Ocena znajomosci i przestrzegania zasad diety srodziemnomorskiej u pacjentow przychodni kardiologicznych

• Autorzy: Bogacka A , Nawrot B , Gryza M , Balejko E , Kucharska E

Warianty tytułu

EN

Estimating the knowledge of Mediterranean diet principles among the patients from cardiologic clinics and their following those principles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena sposobu żywienia oraz znajomości i zastosowania zasad diety śródziemnomorskiej wśród pacjentów leczących się w przychodniach kardiologicznych na terenie Szczecina. Badania przeprowadzono wykorzystując metodę wywiadu 24-godzinnego. Grupę ankietowaną stanowili mężczyźni (67 osób) i kobiety (88 osób) powyżej 26 roku życia. Wyliczono zawartość i odsetek realizacji normy na składniki odżywcze i energię dostarczoną z posiłkami. Otrzymane wartości porównano z normami żywienia na poziomie bezpiecznym. Ponadto określono częstość spożycia produktów według piramidy zdrowego żywienia. Uwzględniono współczynniki strat związane z procesami technologicznymi i kulinarnymi. Posługiwano się programem „Dietetyk 2” i Excel. Ponadto oceniono wpływ żywienia na parametry biochemiczne krwi (stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji HDL i LDL oraz triacylogliceroli). Badania wykazały, że znajomość i zastosowanie zasad diety śródziemnomorskiej wśród ankietowanych były niewielkie. Średnie stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL były podwyższone w stosunku do przyjętych norm. U znacznej liczby osób stwierdzono występowanie chorób dietozależnych i zaburzeń lipidowych. Wynikało to prawdopodobnie ze złych nawyków żywieniowych, a więc spożywania posiłków obfitujących w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe, a ubogich w owoce i warzywa. W całodziennych racjach pokarmowych stwierdzono zbyt małą zawartość pieczywa ciemnego, mleka i jego przetworów, kaszy, ryżu co wiązało się z niedoborami witamin z grupy B, C, D oraz wapnia. Spożycie ryb również było małe. Ponadto w badanej grupie osób zaobserwowano niską aktywność fizyczną.

EN

The objective of this research was to evaluate dietary behaviours of the patients from cardiologic clinics in Szczecin and to estimate their knowledge of the Mediterranean diet principles. The research was conducted using a method of 24-hour anamnesis. The polled group consisted of men (67 persons) and women (88 persons) aged above 26 years. Referring to the regular meals eaten by the polled, three factors were computed: content of nutrients contained in their meals, percentage rate of realizing the relevant nourishment norm, and energy provided with their meals. The received values were compared with the safe levels of nutrients as indicated by the relevant norms on proper nourishment. Additionally, the frequency of consuming certain products by the polled, according to the pyramid of healthy diet, was determined. Coefficients of losses occurring owing to technological and culinary processing procedures were also included. A “Dietetyk 2” software and ‘Exel’ package were applied. Furthermore, the impact of the diet applied on the biochemical parameters of the patients’ blood (total cholesterol concentration, HDL and LDL fractions, as well as triacylglycerols) was estimated. The research proved that the knowledge and use of Mediterranean diet principles among the polled was little. Average concentration levels of total cholesterol and LDL fractions in their blood were increased compared to the generally approved norms. A considerable number of patients suffered from dietdepending diseases and lipid disorders. Quite probably, it resulted from their improper dietary behaviours, i.e. from the fact that they usually ate meals rich in monosaccharides and in saturated fatty acids, but poor in fruit and vegetables. According to the research results, it was also found that their meals contained too little amounts of dark bread, milk and milk products, cereals, and rice; thus, their daily meals provided too little amounts of vitamins from the B, C, and D groups, and of calcium per day. The level of fish consumption was low, too. Moreover, it was found that all the polled showed a low physical activity level.

Słowa kluczowe

PL

przychodnie kardiologiczne; pacjenci; zywienie czlowieka; dieta; kuchnia srodziemnomorska; choroby czlowieka; choroba niedokrwienna serca; czynniki ryzyka; ryzyko zachorowan; profil lipidowy; kwasy tluszczowe; zywienie racjonalne; przestrzeganie zasad; wywiad zywieniowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2008
• Tom: 15
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.128-139,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bogacka A

• Zakład Podstaw Żywienia Człowieka, Wydz. Nauk o Żywności i Rybactwa, Akademia Rolnicza w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Nawrot B

• Zakład Podstaw Żywienia Człowieka, Wydz. Nauk o Żywności i Rybactwa, Akademia Rolnicza w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Gryza M

• Zakład Podstaw Żywienia Człowieka, Wydz. Nauk o Żywności i Rybactwa, Akademia Rolnicza w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Balejko E

• Zakład Podstaw Żywienia Człowieka, Wydz. Nauk o Żywności i Rybactwa, Akademia Rolnicza w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Kucharska E

