Zawartość karotenoidów w wybranych sokach marchwiowych pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej przeznaczonych do spożycia dla niemowląt i dorosłych

• Autorzy: Kazimierczak R. , Hallmann E. , Sulek M.

Warianty tytułu

EN

Content of carotenoids in selected carrot juices from organic ant conventional production and intended for consumption by infants and adults

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeanalizowano i oceniono zawartość związków karotenoidowych w wybranych sześciu sokach marchwiowych zakupionych na polskim rynku, w tym w sokach pochodzących z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Wśród badanych soków dwa produkty były przeznaczone dla niemowląt, zaś jeden to sok jednodniowy o krótkim terminie przydatności do spożycia. Zawartość karotenoidów w badanych produktach oznaczono metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). W celu zidentyfikowania poszczególnych związków karotenoidowych wykorzystano wzorce w postaci β-karotenu, α-karotenu, zeaksantyny i luteiny – o czystości 99,98 %. Wykazano, że marka soku miała istotny wpływ na zawartość związków bioaktywnych w produktach. Średnio soki z produkcji konwencjonalnej zawierały istotnie (p ≤ 0,05) więcej karotenoidów ogółem niż soki ekologiczne, a jednocześnie nie różniły się pod względem zawartości poszczególnych związków, jak: β-karoten, α-karoten, luteina i zeaksantyna. Soki przeznaczone dla dorosłych były bardziej zasobne w karotenoidy ogółem oraz zawierały więcej suchej masy niż soki dla niemowląt. Wśród soków różnych marek wyróżniał się sok konwencjonalny 4 Kon D charakteryzujący się największą zawartością karotenoidów, w tym β- i α-karotenu. Najzasobniejszy w ksantofile (zeaksantynę i luteinę) był produkt konwencjonalny 6 Kon D. Uzyskane wyniki badań stanowią ważne potwierdzenie dla konsumentów, że soki marchwiowe dostępne na polskim rynku są cennym źródłem karotenoidów, a zwłaszcza β-karotenu i luteiny o pozytywnym wpływie na zdrowie człowieka, dlatego powinny być obecne w codziennej diecie dzieci i osób dorosłych.

EN

In the research study, the content of carotenoid compounds was analysed and assessed in six selected carrot juices purchased on the Polish market, including the juices coming from the organic and conventional production. Of the juices analysed, two products were intended for infants and one was a good-for-one-day juice with a short shelf-life. The carotenoid content in the products analysed was determined by a high performance liquid chromatography (HPLC). To identify individual carotenoid compounds, there were used external standards in the form of β-carotene, α-carotene, zeaxanthin, and lutein of 99.98 % purity. It was proved that the juice brand had a significant effect on the content of bioactive compounds in the juices. On average, the juices from conventional production contained significantly (p ≤ 0.05) more carotenoids in total than the organic juices but they did not differ in terms of the content of individual compounds, such as β-carotene, α-carotene, lutein, and zeaxanthin. The juices intended for adults were richer in total carotenoids and they contained more dry matter than the juices for infants. Of the juices of different brands, the conventional 4 Kon D juice stood out; it was characterised by the highest carotenoid content, including β- and α-carotene. The conventional 6 Kon D juice was the richest in xanthophylls (zeaxanthin and lutein). The study results obtained constitute an important evidence for consumers that the carrot juices available on the Polish market are a valuable source of carotenoids, especially of β-carotene and lutein, and their impact on human health is positive; therefore, they should be present in the daily diet for children and adults.

Słowa kluczowe

PL

soki; soki warzywne; soki przecierowe; soki swieze; sok marchwiowy; zywnosc prozdrowotna; zywnosc ekologiczna; zywnosc konwencjonalna; karotenoidy; alfa-karoten; beta-karoten; luteina; zeaksantyna; zawartosc karotenoidow; wlasciwosci prozdrowotne; analiza zywnosci

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2018
• Tom: 25
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.81-92,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kazimierczak R.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Ul. Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

autor

Hallmann E.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Ul. Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

autor

Sulek M.

