Zastosowanie indeksu zdrowotnosci diety do oceny potencjalnego zagrozenia metalami ciezkimi wystepujacymi w calodziennych racjach pokarmowych roznych grup ludnosci

• Autorzy: Przyslawski J. , Boleslawska I. , Duda G. , Maruszewska M. , Gertig H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące stopnia zanieczyszczenia całodziennych racji pokarmowych ołowiem, kadmem i rtęcią wybranych grup ludności z terenu Wielkopolski. Oceny dokonano na podstawie oszacowania Tymczasowego Tolerowanego Tygodniowego Pobrania (PTWI) oraz Indeksu Zdrowotności Diety (IZD).

EN

Based on food consumption data obtained from 24-h dietary recall among school children and university students, intake of lead, cadmium and mercury with daily food rations by various population groups of the Wielkopolska region was assessed. The level of the metal contaminants in daily food rations differed with each contaminant, while the period of data collection affected contaminant level for lead only, lead level being higher in the 1990's. The values of the Provisional Tolerable Weekly Intake were not exceeded for any of the three contaminants. The calculated values of the Diet Health Index were usually higher than 1.0 nad lower than 2ADI/PT, where ADI = Admissible Daily Intake, and PT = mean content of the toxic agent in the daily food ration; this indicates that the content of the nutrients which protect the organism from the adverse effects of the contaminants was suitable.

Słowa kluczowe

PL

Wielkopolska; olow; zagrozenia zdrowia; rtec; metale ciezkie; zdrowotnosc; dieta; zanieczyszczenia zywnosci; kadm; calodzienne racje pokarmowe; zywienie czlowieka

EN

Wielkopolska region; lead; health hazard; mercury; heavy metal; human health; diet; food contaminant; cadmium; daily food ration; human nutrition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
• Rocznik: 1998
• Tom: 31
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.135-140,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Przyslawski J.

• Akademia Medyczna, 61-701 Poznan, ul.Fredry 10

autor

Boleslawska I.

autor

Duda G.

autor

Maruszewska M.

autor

Gertig H.

