Dorsal shell wall in ammonoids

• Autorzy: Kulicki C , Tanabe K. , Landman N.H. , Mapes R.H.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In ammonoids, a soft body organ (possibly a supracephalicmantle fold), extending from the conch aperture secreted aragonitic wrinkles, forming a layer on the surface of the preceding whorl. The dorsal shell wall consists of the outer and inner components which were deposited sequentially, beginning at the aperture of the living chamber inwards. The dorsal wall attains its full thickness near the last septum. The outer component is visible in the apertural region and is smooth or wrinkled; it is called the wrinkled layer in the latter case. The wrinkles may be continuous, interrupted, or form isolated patches arranged in rows. The wrinkles are usually triangular in cross section. A further stage of dorsal wall development involves filling in the space between the apices of triangles, and then adding one or more inner prismatic layers from the inside of the living chamber. This pattern occurs at least in the postembryonic stage of all genera studied, belonging to five suborders of Ammonoidea ranging from Late Carboniferousto Late Cretaceous. In many genera, the outer component of the dorsal shell wall exhibits remarkable ontogenetic change in its ultrastructure and microornament. It may be compared with the black film of Recent Nautilus shells with respect to place of formation. The outer component of the ammonoid dorsal shell wall is regarded as a product of organic secretion and carbonate precipitation in the area of the supracephalic mantle fold.

PL

U planispiralnie skręconych amonoidów, u których ścianka grzbietowa styka się bezpośrednio ze ścianką poprzedniego skrętu, mamy do czynienia z modyfikacją strukturalną ścianki grzbietowej w obszarze styku obu ścianek. Wymienione modyfikacje dotyczą w głównej mierze zewnętrznego składnika ścianki grzbietowej tzw. wrinkle-layer, położonego bezpośrednio na peryostrakum poprzedniego skrętu. Strefa zmarszczek (wrinkle-layer) znana była początkowo jedynie u amonoidów paleozoicznych, dopiero Senior (1971) i Kulicki (1979) odnotowali jej występowanie u amonoidów mezozoicznych. Na podstawie przebadanego materiału obejmującego 12 rodzajów należących do pięciu podrzędów Ammonoidea i występujących od późnego paleozoiku do późnej kredy nie stwierdzono występowania strefy zmarszczek poza ścianką grzbietową. Podobne suuktury, obserwowane u paleozoicznych amonoidów w ściankach bocznej i brzusznej nosza nazwę „Ritzstreifen” i nie są homologiczne do zmarszczek „wrinkle-layer”. Typowa zmarszczka „wrinkle-layer” w przekroju podłuznym zbudowana jest z elementu centralnego, organicznego lub organo-mineralnego, oraz pryzmatycznych warstewek, w których długie osie pryzm są prostopadłe do boków trójkąta skierowanych do wnętrza komory mieszkalnej. Obok typowych elementów strefy zmarszczek, opisano tzw. elementy dwurożne o zarysie okrągłym, lub owalnym u triasowych rodzajów Subolenekites i Sibirites, a także u wczesnokredowego Aconeceras. Te elementy były błędnie interpretowane (Doguzhaeva & Mutvei 1986) jako pory związane z przyczepami miękkich tkanek płaszcza do muszli. Typowa strefa zmarszczek wytwarzana przez fałd nadgłowowy płaszcza, została stwierdzona we wszystkich badanych podrzędach za wyjątkiem Phylloceratina. W wymienionym rzędzie opisano powszechnie występujące rytmiczne modyfikacje peryostrakum wbudowywane do ścianki grzbietowej. We wczesnych stadiach rozwojowych modyfikacje te mogą przypominać elementy strefy zmarszczek, lecz ich pochodzenie i budowa są różne.

Słowa kluczowe

EN

dorsal wall; Ammonoidea; biomineralization; dorsal shell; Sibirites; body organ; Aconeceras; shell wall; paleontology; ultrastructure; wrinkle layer; ammonoid; paleozoology; Subolenekites

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 2001
• Tom: 46
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.23-42,fig.

