Impact of agglomerations on social, agricultural and environmental transformations of neighbouring municipalities

• Autorzy: Badach E. , Cymanow P.

Warianty tytułu

PL

Wpływ aglomeracji na przeobrażenia społeczne i rolnośrodowiskowe gmin ościennych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The main research objective was to define the intensity of migration processes in metropolitan areas, and highlight the scale of deagrarisation processes in neighbouring regions where agricultural functions are on the decline. The article presents the dynamics of changes related to the number of agricultural farms located in suburban areas in the years 1996-2010. It also includes an analysis of population flows between the city and the countryside. The study covers 4 agglomerations – Warszawa, Kraków, Wrocław and Poznań – and includes all the municipalities adjacent to the abovementioned cities. The study is based on data from the last three Agricultural Censuses and resources from the Local Data Bank. The data was used to create linear models illustrating tendency and dynamics indicators. In each of the agglomerations, it is possible to observe a visible decrease in the number of agricultural farms, whereas this phenomenon is the most conspicuous in municipalities located around Warszawa and Kraków. This points to increased dynamics of urbanisation processes with regard to major cities in Poland. Detailed analysis points to the concentration of capital and the related departure from the agricultural function in municipalities located in the direct vicinity of main transit routes. The analysis of population flows reveals that the dominant direction of migration is towards suburban municipalities. Apart from accessibility in terms of transport, the most significant factors, when it comes to making decisions on where to settle, include the attractive landscape and outstanding natural features of neighbouring municipalities. Models of trend estimation developed for individual municipalities, which describe the extent of migration from cities to neighbouring municipalities, expressly point to the increasing degree of this phenomenon. The greatest flow in this direction was observed in the years 2008-2010.

PL

Podstawowym celem badawczym było określenie intensywności procesów migracyjnych na obszarach metropolitarnych, a także ukazanie skali procesów dezagraryzacyjnych, zachodzących na terenach ościennych o zanikających funkcjach rolniczych. Przedstawiono dynamikę zmian w zakresie liczby gospodarstw rolnych zlokalizowanych na obszarach podmiejskich w latach 1996-2010. Dokonano także analizy przepływów ludności w relacji miasto – wieś. Badaniami objęto 4 obszary aglomeracyjne: Warszawę, Kraków, Wrocław i Poznań. Uwzględniono wszystkie gminy graniczące bezpośrednio z wymienionymi miastami. Do badań wykorzystano dane pochodzące z trzech ostatnich Powszechnych Spisów Rolnych oraz dane z zasobów Banku Danych Lokalnych GUS. Posłużyły one do konstrukcji liniowych modeli tendencji rozwojowej oraz indeksów dynamiki. W każdym z obszarów aglomeracyjnych obserwowano wyraźny spadek liczby gospodarstw rolnych, przy czym zjawisko to najsilniej uwidoczniło się wśród gmin zlokalizowanych wokół Warszawy i Krakowa. Świadczy to o zdynamizowaniu procesów urbanizacyjnych w odniesieniu do największych ośrodków krajowych. Szczegółowa analiza danych wskazuje na koncentrację kapitału i związane z tym odchodzenie od funkcji rolniczej w gminach położonych w sąsiedztwie głównych szlaków tranzytowych. Analiza przepływu ludności wskazuje na przewagę migracji w kierunku gmin podmiejskich. Poza elementem dostępności komunikacyjnej priorytetem w wyborach osadniczych jest również atrakcyjność krajobrazowa i walory przyrodnicze gmin ościennych. Opracowane dla poszczególnych gmin modele tendencji rozwojowej opisujące poziom napływu ludności z miast do gmin ościennych jednoznacznie wskazują na narastanie skali zjawiska. Największe napływy zaobserwowano w latach 2008-2010.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of the Polish Association of Agricultural and Agrobusiness Economists
• Rocznik: 2019
• Tom: 21
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.24-35,fig.,ref.

Twórcy

autor

Badach E.

• Department of Statistics and Social Policy, Faculty of Agriculture and Economics, University of Agricultue in Krakow, 21 Mickiewicza Av., 31-120 Krakow, Poland

autor

Cymanow P.

• Department of Economics and Food Economy, Faculty of Agriculture and Economics, University of Agricultue in Krakow, 21 Mickiewicza Av., 31-120 Krakow, Poland

