PL
W krajobrazie morenowym, zastoiskowym i deltowym wytypowano płytkie gleby deluwialne i aluwialne na torfie, w których zbadano przebieg procesu mineralizacji związków azotu. Badania przeprowadzono w okresie późnojesiennym i wiosennym. Najwięcej azotu azotanowego (N-NO₃) i amonowego (N- NO₃ + N-NH₄) stwierdzono w poziomach próchnicznych na głębokości 5-10 cm. W okresie wiosennym uwalniało się więcej azotu azotanowego, w porównaniu z jesienią były to ilości 2,5-3-krotnie większe. W obiektach o dobrych warunkach do przebiegu procesu nitryfikacji jonu NH₄ (Jegłownik, Nawiady, Wagst) zawartość N- NO₃ w poziomach próchnicznych (5-10 cm) mieściła się w przedziale zasobności bardzo wysokiej. Jedynie w krajobrazie zastoiskowym (Troksy), gdzie poziom wody gruntowej był wysoki i najmniejsza zawartość powietrza, ilość N- NO₃ kształtowała się na poziomie zasobności średniej i małej. W badanych glebach w okresie poźnojesiennym oraz wiosną w krajobrazie zastoiskowym stosunek N- NO₃ do N- NH₄ kształtował się poniżej jedności, co wskazuje na niekorzystne warunki do mineralizacji materii organicznej i niską aktywność przemian biologicznych. W poziomach organicznych (40-45 cm) niezależnie od zamulenia i stopnia rozkładu torfu, tempo procesu mineralizacji uwarunkowane było głębokością zalegania wody gruntowej.
EN
In the moraine, glacilacustrine and delta landscapes, the shallow alluvial and deluvial soils on peat were chosen. The process of nitrogen compounds mineralization in these soils was examined. The research was carried out in late- autumn and late-spring periods. The largest amounts of nitrate and ammonium nitrogen were found in humus horizons at the depth of 5-10 cm. The largest amounts of nitrate nitrogen were released in spring and as as compared to the autumn period - these amounts were 2.5-3.0 times higher. Within the sites with good conditions for nitrification (Jegłownik, Nawiady, Wągsty), the in humus horizons (5-10 cm) was very high. Only within the glacilacustrine landscape (Troksy), where the groundwater table was high and the air content was the least, the N- NO₃ content was medium and low. In late-autumn and spring period, in the soils of glacilacustrine landscape, the N-NO₃ and N- NH₄ ratio was below one, what means the conditions for mineralization of organic matter are improper and the activity of biological transformations is low. In organic horizons (40-45 cm), irrespective of degree of silting-up and the state of peat decomposition, the rate of mineralization was conditioned by the depth of groundwater table.