Trace fossils in the Lower Cambrian sequence in the Swietokrzyskie Mountains, Central Poland

• Autorzy: Orlowski S.

Warianty tytułu

PL

Ślady organiczne w profilu kambru dolnego gór Świętokrzyskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Cambrian sequence of the Świętokrzyskie Mts. (Holy Cross Mts.) is rich both in body fossils and trace fossils. The paper presents results of examination of all Lower Cambrian trace fossils except trilobite traces. The Lower Cambrian trace fossils include 19 ichnogenera (19 ichnospecies). Four new trace fossils have been described: Multilamella spatiosa ichnogen. et ichnosp. n., Elingua convexa ichnogen. et ichnosp. n., Cochlichnus annulatus ichnosp. n., and Cylindrichnus operosus ichnosp. n. The trace fossil communities were used to characterize the environmental conditions for each formation recognized in the Lower Cambrian sequence of the Świętokrzyskie Mts.

PL

W pracy przedstawiono opisy i rozprzestrzenienie śladów organicznych w profilu skał kambru dolnego (fig. 1). Zespół śladów organicznych jest najbogatszy w skałach tego właśnie oddziału kambru Gór Świętokrzyskich, gdyż obejmuje 19 ichnorodzajów z 19 ichnogatunkami. Kolekcja śladów została poddana krytycznej analizie, przedstawiono ich opisy wraz z dokumentacją, przy czym w pracy zamieszczono jedynie ślady organiczne dające się sklasyfikować. Większość opisanych tu ichnorodzajów i ichnogatunków znana jest ze skał kambru dolnego wielu profilów Europy i świata, ale są też nowe ichnogatunki: Cochlichnus annulatus, Cylindrichnus operosus oraz nowe ichnorodzaje wraz z ichnogatunkami: Multilamella spatiosa, Elingua convexa. Zespoły śladów organicznych wykorzystano dla odtworzenia środowiska sedymentacji formacji skalnych kambru dolnego. Najpełniejsza charakterystyka ichnologiczna możliwa jest dla piaskowców z Ociesęk (fm). Należą one do facji Cruziana i zostały osadzone w dolnej części strefy litoralnej w pobliżu granicy falowania. Natomiast w obrębie formacji o przewadze skał ilastych (formacja łupków Czarnej, formacja łupków z Kamieńca) zespoły śladów organicznych są znacznie uboższe. Różnice w zespołach śladów organicznych i w litologii sugerują iż łupki Czarnej (fm) i łupki Kamieńca (fm) osadziły się w zbiorniku głębszym niż piaskowce z Ociesęk (fm).

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1989
• Tom: 34
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.211-231,fig.,ref.

Twórcy

autor

Orlowski S.

• Wydzial Geologii, Uniwersytet Warszawski, Al. Zwlrki i Wigury 93, 02-089 Warsaw, Poland

