Ocena zasobow wodnych gleby torfowo-murszowej na podstawie pomiarow pionowych zmian polozenia powierzchni gleby

• Autorzy: Oleszczuk R , Szatylowicz J , Brandyk T
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian zapasu wody i pionowych ruchów powierzchni przeprowadzone w latach 1996-1997 w profilu średniogłębokiej gleby torfowo-murszowej Mt II bc zlokalizowanej na torfowisku Kuwasy. Celem pracy było określenie zależności pomiędzy zapasami wody w rozpatrywanym profilu glebowym a zmianami położenia jego powierzchni. Zakresem badań terenowych objęto codzienne pomiary uwilgotnienia gleby, położenia zwierciadła wody gruntowej w studzience obserwacyjnej oraz pomiary pionowych ruchów powierzchni gleby. Do pomiarów uwilgotnienia w profilu glebowym wykorzystano metodę reflektometryczną (TDR). Obserwacje ruchów pionowych gleby prowadzono przy użyciu zainstalowanych na kwaterze pulsometrów. Na postawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w rozpatrywanej glebie amplituda zmian położenia powierzchni gleby wywołanych zmianami uwilgotnienia w procesach pęcznienia-kurczenia wynosi około 20 mm. Zapasy wody w rozpatrywanej glebie wykazują lepszą korelację ze zmianami położenia powierzchni gleby niż ze zmianami położenia zwierciadła wody gruntowej. Na podstawie badań terenowych opracowano liniową zależność pomiędzy zmianami położenia powierzchni gleby i zapasem wody w 1 m warstwie profilu, która może być wykorzystana do określania zapasów wody bez konieczności prowadzenia pomiarów uwilgotnienia gleby.

EN

Paper presents the research on the changes in soil water resources and vertical movements of the soil surface, carried out in years 1996 and 1997. The peat-moorsh soil profile with medium degree of decomposition, located within Kuwasy drainage-subirrigation system, was studied. The aim was to establish the relationship between water resources in studied soil profile and vertical changes of soil surface. The following parameters were measured in the field every day: soil moisture content, groundwater levels and soil surface level. Moisture contents were measured using the time domain reflectometry (TDR) method, whereas a soil surface elevation was measured by anchoring vertical roods and measuring the displacements relatively to a reference level. From field observations it was found that the soil surface moved depending on the amount of stored water and a maximum observed change was about 20 mm. Water resources in considered soil showed better correlation with the soil surface elevation than with the changes of groundwater level. On the basis of field observations the linear relationship between the soil surface elevation and water resources in 1 m layer of the soil profile was determined. This relationship may be used to estimating soil water resources without laborious measurements of soil moisture content.

Słowa kluczowe

PL

zasoby wodne; kurczenie gleb; gleby torfowo-murszowe; pecznienie gleb; ruchy pionowe powierzchni; zapas wody w gruncie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 477
• Opis fizyczny: s.121-128,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Oleszczuk R

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

autor

Szatylowicz J

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

autor

Brandyk T

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• Bronswijk J.J.B. 1991. Relation between vertical soil movements and water-content changes in cracking clays. Soil Sci. Soc. Am. J. 55: 1220-1226.
• Ilnicki P. 1967. Kurczliwość torfów w czasie suszenia w zależności od ich struktury i właściwości fizycznych. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. 76: 197-311.
• Mitchell A.R. 1991. Soil surface to estimate profile soil water. Irrig. Sci. 12: 1-6.
• Oleszczuk R. 1998. Analiza stosunków wodnych w profilu gleby torfowo-murszowej z uwzględnieniem zjawisk pęcznienia i kurczenia. Maszynopis pracy doktorskiej, Katedra Kształtowania Środowiska i Melioracji SGGW: 96 ss.
• STSC. 1996. STSC-Inc.-Statistical Graphics Corporation. STATGRAPHICS Plus - Statistical Graphics System - ver. 2.1, Rockville, Maryland, USA.
• Szuniewicz J. 1989. Retencja pulsacji i kształtowanie się stosunków wodnych w latach suchych w zmeliorowanych torfach mechowiskowych. Wiad. IMUZ 16(2): 169-183.