Rola naturalnych substancji nieodzywczych pochodzenia roslinnego jako skladnikow zywnosci funkcjonalnej

• Autorzy: Kozlowska H , Troszynska A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dzięki postępowi wiedzy z zakresu wielu dziedzin nauki, dziś mamy pewność, że żywność obok podstawowych funkcji jakimi są zaspakajanie zapotrzebowania organizmu w niezbędne do życia składniki oraz dostarczanie psychicznej satysfakcji wynikającej z jej spożywania, pełni ważną funkcję trzecią a mianowicie obniża ryzyko zachorowania na szereg chorób cywilizacyjnych, jakimi są między innymi nowotwory i miażdżyca. Tą trzecią ważną funkcję żywności kształtują obecne w niej składniki odżywcze oraz związki zaliczane do grupy naturalnych substancji nieodżywczych (NSN). Żywność pochodzenia roślinnego zawiera wiele związków NSN. Do nich należą między innymi: związki fenolowe, powszechnie występujące w warzywach i owocach, glukozinolany, obecne w warzywach krzyżowych; fosforany inozytolu, w które zasobne są nasiona roślin strączkowych, oleistych i zboża oraz oligosacharydy, występujące głównie w nasionach roślin strączkowych. Związkom tym przypisuje się wiele korzystnych funkcji fizjologicznych, które związane są przede wszystkim z ich właściwościami przeciwutleniającymi.

EN

Due to the advance in different fields of science, we are sure that food, apart from basic functions i.e. providing the organism with compounds vital for living, providing psychological satisfaction resulting from the consumption, plays also an important role in inhibiting the incidences of civilization diseases i.e. tumours and arteriosclerosis. That third important function is shaped by the nutritive components and numerous compounds which can be rated among the group of Natural Non-nutritive Substances (NSN). Food of plant origin contains many NSN compounds, including phenolic compounds - present both in vegetables and fruit; glucosinolanes - Recurring in Cruciferae vegetables; inositol phosphates present in the seeds of grain legumes, oil plants and cereals; and also oligosaccharides occurring mainly in grain legume seeds. The mentioned compounds are characterized by numerous valuable physiological functions which are connected mostly with their antioxidative properties.

Słowa kluczowe

PL

wlasciwosci przeciwutleniajace; surowce roslinne; oligosacharydy; zwiazki fenolowe; zywnosc funkcjonalna; substancje nieodzywcze; fosforany inozytolowe; skladniki pokarmowe; glukozinolany

EN

antioxidant property; plant raw material; oligosaccharide; phenolic compound; functional food; nonnutritive component; inositol phosphate; nutrient; glucosinolate

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość. Suplement
• Rocznik: 1999
• Tom: 06
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.63-74,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kozlowska H

• Instytut Rozrodu Zwierzat i Badan Zywnosci PAN, 10-747 Olsztyn, ul.Tuwima 10

autor

Troszynska A.

