Thermal growing season in Poland calculated by two different methods

• Autorzy: Kepinska-Kasprzak M. , Mager P.

Warianty tytułu

PL

Termiczny okres wegetacyjny w Polsce wyznaczony dwoma różnymi metodami

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Methods of identifying dates of passing determined threshold value are of signifi cant importance in the study of thermal growing seasons. The difficulty to determine dates of beginning and end of growing season in a given year stems from the fact that daily mean air temperature changes irregularly on a day-to-day basis often crossing the threshold value (i.e. 5°C) multiple times. The most frequently used method to identify dates of threshold value crossing is the mathematical or graphical method proposed by Gumiński in 1950 which based on monthly mean air temperature values. In the 1970s, Huculak and Makowiec presented a method using daily mean values of air temperature. It is assumed that both methods give comparative results although calculations of daily mean air temperature render more accurate results. This paper presents the comparison of these two methods. Air temperatures measurements from 1966–2005 taken at 38 weather stations located in various physiographic conditions in Poland were used.

PL

Okres wegetacyjny, będący okresem aktywności życiowej roślin, jest jednym z najważniejszych okresów rolniczych określających warunki funkcjonowania rolnictwa. Na podstawie obserwacji fenologicznych przyjmuje się, że okres wegetacji większości roślin w Polsce odpowiada porze roku, podczas której średnia dobowa temperatura powietrza wynosi co najmniej 5°C. Tak wyznaczony okres bywa najczęściej nazywamy termicznym okresem wegetacyjnym (TGS). W pracy przedstawiono różnice w datach przejścia temperatury powietrza przez wartość progową 5°C za pomocą dwóch najczęściej stosowanych do tego celu w Polsce metod: Gumińskiego (opartej na średnich miesięcznych wartościach temperatury) oraz Huculaka i Makowca (opartej na średnich dobowych wartościach temperatury). Stosując metodę Gumińskiego, zastosowano zaproponowany przez tego autora wzór matematyczny. Jako materiał do analiz wykorzystano pomiary temperatury powietrza prowadzone w latach 1966–2005 na 38 stacjach synoptycznych położonych w różnych warunkach fizjograficznych na terenie Polski.

Słowa kluczowe

EN

Poland; thermal season; growing season; vegetation season; research method

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
• Rocznik: 2015
• Tom: 47
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.261-273,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kepinska-Kasprzak M.

autor

Mager P.

• Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, Dabrowskiego 174/176, 60-594 Poznan, Poland