Twórcy

autor

Kulicki C

• Polish Academy of Sciences, Twarda 51-55, 00-818 Warsaw, Poland

autor

Tanabe K.

autor

Landman N.H.

autor

Mapes R.H.

Bibliografia

• Bayer, U. 1974. Die Runzelschicht — ein Leichtbauelement der Ammonitenschale. — Paläontologische Zeitschrift 48, 6—15.
• Doguzhaeva, L.A. (Dogužaeva, L.A.) 1981. Wrinkle layer of ammonoid shell [in Russian]. — Paleontologičeskij žurnal 1, 36—40.
• Doguzhaeva, L.A. & Mutvei, H. 1986. Functional interpretation of inner Shell layers in Triassic ceratitid ammonites. — Lethaia 19, 195—209.
• Druschits, V. V. (Drušic, V. V.) & Doguzhaeva, L.A. (Dogužaeva, L.A.) 1981. Ammonites Under Electron Mikroscope fin Russian). 238 pp. Izdatel'stvo Moskovskogo Universiteta, Moskva.
• Druschits, V. V. (Drušic, V. V.), Doguzhaeva. LA. (Dogužaeva, L.A.), & Mikhailova, LA. (Mihajlova, LA.) 1978. Unusual coating layers in ammonites fin Russian). — Paleontologičeskij žurnal 1978 (2), 36-44.
• House, M.R. 1971. The goniatite wrinkle-layer. — Smithsonian Contribution to Paleobiology 3, 23—32.
• Keyserling, A. 1846. Geognostische Beobachtungen. In: A. Keyserling & P. Krusenstern, Wissenschaftliche Beobachtungen aufeiner Reise in den Petschora-Land im Jahre 1843, 149—406. Carl Kray, St. Petersburg.
• Kulicki, C. 1979. The ammonite Shell: its structure, development and biological significance. — Acta Palaeontologica Polonica 39, 97—142.
• Kulicki, C. & Doguzhaeva, LA. 1994. Development and calcification of the ammonitella Shell. — Acta Palaeontologica Polonica 39, 17—44.
• Kulicki, C., Landman, N.H., Mapes, R., Tanabe, K., & Heaney, M. (in press). Morphology of the early whorls of goniatites from the Carboniferous Buckhorn Asphalt (Oklahoma) with aragonitic preservation. Proceedings of the 5th International Symposium, Cephalopods — Present and Past, Vienna, 1999. — Abhandlungen der Geologischen Bundesanstalt, Special Volume.
• Mutvei, H. & Doguzhaeva, LA. 1997. Shell ultrastructure and ontogenetic growth in Nautilus pompilius L. (Mollusca: Cephalopoda). — Palaeontographica, Abteilung A 246, 1—52.
• Nassichuk, W. W, 1967. A morphological character new to ammonoids portrayed by Clistoceras gen. nov. from Pennsylvanian of Arctic Canada. — Journal of Paleontology 41, 237—242.
• Sandberger, G. & Sandberger, F. 1850—1856. Die Versteinerungen der rheinischen Schichtensystems in Nassau. 564 pp. Kreidel & Niedner, Wiesbaden.
• Senior, JR. 1971. Wrinkle-layer structures in Jurassic ammonites. — Palaeontology 14, 107—113.
• Tozer, ET. 1972. Observations on the Shell structure of Triassic ammonoids. — Palaeontology 15, 637—654.
• Walliser, O.H. 1970. Über die Runzelschicht bei Ammonoidea. — Goettinger Arbeiten zur Geologie und Paläontologie 5, 115—126.
• Zakharov, Yu.D. (Zaharov, Û.D) & Grabovskaia, B.S. (Grabovskaa, R S.) 1984. Shell structure in the genus Zelandites (Lytoceratida) [in Russian]. Paleontologičeskij žurnal 1984 (1), 19—29.