Bibliografia

• 1. Gertig H.: Żywność a zdrowie, PZWL, Warszawa, 1996: 196-270 oraz 346-377
• 2. Żechałko A.: Niedobory żywieniowe a szkodliwość substancji obcych występujących w środowisku. Bromat. Chem. Toksykol. 1978; 11: 237-252
• 3. Suzuki T., Yoshida A.: Effectiveness of dietary iron and ascorbic acid in the prevention and cure of moderately long-term lead toxicity in rats. J. Nutr. 1979; 109: 1974-1978
• 4. Mahaffey K.: Nutritional factors and susceptibility to lead toxicity. Environ. Health Perspect. 1974; 7: 107-112
• 5. Omaye S.T.: Heavy metal - nutrient interactions. Food Technology, 1982; 10: 96-98
• 6. Ganther H.E.: Interactions of vitamin E and selenium with mercury and silver. Ann. N.Y. Acad. Sci. 1980; 355: 212-226
• 7. Hill C.H.: Interactions of vitamin C with lead and mercury. Ann. N.Y. Acad. Sci 1980; 355: 262-269
• 8. Doletych B., Doletych S., Szmatloch A.: The effects of cadmium on glucose and L-ascorbic acid absorption and glucose accumulation in rat intestines. Acta. Bil. Siles. 1990; 15: 42-49
• 9. Fullmer C.S.: Intestinal calcium and lead absorption: effects of dietary lead and calcium. Environ. Res. 1991; 54: 159-165
• 10. Brzozowska A.: Pierwiastki szkodliwe a żelazo, cynk i miedź. Roczn. PZH. 1991; 32: 269-276
• 11. Witkowska J., Czerwińska D., Kiepurski A., Roszkowski W.: Pierwiastki szkodliwe a żelazo, cynk i miedź: interakcje w organizmie zwierząt i ludzi. Cz. I. Rtęć, cyna, nikiel, selen, fluor, glin. Roczn. PZH. 1991; 32: 15-23
• 12. Wojtasik A., Baryłko-Pikielna N.: Interakcje metali ciężkich ze składnikami żywności. Żyw. Człow. Metab. 1992; 4: 273-281
• 13. Wojtasik A., Barylko-Pikielna N.: Stopień potencjalnego zagrożenia zdrowia ze strony metali ciężkich zawartych w racji pokarmowej. Żyw. Człow. Metab. 1995; 1: 3-16
• 14. Cleveland L.E., Escobar A.J., Lutz S.M., Welsh S.O.: Method for identyfying differences between existing food intake patterns and patterns that meet nutrition recommendations. J. Am. Diet. Assoc. 1993; 93: 556-560 oraz 563
• 15. Gawęcki J., Zielke M.: Próba opracowania wskaźnika oceny stopnia zagrożenia toksykologicznego przy uwzględnieniu jakości żywienia. Bromat. Chem. Toksykol. 1994; 27: 337-341
• 16. Szczyglowa H., Szczepańska A., Ners A., Nowicka L.: Album fotografii produktów i potraw o zróżnicowanej wielkości porcji. Wyd. IŻŻ. Warszawa, 1982
• 17. Piekarska J., Łoś-Kuczera M.: Skład i wartość odżywcza produktów spożywczych. Cz. I. PZWL, Warszawa, 1983
• 18. Łoś-Kuczera M., Piekarska J.: Skład i wartość odżywcza produktów spożywczych. Cz. II-VII. PZWL, Warszawa, 1988
• 19. Marzec S., Kunachowicz H., Iwanow K., Rutkowska U.: Tabele zawartości pierwiastków śladowych w produktach spożywczych. Wyd. IŻŻ. Warszawa, 1992
• 20. Bilczuk L., Jastrzębska J., Mach H., Ebertowska Z., Zwoliński I., Cygan L.: Zawartość kadmu w całodziennych racjach pokarmowych dzieci wiejskich w wieku szkolnym. Roczn. PZH. 1995; 36: 13-20
• 21. Marzec Z, Buliński R.: Ocena całodziennego pobrania rtęci, kadmu i ołowiu z dietami stołówkowymi. Bromat. Chem. Toksykol. 1991; 24: 191-194
• 22. Marzec Z., Buliński R.: Ocena pobrania kadmu, rtęci i ołowiu z tygodniowymi odtworzonymi racjami pokarmowymi. Roczn. PZH. 1991; 32: 107-111
• 23. Smoczyński S., Amarowicz R., Kraśnicki K.: Chemiczne skażenie całodziennych posiłków wybranych grup ludności. I. Wstępne badania zawartości rtęci, ołowiu i kadmu oraz polichlorowanych dwufenyli (PCB) w całodziennych racjach z wybranej stołówki akademickiej. Roczn. PZH. 1984; 25: 209-216
• 24. Zawadzka T., Wojciechowska-Mazurek M., Brulińska E.: Spożycie ołowiu i kadmu w całodziennych posiłkach przez młodzież w wieku 14-18 lat. Roczn. PZH. 1986; 27: 473-482
• 25. Marzec Z., Buliński R.: Ocena pobrania kadmu, rtęci i ołowiu z całodziennymi odtworzonymi racjami pokarmowymi. Roczn. PZH. 1990; 31: 35-38
• 26. Kłos A., Bertrandt J., Stężycka E.: Zawartość kadmu i ołowiu w dziennych racjach pokarmowych pacjentów wojskowych zakładów uzdrowiskowych. Bromat. Chem. Toksykol. 1996; 29: 173-176
• 27. Kłos A., Rozmysł E., Stężycka E., Bertrandt J.: Kadm i ołów w całodziennych posiłkach stosowanych w żywieniu młodych mężczyzn. Bromat. Chem. Toksykol. 1996; 29: 31-34
• 28. Żechałko A.: Wpływ niedoborów żywieniowych na toksyczność ołowiu i kadmu u szczurów doświadczalnych. Cz. I Badania ogólne. Bromat Chem. Toksykol. 1979; 20: 43-51
• 29. Lin-Fu J.S.: Volnerability of children to lead exposure and toxicity. New Eng. J. Med., 1973; 289:1289-93
• 30. Schafer L., Anderson O., Nielsen J.B.: Effects of dietary factors on G. I. Cd. absorption in mice. Acta Pharmacol. Toxicol. 1986; 7: suppl. 549-552
• 31. Fox M.R.S., Jacobs R.M., Jones A.O., Fry B.E. Jr, Stone C.L.: Effects of vitamin C and iron on cadmium metabolism. Ann. N.Y. Acad. Sci., 1980; 355: 249-261
• 32. Ridlington J.W., Whanger P.D.: Interactions of selenium and antioxidants with mercury, cadmium and silver. Fund. Appl. Toxicol., 1981; 1: 368-375
• 33. Mahaffey K.R., Rader J.I.: Metabolic interactions: Lead, calcium and iron. Ann. N.Y. Acad. Sci., 1980; 355: 285-297
• 34. Woźniak J., Olędzka R., Groszyk D.: Wpływ magnezu na transport jelitowy aminokwasów w obecności ołowiu. Bromat. Chem. Toksykol. 1988; 21: 48-51