PL
Celem pracy było określenie przydatności suszonych liści kapusty włoskiej, kapusty czerwonej, jarmużu oraz chrzanu w ochronie ogórka przed zgorzelą siewek, powodowaną przez grzyby Rhizoctonia solani i Fusarium culmorum. W doświadczeniach laboratoryjnych patogeny hodowano na PDA z dodatkiem 3g·100 cm⁻³ liści oraz w atmosferze zawierającej lotne związki wydzielające się z materiału roślinnego. Dodatek liści chrzanu do PDA powodował pełną inhibicję rozwoju Rh. solani. Pozostałe rośliny również charakteryzowały się wysoką aktywnością fungistatczną (% zahamowania wzrostu ok. 85%). F. culmorum był mniej wrażliwy. Najsilniejsze działanie obserwowano na pożywce z liśćmi chrzanu (65%), najsłabsze w kombinacji z liśćmi jarmużu (38,9%). Podobne prawidłowości obserwowano w przypadku badania aktywności fumigacyjnej. Skuteczność suszonych liści w ochronie ogórków przed zgorzelą siewek potwierdzono w doświadczeniu szklarniowym. Wprowadzenie ich do inokulowanej R. solani gleby w dawce 2g·100 cm⁻³ istotnie zwiększało wschody ogórków w porównaniu z kontrolą. W doświadczeniu z F. culmorum istotne działanie obserwowano tylko w kombinacjach z chrzanem i kapustą czerwoną.
EN
The aim of the work was to determine the usefulness of dried leaves of savoy cabbage, red cabbage, horse radish and fringed cabbage in protection of cucumber against damping-off caused by fungi Rhizoctonia solani and Fusarium culmorum. In the laboratory experiments, pathogens were grown on PDA containing dried leaves (3g·100 cm⁻³) and in atmosphere containing volatile substances evolved from plant material. The addition of radish horse leaves into PDA caused total inhibition of R. solani development. Remaining plants were also characterized by high fungistatic activity (% of growth inhibition about 85%). F. culmorum was less sensitive. The horse radish leaves showed the strongest activity (65 %), weakest in combination with fringed cabbage leaves (38,9%). The similar regularity in the case of fumigation activity was observed. The effectiveness of dried leaves in protection of cucumber against damping-off was confirmed in greenhouse experiment. The amendment of soil inoculated with R. solani in dose 2 g per 500 cm³ of soil significantly increased the number of cucumber sprouts compared to the control. In the experiment with F. culmorum only in combination with horse radish and red cabbage leaves significant action was observed.