PL
Przedstawiono informacje o stanie wiedzy w latach pięćdziesiątych na temat konwekcyjnego suszenia produktów rolniczych. Formuły empiryczne modelujące procesy suszenia stopniowo zastępują formuły semiempiryczne, nawiązujące do praw wiedzy naukowej. W początku lat siedemdziesiątych zostają wykorzystane prace A.B. Newmana i T.K. Sherwooda a następnie A.W. Łykowa do matematycznego modelowania procesów suszenia ziarna w cienkich warstwach w oparciu o analityczne rozwiązania równań dyfuzji masy (wody) i ciepła. Do początku lat osiemdziesiątych trwa wielokierunkowa weryfikacja tych teoretycznych modeli, prowadzona w różnych krajach, w tym intensywnie również w Polsce. Początek lat osiemdziesiątych to pierwsze w literaturze światowej a opracowane w Polsce sformułowanie teorii konwekcyjnego suszenia produktów rolniczych, jako sformalizowanej na bazie matematycznej teorii suszenia ciał stałych, teorii ogólnej pełniącej głównie funkcje poznawcze oraz niektórych teorii szczegółowych mających znaczenie utylitarne. Omówiono aktualny stan teorii oraz wskazano kierunki jej rozwoju w Polsce, mające na celu rozszerzenie dziedzin teorii o suszarnictwo warzyw i owoców.
EN
State of knowledge on convection drying of agricultural crops within the period of fiftieth's was presented, Empirical formulas to model tne process of drying were gradually replaced by semi-empirical formulas referring to the laws of scientific knowledge. At the beginning of seventieth's the works by A.B. Newman, T.K. Sherwood, then by A.V. Luikov, were applied to mathematical modelling the process of grain drying in thin layers on the basis of analytical solutions of mass and heat diffusion equations. Until the beginning of eightieth's these theoretical models have been multidirectionally verified in different countries, inclusive of Poland. In early eightieth's the first time in world literature the theory of farm crop convection drying was formulated; it was developed in Poland as a theory of solid body drying formalized on mathematical basis, a general theory accomplishing mostly the cognitive functions and some particular theories of utilitarian importance. Recent stage of the theory as well as its development trends in Poland were pointed out considering the expansion of theory rules on the fruit and vegetable dehydration.