Ocena bioprzyswajalnosci wapnia z soli mleczanowej w warunkach jego zroznicowanej podazy z dieta

• Autorzy: Krejpcio Z , Czarnocinska J. , Kolanko M. , Gawecki J. , Wojciak R.W. , Filipowski P. , Wisniewska J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na 54 samcach szczurów rasy Wistar, podzielonych na 9 grup i żywionych przez okres 4 tygodni pólsyntetycznymi dietami różniącymi się rodzajem soli wapnia (węglan, cytrynian i mleczan) oraz poziomem (90, 60 lub 30%) zalecanej podaży tego składnika mineralnego w diecie dla szczurów doświadczalnych. Stwierdzono, że absorpcja pozorna wapnia nie zależała od rodzaju soli, ale od poziomu tego pierwiastka w diecie szczurów, wzrastając w miarę zmniejszania się podaży wapnia w pożywieniu. Żaden z badanych czynników nie miał niezależnego wpływu na stan rozwoju tkanki kostnej szczura, ale istotny efekt ich współdziałania odnotowano w odniesieniu do całkowitej zawartości i koncentracji wapnia w kości udowej. Przy wyższych poziomach wapnia w pożywieniu wartości obydwóch parametrów były zbliżone u tych zwierząt, które otrzymywały w diecie cytrynian lub mleczan wapnia i wyższe w porównaniu z tymi, które karmione były węglanem wapnia. Uzyskane wyniki wskazują, że można zalecać wykorzystywanie mleczanu wapnia do wzbogacania żywności w takim samym stopniu jak powszechnie stosowany węglan wapnia.

EN

The study was carried out on 54 male Wistar rats, divided into 9 experimental groups, fed semipurified diets containing different kinds of calcium salts (carbonate, citrate and lactate) and the level of the recommended dietary calcium for laboratory animals (90, 60 or 30%) for 4 week period. It was found that the apparent absorption of calcium was not affected by the type of calcium salt but depended on the level of dietary calcium, increasing with decreased calcium content in the diet. The bone development marker was not influenced by the form of calcium salt nor the level of dietary calcium, however an interaction effect was noticed for the femoral calcium content and the concentration of calcium in the bone tissue. Similar higher values of these parameters were obtained in the rats fed diets with calcium citrate and calcium lactate in comparison with calcium carbonate. The results suggest that calcium lactate may by as good source of calcium as calcium carbonate for food fortification.

Słowa kluczowe

PL

zawartosc wapnia; szczury; wzbogacanie zywnosci; kosc udowa; zwierzeta laboratoryjne; absorpcja; przyswajalnosc wapnia; wapn; dieta; sole wapniowe; mleczan wapnia; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2000
• Tom: 27
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.184-193,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krejpcio Z

• Akademia Rolnicza, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznan

autor

Czarnocinska J.

autor

Kolanko M.

autor

Gawecki J.

autor

Wojciak R.W.

autor

Filipowski P.

autor

Wisniewska J.

