Przydatnosc dwoch diploidalnych form rodzicielskich ziemniaka do tworzenia tetraploidalnego potomstwa typu 'cold chipping'

• Autorzy: Domanski L , Jakuczun H , Zimnoch-Guzowska E , Flis B
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2004-2005 w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (Oddział w Młochowie) w oceniono przydatność diploidalnych rodów DG.93-332 i DW.96- 1025, produkujących gamety 2n, do tworzenia tetraploidalnych materiałów hodowlanych typu „cold chipping”, wykorzystując interploidalne krzyżowania 4x-2x. Obydwie diploidalne formy ojcowskie są złożonymi mieszańcami, posiadającymi w swoich rodowodach, oprócz dihaploidów Solanum tuberosum, następujące gatunki: S. acaule, S. chacoense, S. demissum, S. gourlayi, S. yungasense, a ród DW.96-1025 dodatkowo również gatunek S. phureja. Wiodącą cechą obydwu form ojcowskich DG.93-332 i DW.96-1025 jest cecha „cold chipping”, która umożliwia produkcję chipsów o jasnej barwie bezpośrednio z bulw przechowywanych w niskiej temperaturze oraz odporność na PVY i Synchytrium endobioticum. Dodatkowymi cennymi właściwościami rodu DG.93-332 są: bardzo nieznaczne ciemnienie enzymatyczne i brak ciemnienia bulw po ugotowaniu oraz odporność PLRV i PVX. Potomstwo pochodzące z krzyżowań między diploidalnymi formami ojcowskimi i pięcioma tetraploidalnymi formami matecznymi zostało ocenione pod względem: plonu bulw, średniej masy bulwy, głębokości oczek, występowania zewnętrznych i wewnętrznych wad bulw oraz barwy chipsów po przechowaniu bulw w 4-6°C. Każda kombinacja krzyżówkowa była reprezentowana przez 60 nieselekcjonowanych siewek, uprawianych w 2004 r. na polu bez nawadniania. Spośród dwóch ocenianych diploidalnych rodziców, ród DG.93-332 był bardziej przydatny do tworzenia wartościowego tetraploidalnego potomstwa. Półrodzeństwo rodu DG.93-332, w porównaniu do półrodzeństwa rodu DW.96-1025, charakteryzowało się przeciętnie: wyższym plonem bulw, wyższą średnią masą bulwy, jaśniejszą barwą chipsów po przechowaniu bulw w temperaturze 4-6°C. Frekwencja rodów „cold chipping”, o poziomie cech użytkowych i odpornościowych (PVY, PLRV) powyżej wartości progowych, w półrodzeństwie DG.93-332 wyniosła 24,1% wyjściowej liczby rodów, ocenianych w 2005 r. w I wegetatywnym rozmnożeniu, podczas gdy frekwencja w półrodzeństwach 4x-4x tetraploidalnych rodziców o wysokiej wartości hodowlanej względem barwy chipsów osiągnęła poziom 5-18,6%.

EN

In 2004-2005, at the Plant Breeding and Acclimatization Institute, Research Division at Młochów, the usefulness of two 2n pollen-producing diploid clones DG.93-332 and DW.96-1025 were assessed - using interploid Ax-2x hybridization - to develop the tetraploid breeding material of cold chipping type. Both diploid parental forms are complex hybrids; they are possessing in their pedigree, besides dihaploids of Solanum tuberosum, the following species: S. acaule, S. chacoense, S. demissum, S. gourlayi, S. yungasense and the clone DW.96-1025 additionally also S. phureja species. The key characters of both paternal forms DG.93-332 and DW.96-1025 are: cold chipping ability and resistance to PVY and Synchytrium endobioticum. The additional valuable traits of DG.93-332 are very low enzymatic browning, lack of after cooking blackening and resistance to PLRV and PVX. The progenies originating from crosses between diploid paternal forms (DG.93-332, DW.96-1025) and the set of five tetraploid maternal forms were evaluated for tuber yield, mean tuber weight, depth of eyes (buds), the incidence of external and internal tuber defects and chip colour after cold storage (4-6°C). Each cross was represented by 60 unselected seedlings grown on the non-irrigated field in 2004. Out of two tested diploid parents, the clone DG.93-332 was more suitable for generation of valuable tetraploid progeny. The half sib family of the DG.93-332 in comparison with the half sib family of the clone DW.96-1025, was characterized on average by: higher tuber yield, higher mean tuber weight, more light-coloured chips after cold storage at 4-6°C. The frequency of cold chipping clones and the level of agronomic and resistance (PVY, PLRV) traits above target values in 4x-2x half sib family of the DG.93-332 was 24.1%, while in the 4x-4x progenies of tetraploid parents with high breeding value for chip colour ranged from 5 to 18.6%.