Bibliografia

• [1] Bartosz G.: Druga twarz tlenu. PWN, Warszawa, 1995.
• [2] Baryłko-Pikielna N.: Postęp w analizie żywności. PWN, Warszawa, 1990.
• [3] Billington D. C.: The Inositol Phosphate. Chemical Synthesis and Biological Significance. VCH Weinheim, New York, Basel, Cambridge, 1993.
• [4] Ciska E.: Glukozinolany w warzywach z rodziny Cruciferae oraz zmiany ich zawartości pod wpływem wybranych procesów technologicznych. Praca doktorska wykonana w Oddziale Nauki o Żywności, Instytutu Rozrodu Zwierząd i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk, Olsztyn 1997.
• [5] Duthie G. G., Brown K. M.: Reducing the risk of cardiovascular disease.W: Functional Food, ed. Israel Goldberg, Champan and Flail, London, 1994, 19 - 38.
• [6] Fenwick G. R., Heaney R. K., Mullin W. J.: Glucosinolate and their break down products in food and food plants. CRC Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 18, 1983, 123 - 201.
• [7] Fox M. R. S., Tao S. H.: Antinutritive effects of phytate and other phosphorylated derivatives. Nutritional Toxicology, 3, 1989, 59.
• [8] Gillooly M., Bothwell T. H., Torrance J. D., Mac Phail A. P., Derman D. P., Bezwoda W. R., Mills W., Charlton R.W., Mayeta F.: The effects of organic acids, phytates and polyphenols on the absorption of iron from vegetables. Br. J. Nutr., 49, 1983, 331 - 343.
• [9] Goldberg I.: Funcionality of ingredients.W: Functional Food, ed. Israel Goldberg, Chapman and Hall, London, 1994, 6 - 7.
• [10] Halliwell B.: Oxidative stress, nutrition and helth. Free Radical Research, 25, 1996, 57 - 74.
• [11] Harbone J. B.: Ekologia biochemiczna. PWN, Warszawa, 1997.
• [12] Harland B. F., Morris E. R.: Phytate: a good or bad food component. Nutrition Research, 15, 5, 1995, 733.
• [13] Herman K.: Flavonols and flavones in food plants. A reviev. J. Food. Technol., 11, 1976, 433 - 448.
• [14] Hertog G. L., Hollman P. C. H., van de Putte B.: Content of potentially anticarcinogenic flavonoids of tea infusion, wines, and fruit juices. J. Agric. Food Chem., 41, 1993, 1242 - 1246.
• [15] Houseman R. A., de Bruyne K.: Phytin-Phosphor und Phytase- Ein Uberblik. Kraftfutter, 4, 1989, 113.
• [16] Huang M. T., Ferraro T., Flo Ch. T.: Cancer chemoprevention by phytochemicals in fruits and vegetables. W: Food Phytochemicals for Cancer Prevention I, eds. M. T. Huang, T. Osawa, R. Rosen. American Chemical Society, Washington, DC 1994, 2 - 16.
• [17] Kuhnau J.: The Flavonoids. A class of semi-essential food component: their role in human nutrition. World Review of Nutrition and Dietetics, 24, 1976, 117 - 191.
• [18] Lutomski J., Alkiewicz J.: Leki roślinne w profilaktyce i terapii. PZWN, Warszawa, 1993.
• [19] Masai T., Wada K., Hayakawa K., Yoshihara I., Mitsuoka T.: Effects of soybean oligoccharides on human intestinal flora and metabolic activites. Japan J. Bacteriol., 42, 1987, 313 - 318.
• [20] Messina M., Messina V.: The second golden age of nutrition. W: Food Phytochemicals For Cancer Prevention, eds. M. T. Huang, T. Osawa, Chi. T. Ho, R. T. Rosen. American chemical Society, Washington, DC 1994.
• [21] Milner J. A.: Reducing the risk of cancer. W: Funktional Food, ed. Israel Goldberg, Chapman and Hall, London, 1994, 39 - 70.
• [22] Naczk M., Amarowicz R., Shahidi F.: α-galactosides of sucrose in foods: composition, flatulencecausing effects, and removel. W: Antinutrients and Phytochemicals in Food, ed. Fereidoon Shahidi, American Chemical Society, Washington, DC, 1997, 127 - 151.
• [23] Namiki M.: Antioxidant/antimutagens in food. CRC Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 29, 1990, 273 - 300.
• [24] Okuda T.: Natural polyphenols as antioxidants and their potential use in cancer prevention. W: Polyphenolic Phenomena, ed. A Scalbert, INRA, Paris,1993, 222 - 225.
• [25] Ożarowski A., Jaroniewski W.: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. IWZZ, Warszawa, 1989.
• [26] Rice-Evans C., Miller N. J., Paganga G.: Structure - antioxidant activity relationships of flavonoids and phenolic acids. Free Radie. Biol. Med., 20, 1996, 933 - 956.
• [27] Shamsuddin A. M.: Inositol phoshates have novel anticancer function. Nonisoflavone Soybean Anticarcinogens, 1995, 725.
• [28] Saito Y., Takano T., Rowland I.: Effect of soybean oligosaccharides on the humman gut microflora in vitro culture. Microbial Ecol. Health Dis., 5, 1992, 105 - 111.
• [29] Smith T. J., Yang Ch. S.: Effects of food phytochemicals on xenobiotic metabolism and tumorigenesis. W: Food Phytochemicals for Cancer Prevention I, eds. M. T. Huang, T. Osawa, Ch. T. Ho, R. Rosen, American Chemical Society, Washington, DC 1994, 18 - 48.
• [30] Shahidi F., Naczk M.: Food Phenolics. Sources, chemistry, effects applications. Technomic Publishing Company, Inc. 1995.
• [31] Stamanoni Ch. R.: The role of sensory analysis in determining product quality and in quality control. Lebensmittel-Technologie, 27, 10, 1944, 322 - 329.
• [32] Steinmetz K. A., Potter J. D.: Vegetables, fruit, and cancer. I Epidemiology, II Mechanisms, Reviev, Cancer Causes and Control, 2, 1993, 325 - 427.
• [33] Thompson L., U.: Antioxidants and hormone-mediated health benefis of whole grains. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 34, 1994, 473.
• [34] Tomomatsu H.:Health effects of oligosaccharides. Food Technol., 48, 1994, 61 - 62.
• [35] Troszyńska A., Honke J., Waszczuk K., Kozłowska H.: Oligosacharides content in legume seeds and their changes during sterilization. W: Proceeding of 2nd European Conference on Grain Legume, Copenhagen, 1995, 288.
• [36] Williamson G., Faulkner K., Plumb.: Glucosinolates and phenolics as antioxidants from plant foods. European Journal of Cancer Prevention, 7, 1998, 17 - 20.
• [37] Wolters M. G. E., Diepenmaat H. B., Hermus R. J. J., Vorhagen A. G. J.: Relation between in vitro availability of minerals and composition: a mathematical model. J. Food Sci., 6, 1993, 1349.