Verification of empirical formulas for calculating mean low flow with the view to evaluating available water resources

• Autorzy: Mlynski D.P. , Walega A. , Bugajski P. , Operacz A. , Kurek K.

Warianty tytułu

PL

Weryfikacja wzorów empirycznych do wyznaczania przepływów średnich niskich w aspekcie szacowania zasobów dyspozycyjnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Aim of the study In the present study, we aimed to verify empirical formulas for calculating mean low flow (MLF) with the view to evaluating available water resources for mountain catchments, located in the upper Vistula Basin. The following empirical formulas were analysed: Punzet and Stachý. Material and methods The studies were conducted in the following stages: analysis of significant trends for low flows in the analysed catchments, followed by the mean low flows determination using the analysed methods, and the determination of available water resources in relation to MLF obtained from the various analysed methods. Results and conclusions The analysis of the results showed lack of statistically significant trends in the course of low flows for the analysed catchments. Also, the analysis indicated significant differences between MLF derived from hydrological data and that derived from empirical formulas. The obtained results indicated the need to update the empirical formulas for calculating MLF, particularly regarding the determination of available water resources in ungauged catchments, in relation to mean low flows.

PL

Cel pracy Celem pracy była weryfikacja wzorów empirycznych do wyznaczania przepływów średnich niskich (SNQ) w aspekcie szacowania zasobów dyspozycyjnych, dla wybranych zlewni górskich Polski południowej. Analizie poddano wzory empiryczne Punzeta i Stachý. Materiał i metody Badania wykonano wg następujących etapów: analiza istotności trendu przepływów niskich (NQ), określenie wartości przepływów SNQ metodą bezpośrednią oraz wzorami Punzeta i Stachý, wyznaczenie zmienności zasobów dyspozycyjnych w odniesieniu do przepływu SNQ wyznaczonego różnymi metodami. Wyniki i wnioski Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono brak statystycznie istotnych trendów przepływów NQ w zlewniach badawczych. Wskazano na znaczne różnice pomiędzy wartościami przepływów, określonymi za pomocą wzoru Punzeta i Stachý, w odniesieniu do przepływu SNQ wyznaczonego na bazie materiału hydrometrycznego.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.83-92,fig.,ref.

Twórcy

autor

Mlynski D.P.

• Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Univeristy of Agriculture in Krakow, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

autor

Walega A.

• Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Univeristy of Agriculture in Krakow, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

autor

Bugajski P.

• Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Univeristy of Agriculture in Krakow, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

autor

Operacz A.

• Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Univeristy of Agriculture in Krakow, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

autor

Kurek K.

• Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Univeristy of Agriculture in Krakow, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

