PL
Badania inwentaryzacyjne wskazują na występowanie znacznych niedoborów Cu w glebach Polski. W tej sytuacja pszenica jako roślina szczególnie wrażliwa na brak Cu wymaga nawożenia tym pierwiastkiem. Efekt aplikacji Cu może być jednak zależny od poziomu nawożenia N. Interakcja N × Cu w żywieniu roślin jest bowiem od dawna znanym zjawiskiem. Celem pracy było zbadanie reakcji pszenicy ozimej na aplikację Cu w zależności od poziomu nawożenia azotowego, z uwzględnieniem jej zróżnicowania odmianowego. W latach 2003, 2004 i 2006 przeprowadzono 3 doświadczenia połowę, w których badano reakcję kilkunastu odmian pszenicy ozimej na łączną aplikację miedzi i azotu. Stosowano 2 poziomy azotu: 90 kg·ha⁻¹ (N1) i 130 kg·ha⁻¹ (N2) oraz dolistną aplikację miedzi w dawce 300 g·ha⁻¹ Cu. Oprysk siarczanem miedzi wykonywano wiosną w fazie krzewienia. We wszystkich latach badań stwierdzono interakcję nawożenia pszenicy miedzią i azotem, zarówno w plonach jak i w zawartości tych pierwiastków w pędach pszenicy ozimej. Łączne oddziaływanie N i Cu na plony zależało od zawartości dostępnej dla roślin Cu w glebie oraz od warunków pogodowych. Interakcja negatywna w plonach wystąpiła w szczególnie suchym 2003 roku, a pozytywna w roku 2004 z najmniejszą zawartością Cu w glebie. Wyższy poziom nawożenia azotowego wyraźnie podwyższał zawartość miedzi w pędach pszenicy w stosunku do poziomu niższego. Badane odmiany pszenicy reagowały odmiennie na aplikację Cu zarówno w zależności od poziomu nawożenia azotem jak i od roku badań. Na podstawie 3-letnich badań nie udało się wyodrębnić odmian o jednolitej reakcji na łączne nawożenie N i Cu.
EN
Inventory research reveals that there are considerable copper deficits in the Polish soils. Therefore, being particularly sensitive to Cu deficit, wheat needs to be fertilised with this element. The effect of Cu application can also depend on the N fertilization level. The N × Cu interaction in plant nutrition was a recognised phenomenon for a long time. The objective of this study was to analyse the response of winter wheat to Cu application depending on a nitrogen fertilization level and including wheat cultivar-specific variation. In 2003, 2004 and 2006, three field experiments were conducted in which the response of several winter wheat cultivars to combined application of copper and nitrogen was tested. Two rates of nitrogen were applied: 90 kg·ha⁻¹ (N1) and 130 kg·ha⁻¹ (N2) as well as foliar application of copper in the rate of 305 g ha⁻¹. Copper sulphate was sprayed over plants in spring during the tillering phase. In all tested years, some interaction between wheat fertilization with copper and nitrogen was observed, both in terms of yields and the concentration of these nutrients in winter wheat shoots. The aggregated effect of N and Cu on yields depended on the amount of plant-available Cu in soil and on the weather conditions. Negative interaction in yields occurred in the particularly dry year 2003 but in 2004, when the content of Cu in soil was the lowest, the interaction was positive. The higher nitrogen fertilization level demonstrably raised the concentration of copper in wheat shoots as compared to the lower rate. The tested wheat cultivars responded differently to the Cu application, depending on the applied nitrogen fertilization rate and the year of study. Based on the 3-year experiment, it was not possible to distinguish cultivars which would have an invariably identical response to the total N and Cu fertilization.