Bibliografia

• Davin Louis, Leo Degeer, Jean Paelinck. 1959. Dynamique économique de la region liégeoise (Economic dynamics of the Liège region. Growth problems). Editions l’A.S.B.L. Le Grand Liège.
• Domański Ryszard (ed.). 2000. Nowe problemy rozwoju wielkich miast i regionów (New development issues of large cities and regions). Biuletyn KPZK PAN 192: 1-309.
• Domański Bolesław. 2008. Rozwój polskich metropolii a regiony peryferyjne. Bezpowrotna separacja czy współzależność rozwoju? [W] Rola polskich aglomeracji wobec wyzwań Strategii Lizbońskiej (Development of Polish metropolies vs peripheral areas. Irrevocable separation or co-dependence?) Studia KPZK PAN CXX: 135-143.
• Dziewoński Kazimierz, Leszek Kosiński. 1964. Rozmieszczenie ludności w Polsce w XX w. (Distribution of population in Poland in the 20th century). Przegląd Geograficzny 36 (1): 3-36.
• Gaczek Wanda Maria. 2006. Polaryzacja czy wyrównywanie szans rozwoju gospodarczego w regionach Polski (Polarisation or equalisation of opportunities related to economic growth in the regions of Poland). Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu 1143: 23-37.
• Gorzelak Grzegorz, Marek Kozak. 2008. Poland. [In] EU Cohesion Policy after Enlargement, eds. Michael Baun, Dan Marek, 141-164. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Grzeszczak Jerzy. 1999. Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej (Growth poles vs forms of polarised space). IGiPZ PAN Prace Geograficzne 173: 1-90.
• Heffner Krystian. 2014. Kierunki zmian w przestrzeni wiejskiej Polski – wpisywanie się w przestrzeń wsi europejskiej (Trends in the transformations observed in the rural areas of Poland – integration with the European rural space). Studia KPZK PAN CLVI: 32-56.
• Heffner Krystian. 2015. Obszary funkcjonalne miast – problemy z kształtowaniem i funkcjonowaniem obszarów wiejskich (Functional areas in the cities – problems with the shaping and functioning of rural areas). Studia KPZK PAN CLXI: 60-65.
• Iwanicka-Lyra Elżbieta. 1969. Delimitacja aglomeracji wielkomiejskich w Polsce (Delimitation of metropolitan agglomerations in Poland). Warszawa: PWN.
• Kołodziejski Jerzy, Tomasz Parteka. 2001. Kształtowanie ładu przestrzennego polskich metropolii w procesie transformacji ustrojowej III RP (Shaping the spatial organization of Polish metropolies in the process of political transformation in the Third Republic of Poland). Biuletyn KPZK PAN 193: 33-76.
• Korcelli Piotr (ed). 1996. Aglomeracje miejskie w procesie transformacji: I i II (Urban agglomerations in transformation: I and II). Zeszyty Instytutu Geografii I Przestrzennego Zagospodarowania PAN 41: 5-12 and 42: 1-79.
• Lisowski Andrzej. 2005, Geografia jako nauka chorologiczna. [W] Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie. Podstawowe idee i koncepcje w geografii (Geography as a chorological branch of science. [In] Geography as a study of space, environment and landscape. Basic ideas and concepts in geography), eds. Wiesław Maik, Krystyna Rembowska, Andrzej Suliborski 25-49. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Mlek Magdalena, Tadeusz Zipster. 2007. Szanse rozwoju małych miast w obszarze metropolitalnym a kształtowanie sieci komunikacyjnej. [W] Małe miasta w obszarach metropolitalnych (Growth opportunities for small towns in a metropolitan area vs shaping the transport network. [In] Small towns in metropolitan areas), eds Krystian Heffner, Tadeusz Marszał, 26-44. Warszawa: KPZK PAN.
• Parysek Jerzy. 2010. Aglomeracja poznańska – wybrane problemy rozwoju i funkcjonowania. [W] Wyzwania i kierunki rozwoju aglomeracji poznańskiej (The Poznań agglomeration – selected issues of growth and functioning. [In] Challenges and trends in the growth of the Poznań agglomeration), eds Jerzy Parysek, Lucyna Wojtasiewicz, Bohdan Gruchman, 7-51. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Satoła Łukasz 2014. Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości na przykładzie podatku od nieruchomości. (Impact of communal tax policy on the level of entrepreneurship - on the example of property tax). Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 40 (4): 238-247.
• Smętkowski Maciej. 2009. Nowe relacje między metropolią i regionem: od terytorialnej do sieciowej organizacji przestrzeni. [W] Czy metropolia jest miastem? (New relationships between a metropolis and the region: from territorial space organisation to creating a network. [In] Is metropolis a city?), ed. Bohdan Jałowiecki, 26-49. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Smętkowski Maciej, Bohdan Jałowiecki, Grzegorz Gorzelak. 2008. Obszary metropolitalne w Polsce: problemy rozwojowe i delimitacja (Delimitation and development issues related to metropolitan areas in Poland). EUROREG reports and analyses. Warszawa: Centre for European Regional and Local Studies EUROREG.
• Stryjakiewicz Tadeusz. 2009. The old and the new in the geographical pattern of the Polish transition. Acta Universitatis Palackianae Olomucenisis. Geographica 1: 5-24.
• Wilkin Jerzy. 2007. Obszary wiejskie w warunkach dynamizacji zmian strukturalnych. Analizy ekspertów dotyczące strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do 2020 roku. Tom 1 (Rural areas faced with dynamic structural transformation. Expert analyses for the social and economic development strategy for Eastern Poland until 2020, vol. 1). Warszawa: MRR.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.6023