Charakterystyka dostepnych baz danych przydatnych w analizie krajobrazu rolniczego.

• Autorzy: Stuczynski T , Jadczyszyn J. , Gawrysiak L. , Budzynska K. , Kukla H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Restrukturyzacja obszarów wiejskich i związana z tym zmiana funkcji krajobrazu rolniczego jest procesem wymagającym wnikliwej analizy warunków przyrodniczych i spo- łeczno-ekonomicznych opisujących tak zwaną przestrzeń rolniczą. Znaczenie tych zagadnień znajduje wyraz w przepisach prawa obowiązującego w zakresie planowania przestrzennego i ochrony środowiska. Istotną częścią ochrony walorów przyrodniczych przestrzeni jest problematyka ochrony gleb, w tym zjawiska różnych form degradacji i marginalizacji, odłogowania oraz zmiany sposobu użytkowania. Na przestrzeni ostatnich 10 lat, na coraz większą skalę, zachodzi zmiana funkcji produkcyjnych gleb na funkcje ochronne, przy czym zjawisko to nie ogranicza się wyłącznie do obszarów marginalnych, czy też obszarów chronionego krajobrazu. W bliskiej perspektywie, jako część polityki rolnej UE, na szerszą skalę wdrażane będą programy rolno-środowiskowe, w ramach których gospodarstwo rolne - obok tradycyjnej produkcji - stanie się dostawcą usług ekologicznych, mających na celu aktywną ochronę walorów przyrodniczych i krajobrazowych ekosystemów rolniczych. Racjonalne zarządzanie procesami zmiany funkcji przestrzeni rolniczej oraz ustalenie priorytetów dla poszczególnych kierunków programów rolno-środowiskowych wymaga pilnego wdrożenia narzędzi analizy przestrzennej oraz zintegrowanych baz danych o środowisku. Zakres tematyczny dostępnych baz danych charakteryzujących przestrzeń rolniczą oraz przykłady praktycznych ich zastosowań w planowaniu przestrzennym i ochronie gruntów są tematem tego artykułu.

EN

Restructuring of countryside areas and the related changes in functions of agricultural landscape is the process that requires deep analysis of the natural and socio-economic conditions describing so-called agricultural space. Significance of these aspects is expressed in the regulations related to spatial planning and environmental protection. The issues of soil protection, including the phenomena related to various forms of degradation and marginalisation, laying fallow land and diverting use patterns are important elements of protection of space natural values. During the last 10 years the change of production functions of soils into the protection functions is observed at an increasing scale, and this phenomenon is not exclusively related to marginal regions or the regions of protected landscape. In near perspective, as a part of agricultural policy of the EU, agriculture and environmental programmes will be implemented, in which the agricultural farm, in addition totraditional production, will become a provider of ecological services with the goal of active protection of natural and landscape values in agricultural ecosystems. Rational management of the processes of changing functions of agricultural space and setting priorities for individual directions of agriculture and environmental programmes requires urgent implementation of the tools of spatial analysis and integrated databases related to environment. Scope of the available databases which characterise agricultural space and examples of their practical applications in spatial planning and soil protection are described in the paper.

Słowa kluczowe

PL

zarzadzanie; krajobraz rolniczy; System Informacji Geograficznej; bazy danych; systemy informacji rolniczej; satelitarne systemy nawigacyjne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2003
• Tom: 27
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.131-144,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stuczynski T

• Instytut Uprawy, Nawozenia i Gleboznawstwa, Pulawy

autor

Jadczyszyn J.

autor

Gawrysiak L.

autor

Budzynska K.

autor

Kukla H.

Bibliografia

• Bielecka E. 2000 Funkcje i zadania Systemu Informacji Przestrzennej w Polsce. Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, t. XLVII, z. 101, Warszawa
• Duer I., Feledyn-Szewczyk B. 2001 Programy rolno-środowiskowe jako element zrównoważonego rolnictwa w Polsce. Mat. Konf. Nauk. nt. „Przyrodnicze i ekonomiczne warunki zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich". Polańczyk, 10-12 maja 2001
• Linsenbarth A. 2000 Prace badawcze nad systemem informacji przestrzennej w Polsce. Mat. X Konf. Nauk.-Techn. „Systemy informacji przestrzennej", Zegrze k. Warszawy, 12-14 czerwca 2000, s. 24-31
• MRiGŻ 1999 Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa. Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, lipiec 1999. Dokument internetowy (HTML),http://www.minrol.gov.pl/Publikacje/SpojnaPolityka.html
• Stuczyński T., Jadczyszyn J., Gawrysiak L., Kukla H. 2000 a. Delineation of priority areas for implementation of agri-environmental schemes using the AgroGis application, p. 35-38. In Z. Tederko et al. (ed.) Natura 2000 Rural Development and Ecological Network. IUCN, Warsaw
• Stuczyński T., Demidowicz G., Deputat T., Górski T., Krasowicz S., Kus J. 2000 b. Adaptation scenarios ofagriculture in Poland to future climate changes. Environmental Monitoring and Assessment 61:133-144
• Stuczyński T., Kukuła S., , Kukla H., Jadczyszyn J., Zaliwski A., Gawrysiak L., Federowicz- Jackowski W., Bielecka E. 2001 System informacji o rolniczej przestrzeni produkcyjnej podstawą strategii rozwoju regionalnego. Postępy Nauk Rolniczych, 4:109-128
• Stuczyński T., Kuś J., Filipiak K. 2002 The structure of landscapes in Poland as a function of agricultural land quality. In K. Helming, H. Wiggering (eds.): Sustainable Development of Multifunctional Landscapes. Springer-Verlag Berlin, Heidelberg, New York
• Terelak H., Stuczyński T., Piotrowska M. 1997 Heavy metals in agricultural soils in Poland. Pol. Jour, of Soil Sci. Vol. XXX/2, ss. 42.