Bibliografia

• Banasik, K., Hejduk, L. (2012). Long term changes in runoff from a small agricultural catchment. Soil and Water Research, 7(2), 64–72.
• Baran-Gurgul, K., Raczyński, K. (2017). Dynamika występowania niżówek w rzekach górskich i wyżynnych na przykładzie Wisłoki i górnego Wieprza. Cz. 2. Zmienność wieloletnia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 17(1), 5–17.
• Ciepielowski, A. (1999). Podstawy gospodarowania wodą. Warszawa: Wyd. SGGW.
• Cupak, A. (2017). The initial results of nonhierarchical cluster methods use for low flow grouping. Journal of Ecological Engineering, 18(2), 44–50.
• Cupak, A., Wałęga, A., Michalec, B. (2017). Cluster analysis in determination of hydroloically homogeneous regions with low flow. Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus, 16(1), 53–63.
• Falarz, M. (2002). Long-term variability in reconstructed and observed snow coverover the last 100 winter seasons in Cracow and Zakopane (southern Poland), Clim. Res., 19, 247–256.
• Kaznowska, A., Hejduk, A., Hejduk, L. (2015). Charakterystyka występowania wezbrań i niżówek w małej zlewni niziny mazowieckiej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 15(3), 45–59.
• Kokoszka, R. (2014). Obliczenia hydrologiczne w warunkach korzystania z wód regionów wodnych Górnej Wisły, Czarnej Orawy i Dniestru. Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus, 13(4), 141–153.
• Kostrzewa, H. (1977). Weryfikacja kryteriów i wielkości przepływu nienaruszalnego dla rzek Polski. Warszawa: Wyd. IMGW.
• Kurek, K., Bugajski, P., Młyński, D., Nowobilska-Majewska, E. (2019). The impact of treated sewage on water quality in Mordarka stream. Journal of Ecological Engineering, 20(1), 39–45.
• Młyński, D., Kurek, K., Bugajski, P. (2018). An analysis of seasonal waste draining for the urban agglomeration using statistical methods. Water, 10, 976–989.
• Młyński, D., Wałęga, A. (2015). Analiza możliwości wykorzystania metody Tennanta do wyznaczania przepływu środowiskowego w zlewni górskiej. Episteme, 26 (1), 323–332.
• Młyński, D., Wałęga, A., Petroselli, A. (2018). Verification of empirical formulas for calculating annual peak discharge with specific return period in the upper Vistula basin. Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus, 17(2), 145–154.
• Młyński, D., Wałęga, A., Wachulec, K. (2015). Porównanie metod do wyznaczania przepływu środowiskowego na przykładzie zlewni górskiej. Inżynieria Ekologiczna, 44, 184–190.
• Niedźwiedź, T., E. Łupikasza, I. Pińskwar, Z.W. Kundzewicz, M. Stoffel, and Ł. Małarzewski. (2014). Climatological background of floods at the northern foothills of the Tatra Mountains. Theoretical and Applied Climatology, 119, 273–284.
• Operacz, A., Wałęga, A., Cupak, A., Tomaszewska, B. (2018). The comparison of environmental flow assessment – the barrier for investment in Poland or river protection? Journal of Cleaner Production, 193, 575–592.
• Operacz, A. (2015). Wyznaczanie wartości przepływu nienaruszalnego w inwestycjach związanych z wodami powierzchniowymi według metody Kostrzewy. Ekonomia i Środowisko, 1(52), 100–109.
• Pińskwar, I. (2010). Projekcje zmian w ekstremach opadowych w Polsce. Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN. Warszawa: PAN.
• Punzet, J. (1981). Empiryczny system ocen charakterystycznych przepływów rzek i potoków w karpackiej części Dorzecza Wisły. Wiadomości IMGW, 1-2, 31-39.
• Rutkowska, A., Ptak, M. (2012). On certain stationary tests for hydrological series. Studia Geotechnica et Mechanica, 4, 51−63.
• RZGW. (2015). Identyfikacja znaczących oddziaływań antropoegenicznych w obszarze działania RZGW w Krakowie (regiony wodne: Górna Wisła, Czarna Orawa i Dniestr). Kraków.
• Stachý, J. (1990). Przepływy średnie niskie MLF jako miarodajna charakterystyka projektowa. Przegląd Geofizyczny, 1–2, 45–54.
• Stachý, J. (red.) (1987). Atlas hydrologiczny Polski. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne.
• Števková, A. Sabo M. Kohnová S. (2012). Pooling of low flow regimes using cluster and principal component analysis. Slovak Journal of Civil Engineering., 20(2), 19–27.
• Szpindor, A. (1974). Gospodarka Wodna. Warszawa: Wyd. PWN.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. 2017 poz. 1566).
• Wałęga, A., Młyński, D. (2015). Weryfikacja wzoru Punzeta do wyznaczania przepływów maksymalnych prawdopodobnych w rzece górskiej i równinnej w dorzeczu górnej Wisły. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4(1), 873–885.
• Wałęga, A., Młyński, D., Kokoszka, R. (2014). Weryfikacja wybranych metod empirycznych do obliczania przepływów minimalnych i średnich w zlewniach dorzecza Dunajca. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2(3), 825–837.
• Wałęga, A., Młyński, D., Kokoszka, R., Miernik, W. (2015). Possibilities of applying hydrological methods for determining environmental flows in select catchments of the upper Dunajec basin. Polish Journal of Environmental Studies, 24(6), 2663–2676.
• Węglarczyk, S. (2015). Osiem powodów konieczności rewizji stosowanych w Polsce wzorów na maksymalne roczne przepływy o zadanym prawdopodobieństwie przewyższenia. Gospodarka Wodna, 11, 323–328.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2019.18.2.83