PL
Badano wolne i związane aminokwasy oraz kwasy fenolowe w glebach spod monokultury żyta oraz zmianowania. Oznaczenia wolnych i związanych aminokwasów dokonano na analizatorze aminokwasów, a kwasów fenolowych techniką chromatografii gazowej z detektorem masowym. Analizy wolnych i związanych aminokwasów przeprowadzono w czasie całego sezonu wegetacyjnego roślin. Najwyższe stężenia wolnych i związanych aminokwasów stwierdzono w obu badanych glebach po przezimowaniu. Wykazano wyższe koncentracje b-alaniny w glebach spod zmianowania niż w glebach spod monokultury żyta. W glebie spod monokultury żyta w stosunku do gleb spod żyta uprawianego w zmianowaniu stwierdzono wyższe stężenia proliny. Ponadto wykazano, że w glebie spod monokultury żyta sumaryczna ilość kwasów fenolowych jest 4-krotnie wyższa niż w glebie spod zmianowania. Spośród zidentyfikowanych kwasów fenolowych kwas wanilinowy występował w obu badanych glebach w najwyższych stężeniach, natomiast najniższe koncentracje chrakteryzowały kwas p-kumarynowy.
EN
Free and bound amino acids and phenolic acids in soils under continuous rye cropping and crop rotation were studied, Amino acids were determined using an amino acids analyser and phenolic acids with a gas chromatography-mass detector. Analyses of free and bound amino acids were performed in different phenological periods of plants. The highest concentrations of free and bound amino acids were found after wintering. Higher concentrations of b-alanine were found in the soils under crop rotation than in the soils under continuous rye cropping. The reverse was true of proline content, which was higher in soil under continuous rye cropping than in soils under crop rotation. Phenolic adds in soils of both types of cultivation were studied. In soil under continuous rye cropping the total amount of phenolic acids was four times higher than under crop rotation. From among all identified phenolic acids, vanillic acid appeared in both soils in the highest concentrations and p-coumaric acid was in the lowest concentrations.