Determinanty wartości krajobrazu rolniczego jako dobra publicznego

• Autorzy: Malazewska S. , Was A.

Warianty tytułu

EN

Determinants of value of agricultural landscape as public good

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie dotyczy określenia determinant wpływających na wartość dóbr publicznych na przykładzie krajobrazu rolniczego. W celu określenia wpływu cech demograficznych i osobowościowych na wartościowanie krajobrazu przeprowadzono badania empiryczne metodą wywiadu kierowanego na próbie 100 respondentów zamieszkujących wiejsko-miejską gminę Góra Kalwaria w 2015 roku. Gmina została dobrana w sposób celowy, a respondenci do badania w sposób warstowowo-przypadkowy, zgodnie z warstwami ustalonymi na podstawie wyników pozyskanych z Banku Danych Lokalnych GUS. W badaniach przeprowadzono analizy jednowymiarowe oraz zastosowano metodę drzew klasyfikacyjnych i regresyjnych CART, która okazała się przydatna przy określaniu determinant wartości dóbr publicznych na przykładzie krajobrazu rolniczego. Wykazano ujemną zależność między czasem spędzonym na oglądaniu telewizji a wartością krajobrazu, natomiast nie potwierdzono wpływu wysokości dochodu, miejsca zamieszkania oraz płci na wartość krajobrazu rolniczego. W badaniach uzupełniono dotychczas znany zestaw determinant demograficznych o liczbę osób zamieszkujących w gospodarstwie domowym.

EN

The paper concerns the determinants that affect the value of public goods on the example of agricultural landscape. To examine the effect of demographic and personality determinants on the landscape value empirical research was carried out using direct interview in a sample of 100 respondents living in rural-urban municipality of Góra Kalwaria in 2015. The municipality was selected in a targeted manner whereas the respondents to the survey were selected in a random manner according to the layers established on the basis of the results obtained from the Local Data Bank. Univariate statistics and the CART - classification and regression trees method have been used in the analysis. Results confirmed the suitability of CART for determining the factors influencing valuation of public goods based on the example of agricultural landscape. The results confirm the effect of previously recognized determinants like age, risk attitude, the frequency of watching TV, buying organic food as well as interest in religion and fashion (individual personality variables). Impacts of the income, place of residence and sex on the valuation of the agricultural landscape were not confirmed. In the study the previously known set of demographic determinants was complemented by a number of people living in the household.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz rolniczy; dobra publiczne; wycena; wartosc; cechy demograficzne; wywiad kierowany; analiza jednowymiarowa; metoda CART

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2015
• Tom: 102
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.26-40,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Malazewska S.

• Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Wydział Nauk Ekonomicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Was A.

• Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Wydział Nauk Ekonomicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