Bibliografia

• Atlas Klimatu Polski (Climate Atlas of Poland) 2005. H. Lorenc (Ed.) IMGW, Warszawa.
• BARTOSZEK K., WĘGRZYN A. 2011: Uwarunkowania cyrkulacyjne początku okresu wegetacyjnego w Polsce Wschodniej (The circulation conditions of the vegetation season beginning in eastern Poland). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia, B, 1, 93-102 [Engl. summ.].
• BARTOSZEK K., WĘGRZYN A., KA-SZEWSKI B. M., SIŁUCH M. 2012: Porównanie wybranych metod wyznaczania dat początku i końca okresu wegetacyjnego na przykładzie Lubelszczyzny (Comparison of selecteds methods for determining onset and offset the growing season on the example of the Lublin region). Przegląd Geofizyczny 57 (1), 123-134 [Engl. summ.].
• CZERNECKI B., MIĘTUS M. 2010: Wstępna analiza występowania i zmienności termicznych pór roku w wybranych regionach Polski na przykładzie Pasa Pobrzeży Południowobałtyckich i Wyżyn Polskich (Initial analyse of the thermal seasons occurance and variability in chosen regions of Poland. Study case of the Polish Baltic Coast and the Polish Highlands). In: E. Bednorz (Eds). Klimat Polski na tle klimatu Europy. Warunki termiczne i opadowe. Studia i Prace z Geografii i Geologii 15, 9-26 [Engl. summ.].
• GUMIŃSKI R. 1950: Ważniejsze elementy klimatu rolniczego Polski południowo-wschodniej (Important aspects of agricultural climate in south-east Poland). Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej 3 (1), 57-113.
• HUCULAK W., MAKOWIEC M. 1977: Wyznaczanie meteorologicznego okresu wegetacyjnego na podstawie jednorocznych materiałów obserwacyjnych (Determination of meteorological growing season based on 12-month observation material). Zeszyty Naukowe SGGW AR, Leśnictwo 25, 65-74.
• KOSIBA A. 1956: Zagadnienie klasyfikacji zim (Problem of classification of winters). Przegląd Geofizyczny 1 (9), 201-208.
• KOSSOWSKA-CEZAK U. 2005: Zmiany termicznych pór roku w Warszawie w okresie 1933-2004 (Changes of the thermic seasons in Warsaw). Przegląd Geofizyczny 50 (3-4), 265-277 [Engl. summ.].
• KOSSOWSKA-CEZAK U., MARTYN D., OLSZEWSKI K., KOPACZ-LEMBO-WICZ M. 2000: Meteorologia i klimatologia. PWN, Warszawa-Łódź.
• LIMANÓWKA D. 1985: Okres wegetacyjny w Polskich Karpatach Zachodnich (Thermal growing season in the Polish Western Carpathians Mts.). Folia Geographica, Geographica-Physica 17, 63-78 [Engl. summ.].
• ŁEPKO M., KOZAK J., JURKIEWICZ T. 2011: Zmienność termicznych pór roku w masywie Trzech Koron w Pieninach (Variability of thermal seasons in the Trzy Korony range in the Pieniny Mts.). Nauka Przyroda Technologie, Melioracje i Inżynieria Środowiska 4, 1-9 [Engl. summ.].
• MAGER P., KOPEĆ M. 2010: Okres wegetacyjny w Polsce i w Europie w dobie obserwowanego ocieplenia (Growing season in Poland and Europe in the context of contemporary warming). In: E. Bed-norz, L. Kolendowicz (Eds). Klimat Polski na tle klimatu Europy. Zmiany i ich konsekwencje. Studia i Prace z Geografii i Geologii 16, 49-63 [Engl. summ.].
• MAKOWIEC M. 1983: Wyznaczanie termicznych pór roku (Calculation of the thermic seasons of year). Przegląd Geofizyczny 28 (2), 209-220 [Engl. summ.].
• MARSZ A.A., ŻMUDZKA E. 2002: Związki początku termicznego okresu wegetacyjnego w Polsce z anomaliami temperatury powierzchni wody na Atlantyku Północnym - problem prognozy długoterminowej (The realation of the beginning of the thermal growing season in Poland and anomalies in the sea surface temperature on the Northern Atlantic - problem of long-term forecast). Przegląd Geofizyczny 47 (3-4), 165-202 [Engl. summ.].
• MITOSEK H. 1961: Próba klasyfikacji termicznej zim na podstawie spostrzeżeń meteorologicznych w Puławach w latach 1918-1960 (Thermal classification of winters based on meteorological observations in Puławy for the period of 1918-1960]. Pamiętnik Puławski, Prace IUNG 3, 207-246.
• NIEDŹWIEDŹ T., LIMANÓWKA D. 1992: Termiczne pory roku w Polsce (Thermal seasons in Poland). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Geograficzne 90, 53-69 [Engl. summ.].
• NOWOSAD M., FILIPIUK E. 1998: Zmiany czasu trwania termicznych pór roku w Lublinie w latach 1951-1995 (The changes of the duration of the thermal seasons at Lublin in the period 1951-1995). Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 3, 231-240 [Engl. summ.].
• OLSZEWSKI J.L., JARZĄB B. 1996: Termiczne pory roku w środkowej części Gór Świętokrzyskich (Thermal seasons in the central part of the Świętokrzyskie Mountains). Rocznik Świętokrzyski, B - Nauki Przyrodnicze 23, 91-108 [Engl. summ.].
• OLSZEWSKI K., ŻMUDZKA E. 1997: Zmiany okresu wegetacyjnego w Polsce (Changes of length of the vegetative period in Poland). Prace i Studia Geograficzne 20, 93-103 [Engl. summ.].
• PIOTROWICZ K. 2002: Metody wyznaczania dat początku i końca termicznych zim na przykładzie krakowskiej serii pomiarów temperatury powietrza (Methods for the determination of the thermal winter beginning and end dates, based on the Crakow air temperature records). Przegląd Geofizyczny 47 (1-2), 81-92 [Engl. summ.].
• ROZKOSZ G. 1986: Termiczne pory roku w Katowicach w okresie 1961-1980 (Thermal seasons of the year in Katowice in the period 1961-1980). Wiadomości IMGW 9 (2), 31-38 [Engl. summ.].
• USTRNUL Z. 1986: Okresy termiczne w Karkonoszach (Thermal periods in the Karkonosze Range). Wiadomości IMGW 9 (4), 91-100 [Engl. sum.].
• WARSZAWSKI W. 1971: Termiczne pory roku w Polsce (Thermic seasons in Poland). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, II 43, 105-137 [Engl. summ.].
• WĘGRZYN A. 2008: Typowe i anomalne długości okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie (Typical and anomalous duration of growing seasons in Lubelskie Voivodship). Acta Agrophysica 12 (2), 561-573 [Engl. summ.].
• WISZNIEWSKI W. 1960: Kilka uwag o meteorologicznych porach roku w Polsce w świetle wieloletnich wartości temperatur (Some remarks concerning meteorological seasons of the year in Poland from the point of view of the normal temperatures). Przegląd Geofizyczny 5 (1), 31-39.
• WOŚ A. 2006: Termiczne pory roku w Poznaniu w drugiej połowie XX wieku (Thermal seasons in Poznań in the second half of the 20th century). In: J. Trepińska, Z. Olecki (Eds). Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego, 117-125 [Engl. summ.].
• ŻMUDZKA E. 2001: Termiczny okres wegetacyjny w Polsce (Thermal growing season in Poland). Geografia w Szkole 4, 206-214.
• ŻMUDZKA E., DOBROWOLSKA M. 2001: Zmienność termicznego okresu wegetacyjnego w Polsce w drugiej połowie XX wieku (Variability of thermal growing season in Poland in the second half of the 20th century). Prace i Studia Geograficzne 29, 127-136 [Engl. summ.].
• ŻMUDZKA E., KOSSOWSKA-CEZAK U., DOBROWOLSKA M. 2003: Circulation requirement of the urban heat island variations in Warsaw. Proceeding of International Conference of Urban Climate, 1-5.09.2003, Łódź.

Identyfikatory

DOI

10.1515/sggw-2015-0030