Przyczyny zmian stosunkow wodnych w dolinach rzecznych [ na przykladzie zlewni rzeki Warty]

• Autorzy: Przedwojski B
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wpływ czynników naturalnych i działalności człowieka na możliwości retencyjne dorzecza i przepływy w korycie i dolinie rzeki w różnych przedziałach czasowych. Opisano ponadto oddziaływanie zbiornika Jeziorsko na przepływy w korycie i poziomy wód gruntowych w dolinie. Zmiany na obszarze zlewni w ciągu ostatniego tysiąclecia powodują bardzo duże przepływy powodziowe na początku wiosny oraz głębokie, długotrwale niżówki letnie. W tych warunkach mniejsza intensywność opadów podczas okresu suszy prowadzi do suszy glebowej w okresie wegetacji. Konsekwencją tego jest susza hydrologiczna i głębokie niżówki lub nawet zanik przepływu w korytach wielu dopływów Warty. W celu poprawy tej sytuacji należy projektować dużą liczbę zbiorników retencyjnych. Podstawową funkcją tych zbiorników jest magazynowanie nadmiaru wody podczas przepływów powodziowych i jej wykorzystanie w okresie suchych miesięcy letnich, tak jak ma to miejsce w przypadku zbiornika Jeziorsko. Wyrównanie przepływów w rzekach w okresie rocznym przyczyni się do podniesienia i stabilizacji poziomów wody gruntowej w dolinach rzek.

EN

The influence of natural factors and human activities on possibilities of basin retention and flow in river channels and valleys in different periods of time is discussed in this paper. The influence on the flow in river beds and ground water levels in the valley of the Jeziorsko reservoir is presented. The changes in the catchment area during the last thousand years lead to very high flood flows in the beginning of spring and very low flows during dry summer and autumn. In such conditions less intense precipitations during dry season lead to the soil drought in vegetation period. As a consequence of this is a hydrological drought and very low flows or even dry channels of many tributaries of the Warta. In order to make improvement of such situation a number of storage reservoirs were design. The main function of these reservoirs is to retain excess water from periods of high flows for use during periods of dry months as in the case of Jeziorsko reservoir. Equalization of river flows during a year contribute to an increase and stabilization of ground water levels in river valleys.

Słowa kluczowe

PL

hydrologia; bilans wodny; dolina Warty; stosunki wodne; doliny rzeczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1993
• Tom: 412
• Opis fizyczny: s.25-32,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Przedwojski B

• Akademia Rolnicza, ul.Wojska Polskiego 73 A, 60-625 Poznan

Bibliografia

• 1. Golaski J. (1988). Rozmieszczenie młynów wodnych w dorzeczach Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790 - 1960. Wyd. AR w Poznaniu, Cz. I i II.
• 2. Gołdyn R. (1992). Degradacja rzek i zbiorników wodnych w Wielkopolsce. Konferencja Naukowa nt. ’’Ochrona i Racjonalne Wykorzystanie Zasobów Wodnych na Obszarach Rolniczych w Regionie Wielkopolski”, Poznań, grudzień, 29 - 42.
• 3. Kaniecki A. (1991). Problem odwodnienia Niziny Wielkopolskiej w ciągu ostatnich 200 lat i zmiany stosunków wodnych. Konferencja Naukowa nt. ’’Ochrona i Racjonalne Wykorzystanie Zasobów Wodnych na Obszarach Rolniczych w Regionie Wielkopolski”, Poznań, grudzień, 73 - 80.
• 4. Kędziora A. (1991). Wpływ globalnych zmian klimatu na gospodarkę wodną. Konferencja Naukowa nt. ’’Ochrona i Racjonalne Wykorzystanie Zasobów Wodnych na Obszarach Rolniczych w Regionie Wielkopolski”, Poznań, grudzień, 5 - 14.
• 5. Kędziora A. (1993). Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka w Polsce początku XXI wieku. Rozdział I - Prognoza zmian klimatycznych. Ekspertyza Komitetu Naukowego przy Prezydium PAN ’’Człowiek i środowisko”, (w druku).
• 6. Kędziora A., Olejnik J., Kapuściński A., Moczko J. (1992). Obliczanie obszarowej struktury bilansu cieplnego i wodnego na przykładzie zlewni Wrześnicy. Materiały Konferencyjne nt. ’’Ekologiczne Podstawy Kształtowania i Ochrony Krajobrazu” (15 - 18 stycznia 1988, Poznań), 40 - 60.
• 7. Kowalczak P., Farat R., Mager P. (1992). Przebieg suszy hydrologicznej na obszarze województwa poznańskiego w 1992r. IMGW Oddział w Poznaniu.
• 8. Pasławski Z. (1992). Hydrologia i zasoby wodne dorzecza Warty. Konferencja Naukowa nt. ’’Ochrona i Racjonalne Wykorzystanie Zasobów Wodnych na Obszarach Rolniczych w Regionie Wielkopolski”, Poznań, 5 - 28.
• 9. Przedwojski B., Górski J., Przybytek J. (1991). Wytyczne przeprowadzania próby dekolmatacji osadów w dnie koryta Warty w rejonie ujęcia wody w Krajkowie. Ekspertyza ”AQUA” Poznań.
• 10. Przedwojski B., Przybyłek J., Rembeza L. (1993a). Wpływ zbiornika Jeziorsko na stosunki wodne w dolinie Warty. Konferencja Naukowo-Techniczna nt. ’’Odra i jej dorzecze”, Wrocław, 26-27 maja 1993, 181 - 196.
• 11. Przedwojski B., Górski J., Błażejewski R., Kaniowski J. (1993b). Program ochrony środowiska województwa poznańskiego do roku 2010. Cz. 8 - Gospodarka wodna i ochrona wód, 57 - 72.
• 12. Tamulewicz J. (1993). Struktura pola opadów atmosferycznych Polski w okresie 1951 - 1980. Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań, Seria geograficzna Nr 56.