Bibliografia

• Abler David, 2004: Multifunctionality, agricultural policy, and environmental policy, „Agricultural and Resource Economics Review”, 33, s. 8-17.
• Aizaki Hideo, Kazuro Sato, Hiroshi Osari, 2006: Contingent valuation approach in measuring the multifunctionality of agriculture and rural areas in Japan, „Paddy and Water Environment”, nr 4, s. 217-222.
• Arrow Kenneth, Solow Robert, Portney Paul, Learner Edward, Rodner Ray, Schuman Howard, 1993: Report of the NOAA Panel on Contingent Valuation, www.darrs.noaa.gov/library/pdf/cvblue.pdf.
• Balling John D., Falk John H., 1982: Development of visual preference for natural environments, „Environment and Behavior”, nr 14, s. 5-28.
• Bąk Iwona, 2012: Wykorzystanie drzew klasyfikacyjnych i regresyjnych do analizy wyjazdów turystycznych gospodarstw domowych seniorów w Polsce, „Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych”, t. XIII (3), s. 7-17.
• Becla Agnieszka, Czaja Stanisław, Zielińska Anetta, 2012: Analiza kosztów-korzyści w wycenie środowiska przyrodniczego, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Bourassa Steven C., 1990: A paradigm for landscape aesthetics, „Environment and Behavior”, nr 22, s. 787-812.
• Bowen Howard R., 1943: The interpretation of voting in the allocation of economic resources, „Quarterly Journal of Economics”, nr 58, s. 27-48.
• Brelik Agnieszka, 2013: Dobra publiczne a zrównoważony rozwój agroturystyki – w poszukiwaniu wskaźników wyceny. Materiały konferencyjne z IX kongresu PTE, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, http://kongres.pte.pl/kongres/do-pobrania.html [dostęp 15.10.2015].
• Brunstad Rolf Jens, Gaasland Ivar, Vårdal Erling, 1995: Agriculture as a provider of public goods: a case study for Norway, „Agricultural Economics”, nr 13, s. 39-49.
• Carson Richard T., Michael W. Hanemann, 2005: Contingent valuation, [w] Handbook of Environmental Economics, nr 2, red. K.G. Mäler, J.R.Vincent, Elsevier B.V., Amsterdam.
• Ciriacy-Wantrup von Siegfried, 1947: Capital returns from soil-conservation practices, „Journal of Farm Economics”, nr 29, s. 1181-1196.
• Cooper Tamsin, Hart Kaley, Baldock David, 2009: Provision of Public Goods through Agriculture in the European Union, IEES.
• Council of Europe, 2000: European Landscape Convention, France.
• Czyżewski Andrzej, Kułyk Piotr, 2011: Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa – ujęcie teoretyczne i praktyczne, „Problemy Rolnictwa Światowego”, nr 11 (2), s. 16-25.
• Daniłowska Alina, 2014: Koncepcja dóbr publicznych a rolnictwo, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 360, s. 244-252.
• Davis Robert K., 1963: The Value of Outdoor Recreation: An Economic Study of the Maine Woods, rozprawa doktorska, Harvard University.
• Dobra publiczne a zrównoważony rozwój agroturystyki – w poszukiwaniu wskaźników wyceny. Ekonomia dla przyszłości. Odkrywać naturę i przyczyny zjawisk gospodarczych. IX Kongres Ekonomistów Polskich, www.kongres.pte.pl, dostęp: 15.10.2015.
• Drake Lars, 1992: The non-market value of the Swedish agricultural landscape, „European Review of Agricultural Economics”, nr 19 (3), s. 351-364.
• Fleischer Aliza, Tsur Yacov, 2000: Measuring the recreational value of agricultural landscape, „European Review of Agricultural Economics”, nr 27, s. 385-398.
• Gonzalez-Bernaldez Fernando, Parra F., 1979: Dimensions of landscape preferences from pairwise comparisons, [w] red. G.H. Elsner, R.D. Smardon, Our National Landscape. General Technical Report PSW-35. USDA Forest Service, Berkeley, CA, USA.
• GUS, 2011: Obszary wiejskie w Polsce, Warszawa.
• GUS, 2015: Aktywność ekonomiczna ludności Polski. I kwartał 2015, Warszawa.
• Hall Clare, McVittie Alistair, Moran Dominic, 2004: What does the public want from agriculture and the countryside? A review of evidence and methods, „Journal of Rural Studies”, nr 20, s. 211-225.
• Hartig Terry, 1993: Nature experience in transactional perspective, „Landscape and Urban Planning”, nr 25, s. 17-36.
• Hawes Douglass K., 1998: Travel-related lifestyle profiles of older woman, „Journal of Travel Research”, nr 27, s. 22-32.
• Hodge Ian, Reader Mark, 2007: Maximising the Provision of Public Goods from Future Agri-Environment Schemes., Land Use Policy Group, Cambridge.
• Howley Peter, Donoghue Cathal, Hynes Stephen, 2012: Exploring public preferences for traditional farming landscapes, „Landscape and Urban Planning”, nr 104, s. 66-74.
• Hoyos David, Mariel Petr, 2010: Contingent Valuation: past, present and future, „Prague Economic Papers”, nr 4, s. 329-343.
• IAASTD, 2008: Summary for Decision Makers of the Global Report. Island Press, Washington.
• Kaltenborn Bjørn S., Bjerke Tore, 2002: Associations between environmental value orientations and landscape preferences, „Landscape and Urban Planning”, nr 59, s. 1-11.
• Klimczak Karol, 2007: Przesłanki zarządzania ryzykiem w polskich spółkach giełdowych: analiza CART, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 455, s. 81-90.
• Komisja Europejska, 1997: Conclusions of the Europe a Union Agricultural Council Meeting, European Commission, Brussels.
• Kupidura Przemysław, Kupidura Adrianna, Łuczewski Michał, 2011: Wartość krajobrazu. Rozwój przestrzeni obszarów wiejskich, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Łapczyński Mariusz, 2002: Badania segmentów rynku motoryzacyjnego z zastosowaniem drzew klasyfikacyjnych (CART), „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 586, s. 87-102.