Bibliografia

• 1. Anderson J.J.B.: Calcium, phosphorus, and human bone development. J. Nutr.,
• 1996, 126 (Suppl.), 1153.
• 2. Barger-Lux M.J., Heaney R.P.: The role of calcium intake in preventing bone fragility, hypertension, and certain cancers. J. Nutr., 1994, 124, 1406s.
• 3. Bronner F.: Calcium and osteoporosis. Am. J. Clin. Nutr., 1994, 60, 831.
• 4. Bronner F., Pansu S.: Nutritional aspects of calcium absorption. J. Nutr., 1999, 129, 9.
• 5. Brzozowska A.: Procesy technologiczne a biodostępność składników mineralnych z produktów spożywczych. Przem. Spoż., 1996, 50, 10, 33.
• 6. Campbell D.: Calcium as an intracellulsr regulator. Proc. Nutr. Soc., 1990, 49, 51.
• 7. Carter J., Whiting P.: Effect of calcium supplementation is greater in prepubertal girl with low calcium intake. Nutr. Rev., 1997, 55, 371.
• 8. Fitzpatrick D.W., Bannerman S.A., Ready A.E., et al.: The effects of diet and exercise training on growth, body composition and blood lipid levels in rats. Nutr. Res., 1986, 6, 837.
• 9. Gawęcki J., Wagner W.: Podstawy metodologii badań doświadczalnych w nauce o żywieniu i żywności. Warszawa, PWN, 1984.
• 10. Greger J.L., Krzykowski C.E., Khazen R.R., et al.: Mineral utilisation by rats fed various commercially available calcium supplements or milk. J. Nutr., 1987, 117, 717.
• 11. Hackett A.F.: The importane of fortification of flour with calcium and the ssources of calcium in the diet of 375 English adolescents. Br. J. Nutr., 1984, 51, 193.
• 12. Harland B.F.: Dietary fiber and mineral bioavailabilits. Nutr. Res. Rev., 1989, 2, 133.
• 13. Kohl K.: Calcium bioavailability from calcium fortified food products. J. Nutr. Sci. Vitaminol., 1991, 37, 319.
• 14. Krześniak J., Rutkowska U.: Współczesne poglądy na wzbogacanie produktów spożywczych w wapń. Żyw. Człow. Metab., 1995, 22, 192.
• 15. Lewis N.M., Marcus M.S., Behling A., et al.: Calcium supplements and milk: effect on acid-base balance and retention of calcium, magnesium and phosphorus. Am. J. Clin. Nutr., 1989, 49, 527.
• 16. Lotfi M., Mannar M.G.U., Merx R., et al.: Micronutrient fortification of foods - current practices, research and opportumotoes. Ontario-Wageningen, MI IAC, 1996.
• 17. Miller J.Z.: Calcium in the diet: food sources, recommended intakes, and nutritional bioavailability. Adv. Food Nutr. Res., 1989, 33, 103.
• 18. Miller J.Z., Smith D.L., Flora L., et al.: Calcium absorption from calcium carbonate and new from of calcium (CCM) in healthy male and female adolescents. Am. J. Clin. Nutr., 1988, 48, 1291.
• 19. Pasternak K.: Wapń. Przegl. Med., 1998, 2-3, 10.
• 20. Pinta M.: Absorpcyjna spektrofotomeria atomowa. Zastosowanie w analizie chemicznej. Warszawa, PWN, 1977.
• 21. Pisarek-Miedzińska D.: Wapń w organizmie człowieka. Przegl. Med., 1998, 2-3, 48.
• 22. Poneiros A.G., Erdman J.W.Jr.: Bioavailability of calcium from tofu, tortillas, nonfat dry milk and mozzarella cheese in rats. J. Food Sci., 1988, 53, 280.
• 23. Poneiros-Schnerider A.G., Erdman A.G.Jr.: Bioavailability of calcium from sesame seeds almond powder, whole wheat bread, spinach and nonfat dry milk in rats. J. Food Sci., 1989, 54, 150.
• 24. Rakowska M., Szkiłłądziowa W., Kunachowicz H.: Biologiczna wartość białka żywności. Warszawa, WN-T, 1978.
• 25. Ranhotra G.S., Celroth J.A., Torrence F.A., et al.: Bread (whote and whole wheat) and nonfat dry milk sources of bioavaliable calcium for rats. J. Nutr., 1981, 111, 2081.
• 26. Recker R.R., Bammi A., Barger-Lux M.J., et al.: Calcium absorbability from milk products, an imitation milk and calcium carbonate. Am. J. Clin. Nutr., 1988, 47, 93.
• 27. Richardson D.P.: Food fortification. Proc. Nutr. Soc., 1990, 49, 39.
• 28. Rogalska-Niedźwiedź M., Charzewska J., Chwojnowska Z., i in.: Zawartość wapnia w dietach młodzieży. Żyw. Człow. Metab., 1992, 19, 244.
• 29. Rutkowska U., Iwanow K., Chojnowska J., i in.: Badania analityczne nad składem i wartością odżywczą racji pokarmowych. Cz. I. Zawartość wapnia, fosforu, magnezu, żelaza i potasu. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 328.
• 30. Sadowska H.: Suplementy żywności w diecie współczesnego człowieka. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 149.
• 31. Sheikh M., Santa Ana C.A., Nicar M.J., et al.: Gastrointestinal aborption of calcium from milk and calcium salts. New Engl. J. Med., 1987, 317, 532.
• 32. Składniki mineralne w żywieniu człowieka. A. Brzozowska (Pod red.). Poznań, Wyd. AR w Poznaniu, 1999.
• 33. Szajkowski Z., Gertig H., Duda G., i in.: Ocena laboratoryjnie odtwarzanych racji pokarmowych młodzieży szkół ponadpodstawowych z rejonu Wielkopolski. Bromat. Chem. Toksykol., 1992, 25, 297.
• 34. Szponar L., Mieleszko T.: Żywienie całodzienne kobiet pracujących fizycznie w dużych zakładach pracy. Roczn. PZH 1987, 38, 6.
• 35. Szponar L., Mieleszko T., Rucińska E.: Sposób żywienia kobiet w Polsce w latach 1975-1985. Roczn. PZH 1988, 39, 272.
• 36. Szponar L., Turlejska H.: Mleko i jego przetwory w żywieniu różnych grup ludności. Żyw. Człow. Metab., 1995, 22, 361.
• 37. Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. J. Gawęcki, L. Hryniewiecki (Pod red.). Warszawa, PWN, 1998.