• Katedra Żywności Funkcjonalnej, Ekologicznej i Towaroznawstwa, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Ul. Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• [1] AIJN European Fruit Juice Association: Liquid fruit market report. 2016, pp. 24-37. [on line]. Dostęp w Internecie [02.05.2017]: http://www.aijn.org/files/default/aijn2016-market-report.pdf
• [2] Arscott S.A., Howe J.A., Davis Ch.R., Tanumihardjo S.A.: Carotenoid profiles in provitamin Acontaining fruits and vegetables affect the bioefficacy in Mongolian gerbils. Exp. Biol. Med. (Maywood), 2010, 235, 839-848.
• [3] Baranska M., Baranski R., Schulz H., Nothnagel T.: Tissue-specific accumulation of carotenoids in carrot roots. Planta (Berl.), 2006, 224, 1028-1037.
• [4] Barański M., Średnicka-Tober D., Volakakis N., Seal C., Sanderson R., Stewart G.B., Benbrook C., Biavati B., Markellou E., Giotis C., Gromadzka-Ostrowska J., Rembiałkowska E., Skwarło-Sońta K., Tahvonen R., Janovska D., Niggli U., Nicot P., Leifert C.: Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: A systematic literature review and meta-analyses. Brit. J. Nutr., 2014, 112, 794-811.
• [5] Berger M., Küchler T., Maaßen A., Busch-Stockfisch M., Steinhart H.: Correlations of carotene with sensory attributes in carrots under different storage conditions. Food Chem., 2008, 106, 235-240.
• [6] Chilczuk B., Perucka I., Materska M., Buczkowska H.: Zawartość luteiny, zeaksantyny i β-karotenu w liofilizowanych owocach wybranych odmian Cucurbita maxima D. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 2 (93), 139-150.
• [7] Fiedor J., Burda K.: Potential role of carotenoids as antioxidants in human health and disease. Nutrients, 2014, 6 (2), 466-488.
• [8] Gąstoł M., Domagała-Świątkiewicz I., Krośniak M.: Właściwości prozdrowotne produktów i przetworów uzyskanych metodami ekologicznymi i konwencjonalnymi – analiza porównawcza. [on line]. UR w Krakowie. Dostęp w Internecie [02.05.2017]: http://docplayer.pl/12612675-Wlasciwosciprozdrowotne-produktow-i-przetworow-uzyskanych-metodami-ekologicznymi-ikonwencjonalnymi-analiza-porownawcza-sprawozdanie-merytoryczne.html
• [9] Groele B.: Soki klarowne, naturalnie mętne, przecierowe lub z dodatkiem przecieru. Przem. Ferm. Owoc. Warz., 2010, 7-8, 3.
• [10] Hallmann E., Sikora M., Rembiałkowska E., Marszałek K., Lipowski J.: Wpływ procesu pasteryzacji na wartość odżywczą soku marchwiowego z produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. J. Res. Appl. Agric. Eng., 2011, 56 (3), 133-137.
• [11] Helsper J.P.F.G., Vos de C.H.R., Mass F.M., Jonker H.H., Broeck van der H.C., Jordi W., Pot C.S., Keizer L.C.P., Schapendong A.H.C.M.: Response of selected antioxidants and pigments in tissues of Rosa hybrida and Fuchsia hybrida to supplemental UV–A exposure. Physiol. Plant., 2003, 117, 171-178.
• [12] Jarczyk A., Płocharski W: Technologia produktów owocowych i warzywnych. Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Humanistycznej, Skierniewice 2010.
• [13] Kazimierczak R.: Wpływ ekologicznego i konwencjonalnego systemu produkcji rolniczej na wybrane parametry jakości buraka ćwikłowego, marchwi i soku marchwiowego. Wyd. SGGW, Warszawa 2016, ss. 48-49, 135-141.
• [14] Klimczak I., Gliszczyńska-Świgło A., Malicka A.: Wpływ przechowywania i rodzaju opakowania na zawartość kwasu askorbinowego w wybranych sokach owocowych dla niemowląt. Zesz. Nauk. UE w Poznaniu, 2011, 205, 24-32.
• [15] Matt D., Rembiałkowska E., Luik A., Peetsmann E., Pehme S.: Quality of Organic vs. Conventional Food and Effects on Health. Report. [on line]. Estonian University of Life Sciences, 2011. Dostęp w Internecie [02.05.2017]: http://orgprints.org/19504/1/Report_2011_%281%29.pdf
• [16] Michalak-Majewska M., Żukiewicz-Sobczak W., Kalbarczyk J.: Ocena składu i właściwości soków owocowych. Bromat. Chem. Toksykol., 2009, 42 (3), 836-841.
• [17] Michalska A.: Naturalne przeciwutleniacze występujące w żywności. Występowanie przeciwutleniaczy w ziarniakach zbóż. W: Przeciwutleniacze w żywności. Aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne. Red. W. Grajek. WNT, Warszawa 2007, ss. 187-201.
• [18] Murillo E., Melendez-Martinez J.A., Portugal F.: Screening of vegetables and fruits from Panama for rich sources of lutein and zeaxanthin. Food Chem., 2010, 122, 167-172.
• [19] Ötles S., Ҫagindi Ö.: Carotenoids as natural colorants. In: Food Colorants. Chemical and Functionals Properties. Ed. C. Socaciu. CRC Press, Boca Raton, USA, 2008, pp. 51-70.
• [20] PN-EN 12145:2001: Soki owocowe i warzywne. Oznaczanie całkowitej suchej substancji. Metoda grawimetryczna oznaczania ubytku masy w wyniku suszenia.
• [21] Stracke B.A., Rufer C.E., Bub A., Briviba K., Seifert S., Kunz C., Watzl B.: Bioavailability and nutritional effects of carotenoids from organically and conventionally produced carrots in healthy men. Brit. J. Nutr., 2009, 101, 1664-1672.
• [22] Strojewska I.: Spożycie owoców, warzyw i ich przetworów w Polsce. Biuletyn Informacyjny Agencji Rynku Rolnego, 2015, 3, 2.
• [23] WHO: Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. WHO Technical Report Series #916. [on line]. WHO, Geneva 2003. Dostęp w Internecie [02.05.2017]: http://www.who.int/ dietphysicalactivity/publications/trs916/en/gsfao_introduction.pdf
• [24] Wiktorowska-Owczarek A., Nowak J.Z.: Patogeneza i profilaktyka AMD: Rola stresu oksydacyjnego i antyoksydantów. Post. Hig. Med. Dośw., 2010, 64, 333-343.
• [25] Wołosiak R., Miłosz K.: Porównanie jakości wybranych soków marchwiowych i pomidorowych. Bromatol. Chem. Toksykol., 2012, 3, 711-716.
• [26] Van de Vijver L.P., van Vliet M.E.: Health effects of an organic diet – consumer experiences in the Netherlands. J. Sci. Food Agric., 2012, 92 (14), 2923-2927.
• [27] Yiridoe E.K., Bonti-Ankomah S., Martin R.C.: Comparison of consumer perceptions and preference toward organic versus conventionally produced foods: A review and update of the literature. Renew. Agric. Food Syst., 2005, 20, 193-205.

Identyfikatory

DOI

10.15193/ZNTJ/2018/115/235