Słowa kluczowe

PL

barwa; material hodowlany; hodowla roslin; mieszance interploidalne; potomstwo; formy rodzicielskie; ziemniaki; tetraploidy; chipsy; diploidy; rody typu cold chipping

EN

colour; breeding material; plant breeding; interploid hybrid; progeny; parental form; potato; tetraploid; crisp; diploid

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 511
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.115-121,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Domanski L

• Zaklad Genetyki i Materiałów Wyjściowych Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Mlochowie, ul.Plantowa 19, 05-831 Mlochow

autor

Jakuczun H

• Zaklad Genetyki i Materiałów Wyjściowych Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Mlochowie, ul.Plantowa 19, 05-831 Mlochow

autor

Zimnoch-Guzowska E

• Zaklad Genetyki i Materiałów Wyjściowych Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Mlochowie, ul.Plantowa 19, 05-831 Mlochow

autor

Flis B

• Zaklad Genetyki i Materiałów Wyjściowych Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roslin, Oddzial w Mlochowie, ul.Plantowa 19, 05-831 Mlochow

Bibliografia

• Domański L. 2005. Tworzenie materiałów wyjściowych dla hodowli ziemniaka przydatnego do przetwórstwa spożywczego. Sprawozdanie o stanie realizacji tematu 4-3-00-1-01 za 2005 rok. IHAR, Oddział w Młochowie: 19 ss.
• Domański L., Domańska M., Jakuczun H. 2000. Ocena potomstw i klonów ziemniaka uzyskanych z krzyżowań interploidalnych (4x-2x). Biul. IHAR 216: 497-503.
• Domański L., Zimnoch-Guzowska E., Domańska M., Jakuczun H., Zgórska K., Frydecka-Mazurczyk A. 2004a. The development of cold chipping potato parental lines for breeding cultivars suitable for processing. Plant Breeding And Seed Science 49: 91-100.
• Domański L., Zimnoch-Guzowska E., Flis B., Domańska M. 2004b. Zdolność kombinacyjna wybranych linii rodzicielskich pod względem kilku cech kształtujących jakość surowca na przetwoiy ziemniaczane. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 500: 117-126.
• Dziewońska M.A., Waś M. 1994. Diploid genotype DW.84-1457, highly resistant to potato leafroll virus (PLRV). Potato Res. 37: 217-224.
• Esplin D.L., Thill C.A. 2004. Selection for cold chipping genotypes in populations derived by sexual polyploidization. Amer. J. Potato Res. 81: 58 (Abstr.)
• Hayes R.J., Thill C.A. 2002. Introgression of cold (4C) chipping from 2x (2 Endosperm Balance Number) potato species into 4x (4 EBN) cultivated potato using sexual polyploidization. Amer. J. Potato Res. 79: 421-431.
• Jakuczun H., Zimnoch-Guzowska E. 2004. Inheritance of glucose content in tubers of diploid potato families. Amer. J. Potato Res. 81: 359-370.
• Jakuczun H., Zimnoch-Guzowska E., Zgórska K. 1995. An investigation of the level of reducing sugars in diploid potatoes before and after cold storage. Potato Res. 38: 331-338.
• Lebecka R., Zimnoch-Guzowska E., Kaczmarek Z. 2004. Resistance to soft rot (Erwinia carotovora subsp. atroseptica) in tetraploid potato families obtained from 4x-2x crosses. Amer. J. Potato Res. 82: 107-114.
• Węgrzyn S. 1996. Teoretyczne oszacowania komponentów wariancji genetycznych w czynnikowym modelu krzyżowania. Biul. IHAR 200: 7-13.
• Zimnoch-Guzowska E. 2003. Wykorzystanie form diploidalnych ziemniaka w pracach hodowlanych i genetycznych. Post. Nauk Rol. 1: 47-66.