Zawartosc metali ciezkich jako kryterium oceny jakosci ziarna zyta ozimego

• Autorzy: Bednarek W , Tkaczyk P , Dresler A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach środowiskowych przeprowadzonych na Lubelszczyźnie pobierano do analiz chemicznych próby ziarna żyta ozimego i gleby. Oceniono jakość ziarna żyta ozimego na podstawie zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Ni, Zn, Cu, As, Hg) oraz określono związki występujące pomiędzy nimi a niektórymi właściwościami gleby i rośliny. Gleba nie wpływała istotnie na zawartość metali ciężkich w ziarnie żyta ozimego. Żadna z wielu oznaczanych jej cech nie wykazywała istotnych związków z zawartością tych metali w ziarnie. Natomiast zawartość metali ciężkich w ziarnie żyta wykazywała istotne i dodatnie zależności z niektórymi pierwiastkami występującymi w tej części rośliny. Ich charakter można określić wielkością współczynników determinacji mieszczących się w przedziale 5,5-40,4%. Równania regresji wielokrotnej pozwalają prognozować kierunki zmian zawartości poszczególnych metali w ziarnie pod wpływem występowania w tej części rośliny pozostałych, oznaczanych pierwiastków. Ocena zawartości metali ciężkich w ziarnie żyta ozimego (0,156 mg Pb, 0,035 mg Cd, 0,503 mg Ni, 30,3 mg Zn, 3,168 mg Cu, 0,011 mg As, 0,00029 mg Hg·kg⁻¹ św.m.) wskazuje, że była ona bezpieczna i nie przekraczała dopuszczalnych ilości przewidzianych dla tego typu produktów.

EN

In the areas of winter rye cultivation in Lublin region, samples of winter rye grain and soil were collected for analysis. The study aimed at assessment of winter rye grain quality on the basis oil heavy metals (lead, cadmium, nickel, zinc, copper, arsenic and mercury) contents and finding the correlation among these heavy metals and some properties of soil and plant. Heavy metals contents were not significantly affected by the soil on which the rye was grown. None of the tested features did indicate significant relationship with the contents of these metals in grain. Dependence of heavy metals contents in grain on some elements occurring in this part of plant was significantly positive. This was indicated by statistical analysis showing that determination coefficients ranged within 5.5-40.4%. Multiple regression equations enable to forecast direction of changes in the contents of particular metals in grain as a consequence of occurring other elements in this part of plant. Contents of heavy metals in winter rye grain (0.156 mg Pb, 0.035 mg Cd, 0.503 mg Ni, 30.3 mg Zn, 3.168 mg Cu, 0.011 mg As, 0.00029 mg Hg·kg⁻¹ fresh matter) indicate that it was safe and didn’t exceed the upper threshold of contamination typical for products of this type.

Słowa kluczowe

PL

ziarno; jakosc; kryteria oceny; zawartosc metali ciezkich; zyto ozime

EN

grain; quality; assessment criterion; heavy metal content; winter rye

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 512
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.47-54,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bednarek W

• Katedra Chemii Rolnej i Srodowiskowej, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Tkaczyk P

• Okregowa Stacja Chemiczno-Rolnicza, Lublin

autor

Dresler A

• Katedra Chemii Rolnej i Srodowiskowej, Akademia Rolnicza, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Bowszys T., Bobrzecka D., Ruszkowski K., Wojciechowski T. 2004a. Wapnowanie jako zabieg modyfikujący zawartość i wynos cynku a plonem żyta ozimego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 502: 27-34.
• Bowszys T., Bobrzecka D., Ruszkowski K. 2004b. Wapnowanie jako zabieg modyfikujący zawartość i wynos miedzi z plonem żyta ozimego. III Miedz. Konf. Nauk, „Toksyczne substancje w środowisku”, Kraków, 7-8 IX: 8.
• Chłopecka A. 1994. Wpływ różnych związków kadmu, miedzi, ołowiu i cynku na formy tych metali w glebie oraz na ich zawartość w roślinach. Wyd. IUNG Puławy: 65 ss.
• Gorlach E. 1991. Zawartość pierwiastków śladowych w roślinach pastewnych jako, miernik ich wartości. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 262, cz.I: 13-22.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Wyd. IUNG Puławy: 20 ss.
• Krauze A., Zawadzki T. 1993. Określenie potrzeb nawożenia mikroelementami żyta i ziemniaków uprawianych na glebie lekkiej. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 37, cz. II: 109-116.
• Kucharzewski A., Dębowski M. 1996. Ocena stopnia skażenia płodów rolnych Dolnego Śląska metalami ciężkimi i siarką. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 434: 777-786.
• Lipiński W. 2001. Oddziaływanie niektórych właściwości glebowych na zawartość metali ciężkich w ziarnie pszenicy, żyta oraz bulwach ziemniaków. Rozp. Nauk. AR w Lublinie 249: 78 ss.
• Nowak L., Kucharzewski A. 2000. Zawartość arsenu i selenu w produktach roślinnych pochodzących z województwa legnickiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 471: 1067-1074.
• Rozporządzenie MZ 2003. Z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. Dz. U. Nr 37, poz. 326.
• Rozporządzenie MZ 2004. Z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności. Dz. U. Nr 120, poz. 1257.