• Zakład Podstaw Żywienia Człowieka, Wydz. Nauk o Żywności i Rybactwa, Akademia Rolnicza w Szczecinie, ul. Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

Bibliografia

• [1] Bolesławska I., Maruszewska M., Przysławski J.: Preferencje i czynniki wyboru tłuszczów wśród osób dorosłych. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30 (1/2), 154-159.
• [2] Bolesławska I., Przysławski J.: Żywieniowe aspekty rozwoju niedokrwiennej choroby serca wśród kobiet z regionu Wielkopolski. Bromat. Chem. Toksykol., 2005, suplement, 497-501.
• [3] Bronkowska M.: Ocena sposobu żywienia z elementami stylu życia kobiet o małej aktywności fizycznej. Spożycie wybranych składników pokarmowych. Roczn. PZH, 2007, 58 (1), 177-183.
• [4] Capuano V., Bambacaro A., D’Arminio T., Vecchio G., Cappucio L.: Correlation between body mass index and others risk factors for cardiovascular disease in women compared with men. Monaldi Arch. Chest. Dis., 2003, 60 (4), 295-300.
• [5] Cichocka A.: Dieta śródziemnomorska w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Przegl. Piek. Cuk., 2004, 3, 8-10.
• [6] Czerwińska D., Czerniawska A.: Ocena spożycia sodu, z uwzględnieniem soli kuchennej jako jego źródła, w wybranej populacji warszawskiej. Roczn. PZH, 2007, 58 (1), 205-210.
• [7] Duda G., Maruszewska M., Jóźwiak A.: Spożycie witamin antyoksydacyjnych i ich surowiczy poziom u kobiet w wieku podeszłym z chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego. Bromat. Chem. Toksykol., 2005, (1), 13-18.
• [8] Duda G., Suliborska J.: Wybrane elementy stylu życia a występowanie nadciśnienia tętniczego u osób dorosłych. Bromat. Chem. Toksykol., 2005, 38 (1), 1-6.
• [9] Dybkowska E., Świderski F., Waszkiewicz-Robak B.: Zawartość witamin w diecie dorosłych mieszkańców Warszawy, Roczn. PZH, 2007, 58 (1), 211-215.
• [10] Harton A., Narojek L., Solik-Tomassi A.: Jakościowa charakterystyka sposobu żywienia mężczyzn z niedokrwienną chorobą serca (ChNS) z uwzględnieniem wieku i pory roku. Żyw. Człow. Metab., 2004, 31, suplement 2 cz. I, 253-257.
• [11] Kozłowska-Wojciechowska M.: Rola kwasów omega-3 w redukcji ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Czyn. Ryz., 2004, 1-2, 61-65.
• [12] Naruszewicz M., Johansson M. L., Zapolska-Downar D., Bukowska H.: Effect of Lactobacillus plantarum 299v on cardiovascular diesease risk factors in smokers. Am. J. Clin. Nutr., 2002, 76 (6), 1249-1255.
• [13] Przybyłowicz K., Rams L., Cichon R., Wądołowska L.: Ocena sposobu żywienia kobiet a lipidowe czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Żyw. Człow. Metab., 2004, Suplement 2 cz. I, 111-122.
• [14] Rapacka E., Dyrla P., Dyrla W., Błaszczyk J.: Spożywanie alkoholu, kawy, palenie tytoniu jako czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Żyw. Człow. Metab., 2003, 30 (3/4), 790-794.
• [15] Stachowska E., Chlubek D.: Dieta typu śródziemnomorskiego jako czynnik wspomagający terapię pacjentów po przeszczepach. Czyn. Ryz., 2002, 1/02, 54-57.
• [16] Trzeciak K., Narojek L.: Zmiany w sposobie żywienia i profilu lipidowym osób z hiperlipidemią pod wpływem diety hipolipemicznej (ATP III). Czyn. Ryz., 2005, 1-2, 48-60.
• [17] Wądołowska L., Waluś A., Cichoń R., Słowińska M. A.: Piramida zdrowego żywienia w profilaktyce żywieniowej chorób układu krążenia – realizacja zaleceń w racjach pokarmowych osób w wieku podeszłym. Czyn. Ryz., 2003, 4/02-1/03, 49-56.
• [18] Wyka J., Żechałko-Czajkowska A.: Sposób żywienia z elementami stylu życia 40-letnich mężczyzn z Wrocławia w aspekcie zagrożenia chorobami układu krążenia. Cz. I. Spożycie wybranych składników odżywczych. Żyw. Człow. Metab., 2004, 31 (2), 113-125.
• [19] Wyka J., Żechałko-Czajkowska A.: Sposób żywienia z elementami stylu życia 40-letnich mężczyzn z Wrocławia w aspekcie zagrożenia chorobami układu krążenia. Cz. II. Witaminy. Składniki mineralne. Żyw. Człow. Metab., 2004, 31 (3), 219-230.