Program zwiekszania zadrzewien srodpolnych

• Autorzy: Ryszkowski L , Balazy S. , Jankowiak J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Extension of agriculture and intensification of its forms caused a number of serious threats to rural environment. The most important among them are: 1 – deficits and pollution of water, 2 - soil degradation by erosion, chemical contamination and decline of organic matter content, 3 - impoverishment of biological resources in agricultural landscape. Results of agroecological research of last decades have shown that noxious or undesirable effects of agriculture on the environment can be essentially restricted or compensed by the management of biogeochemical barrier systems in rural landscape structure. Their main elements are shelterbelts, mid-field woodlots, water bodies, wetlands and meadows. Regional needs of augmentation and improvement of shelterbelt networks were estimated for the whole country and guidelines of their management were indicated depending on desirable function to perform. The greatest requirements in this respect are in the wide belt of strongly deforested central - Polish lowlands, due to water deficits and wind erosion, and in the southern upland and foothill areas, strongly threatened by water erosion. However. in many smaller areas all over the country management of mid-field afforestation was neglected in the past, so their introduction or restoration became necessary. For the optimal shapening of agricultural landscape structure according to the ecological guidelines, in total ca 350 thousand hectares should be appropriated for shelterbelt and woodlot network, whereas a minimum area has been estimated at the level of about 250 thousand hectares. A system of economic incentives in recompense land owners for afforestation has also been proposed. Presented programme considers main principles of the country's programme providing 600 thousand hectares for afforestation increase, elaborated by the Forestry Research Institute, and both ones should be accomplished in close integration.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; zadrzewienia srodpolne; krajobraz rolniczy; ochrona przyrody

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2000
• Tom: 47
• Numer: 5
• Opis fizyczny: s.83-107,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ryszkowski L

• Zaklad Badan Srodowiska Rolniczego i Lesnego PAN, ul.Bukowska 19, 60-809 Poznan

autor

Balazy S.

autor

Jankowiak J.

