Arsen w produktach rybnych - proba oceny zagrozen dla konsumentow

• Autorzy: Usydus Z , Polak-Juszczyk L , Bykowski P , Dobrzanski Z

Warianty tytułu

EN

Arsenic in fish products - the estimation of consumer's health risk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczono ogólną zawartość arsenu całkowitego w 121 próbkach konserw rybnych (szprot, śledź, makrela, tuńczyk, sardynka) i 45 próbkach ryb wędzonych (szprot, śledź, makrela, pstrąg, łosoś) wyprodukowanych w latach 2001-2002. Dopuszczalna zawartość arsenu w rybach i przetworach rybnych wynosi 4,0 mg·kg⁻¹ mokrej masy. Nie stwierdzono przekroczenia tej wartości w żadnej próbie, najwyższą średnią zawartością arsenu charakteryzowała się wędzona makrela (1,31), a najniższą konserwy z tuńczyka (0,7 mg·kg⁻¹ św. m.). Stwierdzono istotną różnicę (p≤ 0,05) pomiędzy średnią zawartością arsenu w wędzonych makrelach i pstrągach. Obliczono, uwzględniając PMTWI, że arsen całkowity pobrany z rybami i produktami rybnymi to 12,6%, a arsen nieorganiczny 3,8% dawki akceptowalnej, określonej przez FAO/WHO.

EN

The total concentration of asenic in 121 samples of canned fish (sprat, herring, mackerel, tuna, sardine) and in 45 samples of smoked fish (sprat, herring, mackerel, trout, salmon) produced in years 2001-2002 was examined. Acceptable concentration of arsenic in fish and fish products is 4,0 mg·kg⁻¹ of wet mass. The detected concentrations were not above the acceptable limit in any sample, the highest mean concentration of arsenium was in smoked mackerel (1,31) and the lowest in canned tuna (0,7 mg·kg⁻¹ w. m.). The differences between mean concentration of arsenium in smoked mackerels and trouts was statistically significant (p≤0,05). Considering the PMTWI, the total arsenic intake from fish and fish products was 12,6%, inorganic arsenic 3,8%, of dose which is acceptable by FAO/WHO.

Słowa kluczowe

PL

zagrozenia zdrowia; zywnosc; arsen; metale ciezkie; konsumenci; przetwory rybne; ryby; czlowiek; zawartosc arsenu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Zootechnika
• Rocznik: 2004
• Tom: 51
• Opis fizyczny: s.345-350,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Usydus Z

• Morski Instytut Rybacki, Gdynia1 Morski Instytut Rybacki, Gdynia

autor

Polak-Juszczyk L

• Morski Instytut Rybacki, Gdynia1 Morski Instytut Rybacki, Gdynia

autor

Bykowski P

• Morski Instytut Rybacki, Gdynia1 Morski Instytut Rybacki, Gdynia

autor

Dobrzanski Z

• Katedra Higieny Zwierząt i Ichtiologii, Akademia Rolnicza we Wrocławiu

Bibliografia

• Abete MC., Rela E., Tarasco R., Pavoletti E., Pavino D., Arsieni P., Prearo M.: 2003. Preliminary analysis of the presence of total arsenic in national and imported fish products. Bollettino Societa Italiana di Patologia Ittica. [Boll. Soc. Ital. Patol. Ittica] 15, 37, 18-23.
• Bykowski P., Polak-Juszczak L., Usydus Z., Barska I., Skrzyński I., Łądkowska M., Melasa-Ciećwierz M.: 2001. Badania ryb morskich i przetworów rybnych. [W:] Raport z badań monitoringowych jakości gleb, roślin, produktów rolniczych i spożywczych w 2000 r. Wyd. MRiRW Warszawa 2001, 215-248.
• Forty-ninth report of the Joint F AO/WHO Expert Committee on Food Additives. 1999. Evaluation of certain food additives and contaminants. WHO. Tech. Rep. Ser. 1999; 884, 1-96.
• Flanjak J.: 1982. Inorganic and organic arsenic in some commercial East Australian crustecea. J. Sei. Food Agrie., 1982, 33, 6, 579-583.
• Galab Laboratories, analitycal services: http://www.galab.de/laboratories/service/food.
• Juma H., Battah A., Salim M., Tiwari P.: 2002. Arsenic and cadmium levels in imported fresh and frozen fish in Jordan. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 68, 1, 132-137.
• Lawrence J. F., Michalik P.,Tam G., Conacher HBS.: 1986. Identification of arsenobetaine and arsenocholine in Canadian fish and shellfish by high-performance liquid chromatography with atomic absorption detection and confirmation by fast atom bombardment mass spectrometry. J. Agrie. Food Chem., 34, 2,. 315-318.
• Luten JB., Riekwel-Booy G., Rauchbaar A.: 1982 Occurrence of arsenic in plaice (Pleuronectes platessa), nature of organo-arsenic compound present and ist excretion by man. Environmental Health Perspectives, 45, 165-170.
• Maher W., Goessler W., Kirby J., Raber G.: 1999. Arsenic concentrations and speciation in the tissue and blood of sea mullet Mugil cephalus from Lake Macquarie NSW, Australia. Marine Chemistry, 68, 1-2, 169-182.
• Mormede S., Davies IM.: 2001. Heavy metals concentrations in commercial deep-sea fish from Rockall Trough. Continental Shelf Research, 8, 99-916.
• Munoz O., Devesa V., Suner MA., Velez D., Montoro R., Urieta I., Macho ML., Jalon M.: 2000. Total and inorganic arsenic in fresh and processed fish products. J. Agrie. Food Chem., 48, 9, 4369-4376.
• Polak-Juszczak L.: 2000. Levels and trends of changes in heavy metal concentrations in Baltic fish, 1991 to 1997. Bull. Sea Fish. Inst., Gdynia, 1, 149, 27-35.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. W sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności (Dz. U. Nr 37, poz. 326).
• Sanches J. J., Diaz MD., Delgado ME.: 1981. Arsenic content in marine fish and mollusks .Bol. Cent. Nac. Aliment. Nutr. (Spain), 6-8, 70-71.
• Suner MA., Devesa V., Clemente MJ., Velez D., Montoro R. Urieta I., Jalón M., Macho ML.: 2002. Organoarsenical species contents in fresh and processed Seafood Products. J. Agrie. Food Chem. 50, 4, 924-932.
• Szteke B., Ręczajska W.: 1994. Arsen i selen w żywności i paszach. [W:] Arsen i selen w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. Wyd. PAN, 8, 82-93.
• Żmudzki J., Niewiadomska A., Szkoda J., Semeniuk S., Różańska A., Wojtoń B.: 2001. Badania surowców zwierzęcych. [W:] Raport z badań monitoringowych nad jakością gleb, roślin, produktów rolniczych i spożywczych w 2000 r. Wyd. MRiRW Warszawa 2001, 116-156.