Bibliografia

• ALPERT, S. P. 1973. Bergaueria Prantl (Cambrian and Ordovician) a probable actinian trace fossils. — J. Palaeont., 47, 919—924.
• ALPERT, S. P. 1975. Planolites and Scolithos from the Upper Precambrian-Lower Cambrian, White-Inyo Mountains, California. — Ibidem, 49, 509—521.
• ALPERT, S. P. 1977. Trace fossils and the basal Cambrian boundary. — Geol. J., spec, issue, 9, 1—8.
• BALDWIN, C. T. 1977. The stratigraphy and facies associations of the trace fossils in some Cambrian and Ordovician rocks of north western Spain. — Ibidem, spec, issue, 9, 9—40.
• BANKS, N. L. 1970. Trace fossils from the late Precambrian and Lower Cambrian of Finnmark, Norway. — Ibidem, spec, issue, 3, 19—34.
• COWIE, J. W. and SPENCER, A. M. 1970. Trace fossils from the late Precambrian/Lower Cambrian of East Greenland. — Ibidem, spec, issue, 3, 91—100.
• CRIMES, T. R. 1969. Trace fossils from the Cambro-Ordovician rocks of North Wales and their stratigraphic significance. — Ibidem, 6, 2, 333—338.
• CRIMES, T. R. 1970a. The significance of trace fossils in sedimentology, stratigraphy and palaecology with examples from Lower Palaeozoic strata. — Ibidem, spec, issue, 3, 101—126.
• CRIMES, T. R. 1970b. Trilobite tracks and other trace fossils from the Upper Cambrian of North Wales. — Ibidem, 7, 47—68.
• CRIMES, T. R. 1975. The stratigraphic significance of trace fossils. — In: R. W. Frey (ed.), The Study of Trace Fossils, 109—130. Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York.
• CRIMES, T. R., LEGG, I., MARCOS, A. and ARBALEYA, M. 1977. ?Late Precambrian-low Lower Cambrian trace fossils from Spain. — Geol. J., spec, issue, 9, 91—138.
• CRIMES, T. R. and ANDERSON, M. M. 1985. Trace fossils from late Precambrian-Early Cambrian strata of southeastern Newfoundland (Canada): temporal and environmental implications. — J. Paleont., 59, 2, 310—343.
• CZARNOCKI, J. 1919. Stratigraphy and tectonics of the Święty Krzyż Mountains. — Prace Tow. Nauk. Warsz., III Wydział Nauk. Mat. Przyr. 1—172 (in Polish).
• FEDONKIN, M. A. 1977. Precambrian-Cambrian ichnocoenoses of the east European platform. — Geol. J., spec, issue, 9, 183—194.
• FEDONKIN, M. A. 1981. White Sea biota of Vendian. Nauka, 3—99.
• FREY, R. W. (ed.) 1975. The Study of Trace Fossils. 1—562. Springer Verlag, Berlin, Heidelberg, New York.
• FÜRSICH, F. T. 1974. On Diplocraterion Torell, 1870 and the significance of morphological features in vertical, spreitenbearing, U-shaped trace fossils. — J. Paleont., 48, 952—962.
• HÄNTZSCHEL, W. 1962. Trace fossils and problematica. In: R. C. Moore (ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology, (W), 177—245. Geol. Soc. Amer. and Univ. Kansas Press, Lawrence.
• HÄNTZSCHEL, W. 1975. Trace fossils and problematica. In: R. C. Moore (ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology. (W) suppl. 1, 2—259. Geol. Soc. Amer. and Univ. Kansas Press, Lawrence.
• JAEGER, H. and MARTINSSON, A. 1980. The Early Cambrian trace fossil Plagiogmus in its type area. — Gcol. Fören. Stock. Förh., 102, 2, 117—126.
• KOWALSKI, W. R. 1978. Critical analysis of Cambrian Ichnogenus Plagiogmus Roedel, 1929. — Ann. Soc. Geol. Pol., 48, 333—344.
• KOWALSKI, W. R. 1983. Stratigraphy of the Upper Precambrian and lowest Cambrian strata in southern Poland. — Acta Geol. Polonica, 33, 1—4, 183—218.
• KSIĄŻKIEWICZ, M. 1977. Trace fossils in the Flysch of the Polish Carpatians.— Palaeont. Polonica, 36, 5—204.
• LENDZION, K., MOCZYDŁOWSKA, M. and ŻAKOWA, H. 1982. A new look at the Bazów Cambrian sequence (Southern Holy Cross Mts). — Bull. Ac. Pol. Sci., Ser. Terre, 30, 1—2, 67—75.
• MARTINSSON, A. 1965. Aspects of Middle Cambrian thanatotope of Öland. — Geol. For. Stock. Förh., 87, 182—227.
• MARTINSSON, A. 1970. Toponomy of trace fossils. — Geol. J., spec, issue, 3, 323—330.