Bibliografia

• [1] Anonim 1976. Mały poradnik zadrzewieniowca. Wydawnictwo Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Lublin: 48 ss.
• [2] Balazy S., Ziomek K., Weyssenhoff H., Wójcik A. 1998. Zasady kształtowania zadrzewien śródpolnych. W: Kształtowanie środowiska rolniczego na przykładzie Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. Red. L. Ryszkowski, S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań: 49-66.
• [3] Budzyński O. 1996. Zakładanie zadrzewień. Wydział Ochrony Środowiska UW w Toruniu - Oficyna Wydawnicza Turpress. Toruń: 220 ss.
• [4] Budzyński W. 1997. Działalność zadrzewieniowa w Polsce w okresie powojennym. W: Znaczenie zadrzewień w krajobrazie rolniczym oraz aktualne problemy ich rozwoju w przyrodniczo-gospodarczych warunkach Polski. Red. K. Zajączkowski i J. Kawalczewska. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku, Płock: 9-21.
• [5] Górka W., Zajączkowski K.. Zajączkowska B. 1991. Określenie wielkości zasobów drewna w zadrzewieniach w Polsce. Ekspertyza IBL wykonana na zlecenie Ministerstwa Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Warszawa (maszynopis).
• [6] GUS 1997. Ochrona środowiska. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa: 518 ss.
• [7] GUS 1998. Ochrona środowiska. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa: 554 ss.
• [8] Jakubczak Z., Wolk A.,Pięta I.1983. Zadrzewienia terenów rolnych. IUNG, Puławy: 21 ss.
• [9] Józefaciuk A., Józefaciuk Cz. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. Wydawnictwo IUNG, Puławy: 109 ss.
• [10] Karg J.. Karlik B. 1993. Zadrzewienia na obszarach wiejskich. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 45 ss.
• [11] Karg J., Ryszkowski L. 1996. Wpływ struktury krajobrazu rolniczego na bioróżnorodność i procesy regulacji biocenotycznej. W: Ekologiczne procesy na obszarach intensywnego rolnictwa. Red. L. Ryszkowski, S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 21-31.
• [12] Kleczkowski A. S., Mikulski Z. 1995. Prognoza gospodarowania wodą. Stan zasobów. W: Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka w Polsce na początku XXI wieku. Ekspertyza. Red. S. Kozłowski. Zeszyty Naukowe Komitetu ,,Człowiek i Środowisko" 10: 35-46.
• [13] Kujawa A. 1998. Zadrzewienia na terenie Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. Stan i koncepcja uzupelniania sieci Zadrzewień. W: Kształtowanie środowiska rolniczego na przykładzie Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. Red. L. Ryszkowski, S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 41-48.
• [14] Kosturkiewicz A., Kędziora A. 1995. Problemy gospodarowania wód na obszarach rolnych. W: Zasady ekopolityki w rozwoju obszarów wiejskich. Red. L. Ryszkowski i S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 73-98.
• [15] Łuczyńska-Bruzda M. 1995. Zadrzewienia w krajobrazie otwartym. Warszawa Krajobrazy 6(18): 48 ss.
• [16] Prusinkiewicz Z., Pokojska U., Józefkowicz-Kotlarz J., Kwiatkowska A. 1996. Studies on the functioning of biogeochemical barriers. W: Dynamics of an agricultural landscape. Red. L. Ryszkowski, N. French, A. Kędziora. PWRiL. Poznań 110-119.
• [17] Ryszkowski L. 1974. Krążenie materii w agrocenozach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 155: 19-38.
• [18] Ryszkowski L. 1975. Przegląd badań wykonanych w Turuniu na temat wpływu zadrzewień na środowisko przyleglych pól. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 166: 71-82.
• [19] Ryszkowski L. 1979. Produkcja rolna a przepływ energii i obieg materii w agroekosystemach. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 228: 29-50.
• [20] Ryszkowski L. 1995. Problemy ochrony różnorodności biologicznej w przestrzeni rolniczej. W: Problemy różnorodności biologicznej. Kom. Nauk. ,,Czlowiek i Środowisko" przy Prezydium PAN. Oficyna. Wydawn. Instytutu Ekologii PAN. Dziekanów Leśny : 95-112.
• [21] Ryszkoński L., Balazy S. (red.). 1991. Strategia ochrony żywych zasobów przyrody. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 95 ss.
• [22] Ryszkowski L., Balazy S. (red.) 1995. Zasady ekopolityki w rozwoju obszarów wiejskich. Materiały z Sesji Wyjazdowej Rady Ekologicznej przy Prezydencie RP. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 159 ss.
• [23] Ryszkowski L., Balazy S. (red.). 1998. Kształtowanie środowiska rolniczego na przykładzie Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 156 ss.
• [24] Ryszkowski L., Bartoszewicz A. 1989. Impact of agricultural landscape structure on cycling of inorganic nutrients. W: Ecology of arable land. Red. M. Clarholm, L. Bergstroin. Kluwer Academic Publishers. Dordrecht: 241-246.
• [25] Ryszkowski L., Karg J. 1976. Role of shelterbelts in agricultural landscape. W: Les bocages-historie-ecologie-economie. Red. J. Missionnier. CNRS. Univ. de Rennes, Rennes: 305-309.
• [26] Ryszkowski L., Kędziora A. 1987. Impact of agricultural landscape structure on energy flow and water cycling. Landscape Ecol. 1: 85-94.
• [27] Ryszkowski L., Kędziora A. 1993. Energy control of matter fluxes through land-water ecotones in an agricultural landscape. Hydrobiologia 251 : 239-248.
• [28] Ryszkowski L., Kędziora A. 1997. Mała retencja wody w krajobrazie rolniczym. Gospodarka wodna 3: 70-74.
• [29] Ryszkowski L., Życzyńska-Baloniak I. 1998. Ograniczanie zanieczyszczeń obszarowych przez bariery biogeochemiczne. W: Kształtowanie środowiska rolniczego na przykładzie Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. Red. L. Ryszkowski, S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 67-80.
• [30] Ryszkowski L., Balazy S., Bernacki Z. 1999. Koncepcja proekologicznego rolnictwa na obszarze „Zielonej Wstęgi Odra-Nysa". W: Podstawy ekorozwoju „Zielonej Wstęgi Odra-Nysa". Red. D. Solowiej i J. Bloszyk. Wydawnictwo Kontekst, Pozrnań: 285-304.
• [31] Ryszkowski L., Bartoszewicz A., Kędziora A. 1997. The potential role of mid-field forests as buffer zones. W: Buffer zones: their processes and potential in water protection. Eds. N. Haycock, T. Burt, K. Goulding, G. Pinay. Hertfordshire, UK: 171-191.
• [32] Ryszkowski L., French N. R., Kędziora A. (red.). 1996. Dynamics of an agricultural landscape. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań: 223 ss.
• [33] Ryszkowski L., Gołdyn H., Arczyńska-Chudy E. 1998. Plant diversity in mosaic agricultural landscapes: a case study from Poland. Planta Europa - proceedings. Red. H. Synge, J. Akeroyd. Uppsala: 281-286.
• [34] Ryszkowski L., Karg J., Kujawa K. 1999. Ochrona i kształtowanie różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym. W: Uwarunkowania ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Red. L. Ryszkowski, S. Balazy. Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. Poznań 59-80.
• [35] Ryszkowski L., Kędziora A., Bartoszewicz A. 1998. Ograniczanie rozprzestrzeniania mineralnych form azotu w wodzie gruntowej przez zadrzewienie śródpolne. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 458: 473-484.
• [36] Ryszkowski L., Marcinek J., Kędziora A. (red.). 1990. Obieg wody i bariery biogeochemiczne w krajobrazie rolniczym. Wyd. UAM. Poznań: 187 ss.
• [37] Stachy J., Śliwińska S. (red.). 1956. Stosunki klimatyczno-glebowe Wielkopolski. Zesz. Probl. Nauk Roln. 7: 164 ss.
• [38] Waligóra J. 1985. Zadrzewienia. PWRiL. Poznań: 174 ss.
• [39] Wilusz Z. 1956. Wpływ zadrzewień ochronnych na wilgotność gleb. Stosunki klimatyczno-glebowe Wielkopolski. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 7: 91-106.
• [40] Wodziczko A. (red.). 1947. Stepowienie Wielkopolski. Pozn. Tow. Przyj. Nauk Prace Kom. Mat.-Przyr., Ser. B. 10(4): 139-235.
• [41] Zajączkowski K. 1982. Zagadnienia definicji zadrzewień. Sylwan 6: 13-18.
• [42] Zajączkowski K. 1997. Zadrzewienia w planowaniu przestrzennym. W: Znaczenie zadrzewień w krajobrazie rolniczym oraz aktualne problemy ich rozwoju w przyrodniczo-gospodarczych warunkach Polski. Materiały Konferencji Naukowej. Płock: 111-121.
• [43] Zajączkowski K., Zajączkowska B. 1994. Rodzaje i natężenie potrzeb zadrzewieniowych w mezoregionach fizyczno-geograficznych Polski. Instytut Badawczy Leśnictwa (sprawozdanie podsumowujace - maszynopis).