• Łapczyński Mariusz, 2003: Drzewa klasyfikacyjne w badaniach satysfakcji i lojalności klientów, www.statsoft.pl.
• Łapczyński Mariusz, 2005: Podejście regresyjne w budowie drzew klasyfikacyjnych CART, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 680, s. 135-151.
• Latacz-Lohmann Uwe, van der Hamsvoort Carel, 1997: Auctioning conservation contracts: a theoretical analysis and an application, „American Journal of Agricultural Economics”, nr 79 (2), s. 407-418.
• Lyons Elizabeth, 1983: Demographic correlates of landscape preference, „Environment and Behavior”, nr 15, s. 487-511.
• Malinowska Ewa, 2010: Wpływ atrakcyjności wizualnej krajobrazu na potencjał turystyczny Narwiańskiego Parku Narodowego i jego otuliny, [w] Krajobrazy Rekreacyjne – Kształtowanie, Wykorzystanie, Transformacja, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, t. 27, s. 277-285.
• Matusik Stanisław, Pietrzak Michał, Wilk Justyna, 2012: Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania migracji wewnętrznych w Polsce w świetle metody drzew klasyfikacyjnych, „Studia Demograficzne”, nr 2 (162), s. 3-28.
• OECD, 2000: Environmental indicators for agriculture: methods and results – the stocktaking report. Landscape. Document 88332, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris.
• OECD, 2001: Multifunctionality. Towards an Analytical Framework, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris.
• Piorr Anette, Ungaro Fabrizo, Ciancaglini Arianna, Happe Kathrin, Sahrbacher Amanda, Sattler Claudia, Uthes Sandra, Zander Peter, 2009: Integrated assessment of future CAP policies: land use changes, spatial patterns and targeting, „Environmental Science and Policy”, nr 12, s. 1122-1136.
• Płotkowski Lech, 2008: Ekonomiczne aspekty oceny funkcji lasu, czyli gospodarka leśna w koncepcji zrównoważonego rozwoju, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, R. 10, z. 3 (19), s. 252-272.
• Popławski Łukasz, 2013: Problemy wyceny dóbr i usług środowiskowych na obszarach wiejskich, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 317, s. 250-260.
• Siwek Alicja, 2005: Stopa zastąpienia a ochrona przed ubóstwem w kalkulacji świadczeń emerytalnych w Polsce, [w] Procesy demograficzne w starzejącym się społeczeństwie, „Zeszyt nr 11 Sekcji Analiz Demograficznych”, Komitet Nauk Demograficznych PAN, s. 49-70.
• Solek Adrian, 2004: Wybrane zagadnienia podaży dóbr publicznych, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, nr 632, s. 91-104.
• Staniak Mariola, Feledyn-Szewczyk Beata, Bojarszczuk Joanna, 2007: Bioróżnorodność jako ważny element planowania obszarów wiejskich, [w] Możliwości międzynarodowej współpracy w dziedzinie ochrony środowiska i wdrażania zrównoważonego rozwoju w nowym okresie programowania Unii Europejskiej (2007-2013), red. K. Giordano, P. Legutko-Kobus, KUL, Lublin, s. 110-116.
• Tomczak Franciszek, 2009: Zmiany i reformy WPR, konsekwencje dla rolnictwa i finansowania polityki rolnej, „Program Wieloletni 2005-2009”, nr 126, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Wartości nierynkowych korzyści z lasów. Metody wyceny oraz zastosowanie wyników w analizach ekonomicznych, 2011: Warszawa, POLFOREX, www.polforex.wne.uw.edu.pl/docs/przewodnik_v3_final.pdf.
• Van der Berg Agnes E., Vlek Charles A.J., Coeterier J. Frederick, 1998: Group differences in the aesthetic evaluation of nature development plans: a multilevel approach, „Journal of Environmental Psychology”, nr 18, s. 141-157.
• Vatn Arild, 2002: Multifunctional agriculture: some consequences for international trade regimes, „European Review of Agricultural Economics”, nr 29 (3), s. 309-327.
• Verburg Peter H., Schulp C.J.E., Witte N., Veldkamp A., 2006: Downscaling of land use change scenarios to assess the dynamics of European landscapes, „Agriculture, Ecosystems and Environment”, nr 114 (1), s. 39-56.
• Wedgwood Alison, Sansom Kevin, 2003: Willingness-to-pay surveys. A streamlined approach. Guidance notes for small town water services, Water, Engineering and Development Centre, Loughborough University.
• Westhoek Henk, Overmars Koen P., van Zeijts Henk, 2013: The provision of public goods by agriculture: Critical questions for effective and efficient policy making, „Environmental Science & Policy”, nr 32, s. 5-13.
• Wilkin Jerzy, 2010: Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, Warszawa, IRWiR PAN.
• Wu Xiaoyu, Cutter Bowman, 2011: Who votes for public environmental goods in California? Evidence from a spatial analysis of voting for environmental ballot measures, „Ecological Economics”, nr 70 (3), s. 554-563.
• Yu Kongjian, 1995: Cultural variations in landscape preference: comparisons among Chinese sub-groups and Western design experts, „Landscape and Urban Planning”, nr 32 (2), s. 107-126.
• Zube Ervin H., Pitt David G., Evans Gary W., 1983: A lifespan developmental study of landscape assessment, „Journal of Environmental Psychology”, nr 3, s. 115-128.
• Żylicz Tomasz, 2007: Wycena dóbr nierynkowych, „Aura”, sierpień 2007.
• Żylicz Tomasz, Bateman Ian, Georgiou Steven, Markowska Agnieszka, Dzięgielewska Dominika, Turner R. Kerry, Graham Andreas, Langford Ian, 1995: Contingent valuation of eutrophication damage in the Baltic Sea region, CSERGE Working Paper GEC 95-03.
• www.polforex.wne.uw.edu.pl.
• www.stat.gov.pl.