• MICHELAU, P. 1956. Belorhaphe kochi (Ludwig, 1869), eine Wurmspur im europäischen Karbon. — Geol. Jb., 71, 299—330.
• ORŁOWSKI, S. 1968. Upper Cambrian fauna of the Holy Cross Mts. — Acta Geol. Polonica, 18, 257—291.
• ORŁOWSKI, S. 1974. Lower Cambrian biostratigraphy in the Holy Cross Mts., based on the trilobite family Olenellidae. — Ibidem, 24, 1—16.
• ORŁOWSKI, S. 1975. Cambrian and Upper Precambrian lithostratigraphic Units in the Holy Cross Mts. — Ibidem, 25, 431—448.
• ORŁOWSKI, S. 1985a. Lower Cambrian and its trilobites in the Holy Cross Mts. — Ibidem, 35, 3—4, 231—250.
• ORŁOWSKI, S. 1985b. New data on the Middle Cambrian trilobites and stratigraphy in the Holy Cross Mts. — Ibidem, 35, 3—4, 251—263.
• ORŁOWSKI, S. 1987. Stratigraphy of the Lower Cambrian in the Holy Cross Mountains, Central Poland. — Bull. Ac. Pol. Sci., Earth Sci., 35, 1, 91—96.
• ORŁOWSKI, S., RADWAŃSKI, A. and RONIEWICZ, P. 1970. The trilobite ichnocoenoses in the Cambrian sequence of the Holy Cross Mountains. — Geol. J., spec, issue, 3, 345—360.
• ORŁOWSKI, S., RADWAŃSKI, A. and RONIEWICZ, P. 1971. Ichnospecific variability of the Upper Cambrian Rusophycus from the Holy Cross Mts. — Acta Geol. Polonica, 21, 341—348.
• ORŁOWSKI, S. and WAKSMUNDZKI, В. 1986. The oldest Hyolitha in the Lower Cambrian of the Holy Cross Mountains. — Ibidem, 36, 1—3, 225—231.
• OSGOOD, R. G. 1970. Trace fossils of the Cincinnati Area. — Paleont. Americana, 6, 281—441.
• PACZEŚNA, J. 1985. Ichnogenus Paleodictyon Meneghini from the Lower Cambrian of Zbilutka (Góry Świętokrzyskie Mts.). — Kwart. Geol., 29, 3—4, 589—596.
• PACZEŚNA, J. 1986. Upper Vendian and Lower Cambrian ichnoceoneses of Lublin Region.— Bull. IG, 355, 31—47.
• PAMBERTON, S. G. and FREY, R. W. 1982. Trace fossils nomenclature and the Planolites — Paleophycus dilemma. — J. Paleont., 56, 4, 843—881.
• PRANTL, F. 1945. The new problematic trails from the Ordovician of Bohemia. — Bull. Int. Ac. Tchec. Sc., 46, 1—10.
• RADWAŃSKI, A. and RONIEWICZ, P. 1963. Upper Cambrian trilobite ichnocoenosis from Wielka Wiśniówka (Holy Cross Mountains, Poland). — Acta Palaeont. Polonica, 8, 259—280.
• RADWAŃSKI, A. and RONIEWICZ, P. 1967. Trace fossils Aglaspidichnus sanctacrucensis n. gen., n. sp., a probable resting place of an aglaspid (Xiphosura). — Acta Palaeont. Polonica, 12, 4, 545—554.
• RADWAŃSKI, A. 1972. A long trilobite-trackway, Cruziana semiplicata Salter, from the Upper Cambrian of the Holy Cross Mts. — Acta Geol. Polonica, 22, 3, 439—447.
• SAMSONOWICZ, J. 1934. Explication de la feuille Opatów. Carte géologique en 1 : 100 000, 1, 1—97. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• SAMSONOWICZ, J. 1962. Lower Cambrian fossils from the Klimontów anticlinorium of the Holy Cross Mts. (Poland). Memory Book of Professor J. Samsonowicz 6—16. Warszawa.
• SELLEY, R. C. 1970. Ichnology of Palaeozoic sandstones in the Southern Desert of Jordan: a study of trace fossils and their sedimentologic contex. — Geol. J., spec, issue, 3, 477—488.
• SEILACHER, A. 1953. Studien zur Palichnologie. — N. Jb. Geol. Min. Paläont. 96, 421—452.
• SEILACHER, A. 1955. Beiträge zur Kenntnis des Kambriums in der Salt Range (Pakistan). — Akad. Wiss. Lit., Abh. Mat.-Nat. Klasse, 10, 5—183.
• SEILACHER, A. 1960. Lebenspuren als Leitfossilien. — Geol. Rundsch., 49, 41—50.
• SEILACHER, A. 1967. Bathymetry of trace fossils. — Marine Geology, 5, 413—428.
• SEILACHER, A. 1977. Pattern analysis of Paleodictyon and related trace fossils. — Geol. J., spec, issue, 9, 289—334.
• SMITH, A. B. and CRIMES, T. P. 1983. Trace fossils formed by heart urchins — a study of Scolicia and related traces. — Lethaia, 16, 79—82.
• WESTERGAARD, A. H. 1931. Diplocraterion, Monocraterion and Scolithos from the Lower Cambrian of Sweden. — Sver. Geol. XJnders., 372, 3—25.
• WEBBY, B. D. 1970. Precambrian trace fossils from New South Wales. — Lethaia, 3, 79—109.