EN
Most fruit-tree species, including pear (Pyrus) have genetically controlled ability to outcrossing (self-incompatibility). From the orchard practice point of view outcrossing is desired for obtaining acceptable yield level. So, the aim of the present study was to learn problem of self-incompatibility or cross-compatibility of six pear (P. communis) cultivars (Amfora, Radana, Red Williams, Carola, Conference, Dicolor) and wild ecotype of P. pyraster and the evaluation of investigated cultivars as good polinators for each other. The mode of pollination consists of intracultivar self- and cross-pollination and intercultivar diallel cross-pollination. The pollination was done in three different environmental conditions i.e. orchard, glasshouse and laboratory. Self-incompatibility or cross-compatibility of investigated cultivars was evaluated on the base of the pollen germination index (PGI). Six cultivars of pear and one ecotype of wild pear which were under investigation showed full self-incompatibility. In some inter-cultivar and interspecific pollinations full cross-incompatibility or unilateral incompatibility was observed.
PL
Wiele gatunków drzew owocowych, w tym także grusza (Pyrus), posiada genetycznie determinowaną skłonność do obcozapylenia (samoniezgodność gametofitowa). Z punktu widzenia praktyki sadowniczej zapylenie krzyżowe jest niezbędne dla uzyskania wysokiego plonowania. Dlatego celem niniejszej pracy było poznanie zjawiska samoniezgodności oraz zgodności i niezgodności krzyżowej u sześciu odmian gruszy domowej P. communis (Konferencja, Bonkreta Williamsa, Dicolor, Amfora, Radana, Carola) i dzikiego ekotypu P. pyraster oraz ocena przydatności wybranych odmian w charakterze dobrych zapylaczy. Pyłek poszczególnych zapylaczy umieszczony został na znamieniu słupka w kwiatach kastrowanych w stadium zamkniętego pąka kwiatowego. Sposób zapylenia obejmował: samo- i obcozapylenie w obrębie odmiany oraz zapylenie wszystkich badanych obiektów w układzie diallelicznym. Zapylanie wykonano w sadzie oraz w warunkach laboratoryjnych na odciętych pędach przy dwóch zakresach temperatury, tj. 20o C i 28o C. Obserwacje łagiewek wykonano przy użyciu mikroskopu fluorescencyjnego. Samoniezgodność, zgodność lub niezgodność krzyżową oceniono na podstawie indeksu kiełkowania pyłku (PGI). Badane sześć odmian gruszy uprawnej i jeden ekotyp dzikiej gruszy wykazały całkowitą samoniezgodność. W niektórych krzyżowaniach międzyodmianowych i międzygatunkowych obserwowano całkowitą lub jednostronną niezgodność.