EN
We have recently developed a transformation method for representation of different relaxation processes data (DMTA, DETA and 1H-NMR) as a function of free energy of activation in freeze-dried wheat starch gel. In our previous paper [12] the method of transformation was applied for freeze-dried wheat starch gel of density of 0.13 g/cm3, while in this paper we present results of a similar analysis of relaxation parameters measured in a wide temperature range in dehydrated wheat starch gel of a twice lower density. In the system studied, we observed a decreasing value of the complex rigidity modulus, due to much lower degree of crosslinking. Similar courses of dispersion profile obtained with 1H-NMR relaxation method and DMTA method, at temperature ranging from 100 to 380 K, point to a correlation between the nuclear and mechanical relaxation processes, confirming the results of our previous work, which are related to the dynamics of hydroxymethylene groups in freeze-dried starch gel.
PL
W pracy przedstawiono wyniki temperaturowych badań relaksacji mechanicznej (DMTA) i magnetycznej (1H-NMR) w liofilizowanym żelu skrobi pszenicy, otrzymanym w wyniku liofilizacji 5% kleiku skrobiowego. Do analizy danych, modułu sztywności (G1 i G2) i szybkości relaksacji spin-sieć protonów (Ri) zastosowano procedurę transformacji, testowaną wcześniej na układach o większej koncentracji sieci, eliminującą efekt różnicy częstości zewnętrznego pola zaburzającego. Procedura ta polega na przekształceniu zależności temperaturowych parametrów dynamiki mechanicznej i jądrowej na zależność od energii swobodnej aktywacji badanego procesu. Spośród trzech przejść relaksacyjnych obserwowanych w temperaturze 150, 210 i 280 K za pomocą zmian modułu sztywności kserożelu skrobi, jedno z nich, zachodzące w temperaturze 150 K związane jest z dynamiką molekularną tych samych grup, które odpowiadają za przejście relaksacyjne obserwowane w widmie 1H-NMR w temperaturze 320 K. Energia swobodna aktywacji tych procesów jest rzędu 40 kJ/mol. Są to najprawdopodobniej grupy hydroksymetylenowe łańcuchów skrobiowych, które jak wskazują wyniki, są także odpowiedzialne za wysoką sztywność sieci dehydratowanego żelu w niskiej temperaturze.