Comparison of chemical composition of selected winter wheat species

• Autorzy: Rachon L , Szumilo G.

Warianty tytułu

PL

Porownanie skladu chemicznego ziarna wybranych gatunkow pszenicy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Chemical composition of common wheat – Triticum aestivum ssp. vulgare Vill. Host., hard wheat – Triticum durum Desf., and spelt – Triticum aestivum ssp. spelta (L.) Thell grains was investigated. Total protein, wet gluten, fiber, ash, carbohydrates, falling number, macronutrients (phosphorus, potassium, calcium, magnesium), and microelements (copper, iron, manganese, zinc) were determined. Also standard deviation, variability and correlation coefficients were calculated. Hard wheat and spelt lines were characterized by much higher contents of total protein, wet gluten, and falling number value than common wheat; however, the highest protein concentration and falling number was recorded in grains of hard wheat. Common wheat was distinguished by low ash content and the highest carbohydrates level. Higher percentage of macronutrients and microelements in grains of spelt and hard wheat, as compared to common wheat, confirms the usefulness of these species for foodstuff production. Among the qualitative traits studied, content of carbohydrates appeared to be the least variable (cv = 2.2%), while the highest variability (cv = 31.1%) was shown by fat content. Significant correlations for the following trait pairs were observed: protein–gluten, protein–carbohydrates, fat–ash, fat–falling number, carbohydrates– gluten, and ash–falling number.

PL

Badano skład chemiczny ziarna pszenicy zwyczajnej – Triticum aestivum ssp. vulgare Vill. Host., pszenicy twardej – Triticum durum Desf. i orkiszu pszennego – Triticum aestivum ssp. spelta (L.) Thell. Określono zawartość białka ogólnego, glutenu mokrego, włókna, tłuszczu, popiołu, węglowodanów, liczby opadania, makroelementów (fosforu, potasu, wapnia, magnezu) i mikroelementów (miedzi, żelaza, manganu, cynku). Obliczono także odchylenie standardowe, współczynniki zmienności oraz współczynniki korelacji. U badanych linii pszenicy twardej i orkiszu pszennego wykazano znacznie wyższą zawartość białka ogólnego, glutenu mokrego oraz wyższą liczbę opadania niż u odmiany pszenicy zwyczajnej, przy czym najwyższą zawartość białka i liczbę opadania stwierdzono w ziarnie pszenicy twardej. Pszenica zwyczajna wyróżniała się niską zawartością popiołu i największym udziałem węglowodanów. Wyższy udział makro- i mikroelementów w ziarnie orkiszu pszennego i pszenicy twardej, w porównaniu z pszenicą zwyczajną, potwierdza dużą przydatność tych gatunków w produkcji żywności. Spośród badanych cech jakościowych zawartość węglowodanów okazała się cechą najmniej zmienną (cv = 2,2%). Największą z kolei zmiennością (cv = 31,1%) charakteryzowała się zawartość tłuszczu. Wykazano istotne korelacje dla następujących par cech: białko–gluten, białko–węglowodany, tłuszcz–popiół, tłuszcz– liczba opadania, węglowodany–gluten i popiół–liczba opadania.

Słowa kluczowe

PL

wheat; plant species; winter wheat; hard wheat; spelt; grain quality; chemical composition; macronutrient; microelement; comparison

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2009
• Tom: 14
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.135-145,ref.

Twórcy

autor

Rachon L

• University of Life Sciences in Lublin, Akademicka 15, 20-950 Lublin, Poland

autor

Szumilo G.

Bibliografia

• Achremowicz B., Kulpa D., Mazurkiewicz J. 1999. Technologiczna ocena ziarna pszenic orkiszowych. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 360: 11-17.
• Bojńanska T., Francakova H. 2002. The use of spelt wheat (Triticum spelta L.) for baking applications. Rostlinna Vyroba, 48(4): 141-147.
• Campbell K. G. 1997. Spelt: agronomy, genetics and breeding. Plant Breeding Revievs, 15: 188-213.
• Ceglińska A., Cacak-Pietrzak G., Romanowski H., Nita Z. 2004. Wartość technologiczna polskiej pszenicy twardej. Prz. Zboż.-Młyn., 8: 4-6.
• Gąsiorowski H., Obuchowski W. 1978. Pszenica makaronowa durum. Post. Nauk Rol., 1 (166): 35-52.
• Grela E. R. 1996. Nutrient composition and content of antinutritional factors in spelt (Triticum spelta L.). J. Sci. Food. Agric., 71: 399-404.
• Lacko-Bartosova M., Redlova M. 2007. The significance of spelt wheat cultivated in ecological farming in the Slovak Republic. Proc. of the conference "Organic farming 2007".
• Makarska E., Kowalczyk A., Rachoń L. 2001. Zawartość mineralnych składników pokarmowych w ziarnie wybranych linii pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem i ochrony chemicznej. Biul. Magnezol., 6(1): 28-35.
• Marciniak A., Obuchowski W. 2006. Prozdrowotne właściwości ziarna zbóż. Prz. Zboż.-Młyn., 5: 11-13.
• Pałys E., Kuraszkiewicz R. 2003. Wpływ terminów siewu na wybrane cechy i plon ziarna orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta). Biul. IHAR, 228: 71-80.
• Rachoń L. 2001. Studia nad plonowaniem i jakością pszenicy twardej (Triticum durum Desf). Rozpr. Nauk., Wyd. AR, Lublin, 248 ss.
• Rachoń L., Kulpa D. 2004. Ocena przydatności ziarna pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) do produkcji pieczywa. Ann. UMCS, E., 59 (2): 995-1000.
• Rachoń L., Szumiło G. 2002. Plonowanie i jakość niektórych polskich i zagranicznych odmian i linii pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Pam. Puł., 130: 619-624.
• Rachoń L., Szumiło G. 2006. Plonowanie a opłacalność uprawy pszenicy twardej (Triticum durum Desf.). Pam. Puł., 142: 404-409.
• Schmitz K. 2005. Dinkel ein Getreide mit Zukunft fur die Backerei. Getreidetechnologie, 59 (1): 48-51.
• Segit Z., Szwed-Urbaś K. 2006. Ocena cech jakościowych ziarna wybranych linii pszenicy twardej. Biul. IHAR, 240/241: 75-82.
• Seiffert M. 2005. Herstellung von Dinkelspezialitaten mit Vorteigen. Getreidetechnologie, 59 (1): 26-35.
• Sulewska H., Nita Z., Kruczek A. 2005. Zróżnicowanie cech jakościowych wybranych genotypów orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.). Biul. IHAR, 235: 65-74.
• Szwed-Urbaś K. 1993. Zmienność ważniejszych cech użytkowych jarej pszenicy twardej z uwzględnieniem interakcji genotypowo-środowiskowej. Wyd. AR, Lublin, 159 (rozprawa habilitacyjna).
• Waga J. 2003. Zmienność niektórych frakcji w-gliadyn a zawartość białka ogółem w potomstwie orkiszu i odmiany Elena. Biul. IHAR, 228: 61-69.
• Ziarno zbóż i przetwory zbożowe. Oznaczanie ilości i jakości glutenu. Polski Komitet Normalizacyjny. PN-A-74041:1977.
• Zboża. Oznaczanie liczby opadania. Polski Komitet Normalizacyjny. PN-ISO 3093:1996.