumed objectives will be possible the maximum utilization of wastes and in the next turn - neutralization with the application of the most effective economically transformation processes. The achieved in the world development level of wastes economy allows to ascertain that the basic condition of effective utilization and recycling of wastes is not the mixing of wastes, but - situated possibly closer to the source of rising (best right in the source) - distribution into physical streams of possibly uniform virtues which qualify them to the further treatment in the optimum way, giving a chance for: regeneration of valuable waste material in the relatively pure condition (what is decisive in profitability of regeneration); direction of streams to the most proper technologies of the further processing warranting: - further recovery of materials or energy; - protection against aggregation of poisonous wastes of second and next generations, as the result of mixing or chemical reactions of different components; - minimum final waste, introduced into the environment. The creation of preferred by the European Union the national and regional system of the integrated network covering in the optimum way all needs of the wastes management objects requests the balance of material streams according to their quality and technological proprieties. Basing on the quantity-quality analysis parameters of the municipal wastes accumulation and the assumed optimum way for the further proceedings with them, the size of wastes streams was estimated as: - organic; - character of regenerated raw materials; - problem" (mainly dangerous); - mineral; - large-sized; The evaluated sizes of streams allow to define the general tasks of national strategy of their management, still before the particular communities, poviats and voivodeships will be able to balance their wastes and point out the way of bottom strategy building. It will happen as the result of putting into operation and requesting still sufficient realization efforts of the monitoring. The given amounts of streams evaluated, basing on the assumption of a full dispersion of beginning wastes mass and streams growing during the flow by technological operations, from the selection „at sources" to the final storage they are essentially the theoretical capacities, i.e. maximum. In practice they could be in a case of ideal initial mass dispersion and direction of streams to most proper for them technologies, warranting the maximum regeneration and the minimum „final waste".Such the selection for long years will be unable to obtain, but it should be treated as the objective level of abilities and the reference level in formulation of the evaluations of effectiveness in municipal wastes economy. When working out the operational plans of municipal wastes economy on the communities level, communities and poviats unions level, national and regional strategies will be confronted with an administrational-spatial, demographic and economic preconditions of the building of the management and creation of integrated network of technological objects systems. The network of foundamental objects of municipal wastes economy should be closed in the territorial borders of the poviat union of communities, in particular cases in the boarders of the union grouping the communities of more than one poviat; some specialistic objects should serve to the whole region. A big influence on the selection of solutions will have the economics of wastes transport.

Słowa kluczowe

PL

gospodarka odpadami; powiaty; planowanie strategiczne; segregacja odpadow; odpady komunalne; gminy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2001
• Tom: 25
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.303-316,317-331,rys.,tab.

Twórcy

autor

Piotrowska H

• Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 02-078 Warszawa, ul.Krzywickiego 9