Zmienność plonowania odmian pszenicy ozimej w południowo-zachodniej Polsce

• Autorzy: Weber R. , Bujak H. , Kaczmarek J. , Gacek E.

Warianty tytułu

EN

Variable yielding of winter wheat cultivars in South-Western Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest analiza zmienności plonowania wybranych odmian pszenicy ozimej w zależno¬ści od warunków glebowo klimatycznych na obszarze południowo-zachodniej Polski. W latach 2007-2009 analizowano plony 9 odmian pszenicy w 7 miejscowościach na podstawie Krajowego Programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Analiza dyskryminacyjna wykaza¬ła zróżnicowany wpływ środowiska (miejscowości) na zmienność plonowania odmian. Odmiany odznaczały się istotnie wyższym plonowaniem na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego w porównaniu ze środowiskami na glebach lżejszych. W warunkach uprawy o obniżonych na¬kładach na produkcję największą zmienność plonowania odmian wykazano w miejscowościach Głubczyce i Pawłowice. Znaczny wpływ na zmienność plonowania odmian na glebach lekkich wywarły prawdopodobnie niewyrównane opady deszczu w okresie wegetacji. Odmiana Rapsodia odznaczała się wysokim i stabilnym plonowaniem w analizowanych środowiskach.

EN

The aim of the work is analysis of yielding variability of selected winter wheat cultivars depending on cultivation intensity and climate - soil conditions in the area of the South-West Poland. In the years 2007-2009 there were analyzed yields of 9 wheat cultivars in 7 localities on the basis of Post - register Domestic Program of cultivar experimentation. Cultivars yields were compared in the conditions of standard cultivation. Discriminative analysis proved diversified environmental (lo¬calities) effect on cultivars yielding variability. Varieties yielded significantly higher on soils very good wheat complex environments compared to the lighter soils. In standard cultivation variant with reduced expenditures for the production the highest yielding variation of cultivars showed in Głubczyce and Pawłowice. Significant impacts on the variability of yield variations in light soils were unadjusted rainfall during the growing season. High and stable yield in analyzed environ¬ments characterized cultivar Rapsodia.

Słowa kluczowe

PL

pszenica ozima; odmiany roslin; plonowanie; zmiennosc plonowania; Polska Poludniowo-Zachodnia; warunki siedliskowe; warunki glebowe; analiza zmiennosci; analiza dyskryminacyjna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2013
• Tom: 105
• Opis fizyczny: s.59-69,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Weber R.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Herbologii i Technik Uprawy Roli, Wrocław

autor

Bujak H.

• Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Kaczmarek J.

• Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Gacek E.

• Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka

Bibliografia

• Brancourt-Hulmel M., Heumez E., Pluchard P., Beghin D., Depatureaux C., Giraud A., Le Gouis J., 2005. Indirect versus direct selection of winter wheat for low-input or high-input levels. Crop Sci., 45: 1427-1431.
• Charles R., Jolliet O., Gaillard G., Pellet D., 2006. Environmental analysis of intensity level in wheat crop production using life cycle assessment. Agric. Ecosyst. Environ., 113: 216-225.
• Caliński T., Chudzik H., 1980. Grupowanie populacji na podstawie wyników wielozmiennej analizy wariancji. Algorytmy biometr. i stat.: 139-167.
• de la Vega A.J., Chapman S.C., 2006. Defining sunflower selection strategies for a highly heteroge-neous target population of environments. Crop Sci., 46: 136-144.
• Ellmer F., Peschke H., Kohn W., Chmielewski F.M., Baumecker M., 2000. Tillage and fertilizing effects on sandy soils. Review and selected results of long-term experiments at Humboldt Uni-versity Berlin. J. Plant Nutr. Soil Sci., 163: 267-272.
• Foulkes M.J., Scott R.K., Sylvester-Bradley R., 2001. The ability of wheat cultivars to withstand drought in UK conditions: resource capture. J. Agric. Sci., 137: 1-16.
• Gupta N.K., Gupta S., Kumar A., 2001. Effect of water stress on physiological attributes and their relationship with growth and yield of wheat cultivars at different stages. J. Agron. Crop. Sci., 186: 55-61.
• Jankowski P., Zieliński A., Mądry W., 2006. Analiza interakcji genotyp-środowisko dla pszenicy ozimej z wykorzystaniem metody graficznej biplot typu GGE. Część I Metodyka. Biuletyn IHAR 240/241: 51-60.
• Jończyk K., 2002. Reakcja wybranych odmian pszenicy ozimej na uprawę w różnych systemach produkcji roślinnej. Pam. Puł., 130: 339-345.
• Kaiser H.F., 1960. The application of electronic computers to factor analysis. Educational and psychological measurement, 20: 141-151.
• Kulig B., Kania S., Szafrański W., Zając T., 2001. Reakcja wybranych odmian pszenicy ozimej na intensywność uprawy. Biuletyn IHAR 218/219: 117-126.
• Krzyśko M., 1990. Analiza dyskryminacyjna. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 3-153.
• Mądry W., 1993. Studia statystyczne nad wielowymiarową oceną zróżnicowania cech ilościowych w kolekcjach zasobów genowych zbóż. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. 3-102.
• Mądry W., Talbot M., Ukalski K., Drzazga T., Iwańska M., 2006. Podstawy teoretyczne znaczenia efektów genotypowych i interakcyjnych w hodowli roślin na przykładzie pszenicy ozimej. Biuletyn IHAR, 240/241: 13-32.
• Morrison D.F., 1976. Multivariate Statistical Methods, 2 nd ed. New York: Mc Graw - Hill. Mittler S., 2000. Ökovariabilität von Winterweizen unter Standortbedingungen Nordostdeutsch-lands. Dissertation Landwirtschaftlich-Gärtnerischen Fakultät der Humbolt-Universitat zu Berlin: 4-155.
• Navabi A., Yang R.C., Helm J., Spanner D.M., 2006. Can spring wheat-growing megaenvironments in the Northern Great Plains be dissected for representative locations or niche-adapted genotypes? Crop Sci., 46: 1107-1116.
• Oleksiak T., Mańkowski D.R., 2005. Interakcja odmian pszenicy ozimej w zmiennych warunkach środowiskowych na podstawie wyników badań ankietowych. Biuletyn IHAR, 235: 5-11.
• Podolska G., 2004. Efektywność agrotechnicznych oddziaływań w wykorzystaniu potencjału plo-nowania pszenicy ozimej. Biuletyn IHAR, 231: 55-64.
• Sabo M., Bede M., Hardi Z.U., 2002. Variability of grain yield components of some new winter wheat genotypes (Triticum aestivum). Rost. Vyr., 48, 5: 230-235.
• Varga B., Svecnjak Z., Pospisil A., 2001. Winter wheat cultivar performance as affected by production systems in Croatia. Agron. J., 93: 961-966.
• Zalewski D., Weber R., 2006. Ocena interakcji genotypowo-środowiskowej i stabilności plonowania odmian pszenicy ozimej. Biuletyn IHAR, 242, 33-43.